Erken emeklilik için borçlanma yoluna gidilebiliyor. Kadınlar doğum, erkekler ise askerlik yıllarını borçlanabiliyor. Borçlanma ödemeleri ile emeklilik primi tamamlanıyor ve devletten aylık alınabiliyor. Toplu ödeme ile emekliliği öne çekmek büyük avantajlar sağlıyor. Ancak her yıl asgari ücret zammı oranınca SGK prim ödemeleri de zamlanıyor. Bu yıl da SGK prim ücretleri yüzde 15 arttı. Emekli olmak isteyenler borçlanma ücretlerini araştırıyor. Peki, doğum ve askerlik borçlanma ücreti ne kadar? İşte 2020 SGK prim ücretleri...
ERKEN EMEKLİLİK FORMÜLLERİ NELER?
Prim eksiği olanlar erken emeklilik için aşağıdaki formüller üzerinden başvurular gerçekleştirilebilir:
A- Yıpranma Hakkı
B- Askerlik Borçlanması
C- Doğum borçlanması
YIPRANMA PAYI NEDİR?
Mevcut durumda Türkiye'de 18 meslekte yıpranma payı bulunuyor. Yıpranma payı ile çalışma koşulları ağır olan mesleklerden daha çabuk emekli olunması amaçlanıyor. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda "fiili hizmet zammı" olarak geçen yıpranma payı ile çalışma koşullarının ağır olması sebebiyle diğer mesleklere nazaran daha fazla efor sarf edilen ve diğer mesleklerden daha fazla yıpranmaya maruz kalınan işlerde daha çabuk emekli olunması amaçlanıyor.
Örneğin yıpranma payı hakkına sahip olan mesleklerde çalışana çalıştıkları her yıl için ilave 90 gün fiili hizmet zammı veriliyorsa, 12 ay çalışan bir personel, 15 ay çalışmış gibi kabul ediliyor. Buna göre, normalde her yıl emeklilikte 360 gün olarak kabul edilirken, fiili hizmet zammı kapsamındaki mesleklerde her yıl 360 güne ilave olarak 60 ile 180 gün arasında değişen oranlarda prim ödeme gün sayısı ilave ediliyor. Yani, normal bir işte çalışanın emekliliğinde yılda 360 gün dikkate alınırken, fiili hizmet zammı kapsamındaki işlerde 420 ile 540 gün arasında prim ödeme günü dikkate alınıyor.
Türkiye'de 18 grup çalışan için fiili hizmet süresi zammı uygulanıyor. Bunlar, kurşun ve arsenikte, cam fabrika ve atölyelerinde, cıva üretiminde, çimento ve kok fabrikalarıyla termik santrallerde, alüminyum, demir-çelik, döküm ve asit üretimi fabrikalarında, TSK'da, Emniyet'te, Milli İstihbarat Teşkilatı'nda, basın ve gazetecilikle, TRT'de görev yapanlarla TBMM'de yasama organı statüsünde çalışanlar.
Basında yer alan iddialara göre sağlık sektöründe çalışan kişilere de yıpranma payı geliyor. Buna göre; sağlık personelleri ağır işte çalışan personel gibi 60 günlük yıpranma hakkı elde edecek.
YIPRANMA PAYI OLAN İLE ERKEN EMEKLİ OLUNABİLECEK MESLEKLER
Kurşun ve arsenik işlerinde çalışanlar 60 - 90 gün
Cam fabrika ve atölyelerinde çalışanlar 60 gün
Cıva üretimi işleri sanayinde çalışanlar 90 gün
Çimento fabrikalarında çalışanlar 60 gün
Kok fabrikalarıyla Termik santrallerde çalışanlar 60 gün
Alüminyum fabrikalarında çalışanlar 60 gün
Demir ve çelik fabrikalarında çalışanlar 90 gün
Döküm fabrikalarında çalışanlar 60 gün
Asit üretimi yapan yerlerde çalışanlar 90 ile 180 gün
Madenlerin yer altında çalışanları 180 gün
Radyoaktif ve doğal ve yapay radyoaktif, radyoiyonizan maddeler radyoiyonizan maddelerle veya bütün diğer korpüsküler emanasyon kaynakları yapılan işler ile yapılan işlerde çalışanlar 90 gün.
Su altında çalışanlar 60 gün
Türk Silâhlı Kuvvetlerinde Subay, yedek subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaşlar ve sözleşmeli erbaş ve erler 90 gün
Emniyet ve MİT mensupları 90 gün
İtfaiye veya yangın söndürme işlerinde çalışanlar 60 gün
Basın Kartı Yönetmeliği'ne göre çalışan gazeteciler 90 gün
TRT'de Basın Kartı Yönetmeliği'ne göre çalışanlar 90 gün
Türkiye Büyük Millet Meclisi Yasama organı üyeleri ile dışarıdan atanan bakanlar 90 gün fiili hizmet zammı alıyor.
SGK DOĞUM BORÇLANMASI NEDİR?
