Her çalışan emeklilik hayali ile iş hayatına devam ederken erken emeklilik amacıyla aranılan formüller açıklanıyor. Erken emekli olmak ve daha yüksek emekli maaşı alabilmek isteyen vatandaşlar için çeşitli formüller bulunuyor. Emekliliğin ardından maaşları düşük olsa da, çoğu vatandaş emekli olabilmek amacıyla gün saymaya devam ediyor Bu amaçla erken emeklilik şartları merak edilmekte. Peki, erken emekli nasıl olunur? İşte merak edilen detaylar haberimizde!
Bu ara verme süreci bazen doğum nedeniyle de olabiliyor. Bu durumda da sigortalılık süresini ve yaşı doldurmuş olsa bile prim gün sayısında eksik oluşuyor.
İşte anneye bu prim günü eksiğini çocuğu üzerinden tamamlama imkanı tanınıyor.
STAJ ÖNE ÇEKİYOR
Sigortalı kadınlar doğum borçlanmasıyla emeklilik için prim ve zaman kazanıyor. Çocuğa bağlı borçlanmalar, staj sigortası gibi detaylar kadınların daha erken emekli olmasını sağlıyor.
Normal şartlarda emeklilik hesabında staj başlangıcı ve stajda geçen süreler dikkate alınmıyor. Ama doğum borçlanmasında bu süreler geçerli.
Bu yüzden anneler eğer stajın başladığı tarihten sonra doğum yapmışlarsa, bu doğumları 3 çocuğa kadar borçlanabiliyor.
2160 GÜN PRİM İMKANI
3 çocuğa kadar borçlanma yoluyla da 2160 gün prim kazanma imkanı var.
Sigortalı kadının doğumdan sonraki 8 haftalık, çoğul gebelik halinde ise 10 haftalık süreleri, doğuma 3 hafta kalıncaya kadar çalışması halinde, doğum sonrası istirahat dönemiyle birlikte toplam 2 yıllık süre borçlanılabilir.
Kadın sigortalı, doğum nedeniyle çalışamadığı en fazla 3 defa olmak üzere 2'şer yıllık sürelerini (toplamda 6 yıl) borçlanabilir.
Bu yıl en düşük doğum borçlanması bedeli günlük 53.38 lira. 1 çocuk (720 gün) için 38 bin 433 lira, 2 çocukta (1440 gün) 76 bin 867 lira ve 3 çocuk (2160 gün) için de 115 bin 300 lira ödeniyor.
ESNAF ANNEYE DE
Doğum borçlanmasından eskiden sadece SSK'lılar yararlanırken artık memur ve esnaf annelere de bu hak tanındı.
Ayrıca evlat edinen anne de çocuğunu evlatlık veren anne de doğum borçlanması yapabiliyor.
Kadın sigortalıların 2 yaşını geçmeyen evlat edindikleri çocukları için doğum borçlanması hakkı bulunuyor. Borçlanma, evlat edinilen tarihten itibaren başlıyor.
Aynı şekilde doğum yaptıktan sonra çocuğunu evlatlık veren anne de doğum borçlanması yapabiliyor.
EYT NE ZAMAN ÇIKACAK?
EYT ile ilgili teknik çalışmalar Aralık ayına kadar tamamlanacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, bu çalışmaların tamamlandıktan sonra kamuoyu ile paylaşılacağını duyurdu. Söz konusu düzenlemenin 2023'te yürürlüğe girmesi bekleniyor.
EYT ŞARTLARI NE OLACAK, KİMLERİ KAPSIYOR?
8 Eylül 1999 öncesinde sosyal güvenlik sistemine SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı veya banka sandıkları vasıtasıyla girerek çalışmaya başlamış ve prim ödemiş olan herkes1999 yılında çıkartılan yasa ile yaş şartına takılmış oldu.
Bu anlamda bakıldığında 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlayan herkes EYT'li oldu.
Ancak emeklilik için sadece EYT'li olmak yetmiyor.
Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem'in haberine göre; 8 Eylül 1999 öncesindeki şartlara dönüldüğünde bile emeklilik için yıl ve prim şartları bulunuyor.
Buna göre yaş şartı olmadan SSK için erkeklerde 25 yıl ve 5000 gün, kadınlarda ise 20 yıl ve 5000 gün isteniyordu. Bağ-Kur da kadınlar için 7200 gün erkekler için ise 9 bin gün şartları bulunuyor.
Emekli Sandığı'nda kadın memurlar için 20 yıl yani 7200 gün kesenek ödemek ve erkek memurlar için ise 9 bin gün yani 25 yıl kesenek ödemek gerekiyor. Yasa öncesine dönülse bile EYT'li olarak emekli olabilmek için bu şartların yerine getirilmesi gerekiyor.
99 Yasasında getirilen prim şartları işleyecek olursa orada da 5000 ile 5975 gün prim tamamlamak gerekiyor.
EKSİĞİ OLANLAR NE YAPACAK?
Bu noktada yıl eksiği olanlar yıllarının dolmasını bekleyecek.
Kadınlar için 20 yıl tamamlandı.
1- Askerlik borçlanması:
Eksik primi olan erkek sigortalılar açısından askerlik borçlanması ile tamamlama imkanı da bulunuyor. Erkekler askerde geçen tüm günlerini satın alarak emeklilik primlerine ekleyebiliyor. Böylece EYT için primi eksik olan bir sigortalı bu yolla prim kazanabilir. Askerlik sigortadan önce yapılmışsa borçlanılan gün kadar işe giriş tarihi de geri çekilerek ayrıca bir avantaj da kazanılıyor.
2- Doğum borçlanması:
Primi eksik olan kadın sigortalılar için ise doğum borçlanması imkanı bulunuyor.
Sigortadan sonra dünyaya gelen 3 çocuğa kadar borçlanma hakkı var. Her bir çocuk için 2 yıl yani 720 gün kazanılabiliyor.
Böylece üç çocuk borçlanan bir kadın sigortalı 2160 gün kazanıp eksik primini tamamlayarak EYT'li olabilir. Burada ne kadar süreye ihtiyacınız varsa o kadar borçlanabiliyorsunuz.
3- İhya ile prim:
EYT kapsamı belirlenirken farklı kurumlardan sigortalı çalışmış vatandaşlar da değerlendirilmeye alınıyor. Bunlardan birisi de Bağ-Kur. Bu kapsamda işyeri açmış ya da şirket ortağı olmuş vatandaşlar geçmişte eğer primlerini ödememişlerse günleri donduruluyor, borçları da siliniyor. Ancak bu dondurulan günleri ihya sistemi ile yeniden kazanmak mümkün.
Geçmiş günlerini ihya etmek isteyenler güncel asgari ücret üzerinden ödeme yaparak günlerinin tamamını alıyor ve primlerine eklettirebiliyor.