İlk defa 5510 sayılı Kanuna göre hizmet akdiyle çalışanlar ve kendi nam ve hesabına bağımsız çalışmaya başlayan sigortalılar, 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılar ile mülga 506 sayılı Kanun, 1479 sayılı Kanun ve 2926 sayılı Kanununa tabi olan sigortalılar ve hak sahipleri, sigortalının en son çalışmasının/hizmetinin geçtiği sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvurarak,
Kamu görevlileri (eski kamu görevlileri sigortalıları veya hak sahipleri "SGK Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığı Mithatpaşa Caddesi No:7 Sıhhıye/ANKARA" adresine borçlanma talep dilekçesiyle başvuruda bulunarak doğum borçlanması yapabileceklerdir. Doğum borçlanması talebinde bulunan kadın sigortalının işvereninden belge istenilmeksizin Kurum hizmet kayıtlarından tespiti yapılarak işlem sonuçlandırılacaktır.
KİMLER BAŞVURABİLİR?
Doğumdan önce,
- Hizmet akdine tabi çalışması bulunan kadın sigortalılar (2925 sayılı Kanun, mülga 506 sayılı Kanun, 5510 sayılı Kanun- 4/1-a ),
- Kendi nam ve hesabına bağımsız çalışma kapsamında sigortalı sayılan kadın sigortalılar (Mülga 1479 sayılı Kanun, Mülga 2926 sayılı Kanun, 5510 sayılı Kanun- 4/b),
- Kamu görevlisi kapsamında sigortalı sayılan kadın sigortalılar (Mülga 5434 sayılı Kanun, 5510 sayılı Kanun- 4/c) ile bunların hak sahipleri,talepte bulunabilirler.
DOĞUM BORÇLANMASI ŞARTLARI NELER?
Sigortalı kadının doğum nedeniyle çalışamadığı iki yıllık süreyi borçlanabilmesi için;
- Hizmet akdi kapsamında çalışanlar için (2925 sayılı Kanun, mülga 506 sayılı Kanun, 5510 sayılı Kanun- 4/a) sigortalılıklarının tescil edilmiş ve adına prim bildirilmiş/tahakkuk etmiş olması,
- Kendi nam ve hesabına bağımsız çalışma kapsamında olan sigortalılar için (Mülga 1479 sayılı Kanun, Mülga 2926 sayılı Kanun, 5510 sayılı Kanun- 4/b) prim ödenip ödenmediğine bakılmaksızın sigortalılıklarının tescil edilmiş/tahakkuk etmiş olması,
-Kamu görevlisi kapsamında sigortalı sayılanlar için sigortalılar (Mülga 5434 sayılı Kanun, 5510 sayılı Kanun- 4/c) sigortalılıklarının tescil edilmiş olması,
- Kadın sigortalının doğumdan önce çalışmaya başlayarak sigortalılık şartını yerine
getirmesi,
- Doğumdan sonra adına prim ödenmemesi,
- Borçlanacağı sürede çocuğunun yaşaması,
gerekmektedir.
SGK DOĞUM BORÇLANMA SÜRESİ NE KADAR?
- Sigortalı kadının doğumdan sonraki sekiz haftalık, çoğul gebelik halinde ise on haftalık süreleri, doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışması halinde, doğum sonrası istirahat süresine eklenen süre dahil toplam istirahat süresi ile birlikte toplam iki yıllık süre borçlanılabilir.
- Kadın sigortalılar doğum nedeniyle çalışamadıkları en fazla üç defa olmak üzere ikişer yıllık sürelerini (toplamda en fazla 6 yıla tekabül etmektedir.) borçlanabilir.
- Doğum borçlanması talebinde bulunan kadın sigortalıların doğum yaptığı tarihten sonra adına primi ödenmiş süreler borçlanma hesabında dikkate alınmaz. Prim ödenmiş süreler iki yıllık süreden düşülerek kalan süre borçlandırılacaktır
- Doğum borçlanması yapılacak sürede çocuğun vefat etmesi halinde vefat tarihine kadar olan süreler borçlanılabilir.
- İlk doğumunu yaptıktan sonra iki yıl dolmadan ikinci doğumunu yapan kadın sigortalı, ilk doğumdan ikinci doğuma kadar geçen süre ile ikinci doğum için borçlanabileceği iki yıllık sürenin toplamı kadar geçen süreyi borçlanılabilir..
ASKERLİK BORÇLANMASI NEDİR?
Vatani görevini yapmak üzere çalışma hayatına ara veren erkek çalışanların er, erbaş ya da yedek subay olarak geçirdikleri süreleri askerlik şubeleri ya da Kuvvet Komutanlıkları üzerinden belgelendirildiği takdirde, askerde geçirdikleri günler fiili hizmet sürelerine eklenebiliyor. Bu durum sayesinde de emeklilik süreçleri daha erkene alınabiliyor. Ancak sigortalı erkek çalışanların askerlik borçlanmasından yararlanabilmeleri için gerek duyulan bazı şartlar vardır.
ASKERLİK BORÇLANMASI ŞARTLARI NELERDİR?
Askerlik borçlanmasından yararlanabilmek için gerekli şartlar şu şekildedir.
– Erkek çalışanların vatani görevlerini er ve erbaş olarak yapmaları gerekmektedir. Yedek subay okulunda geçen süre de askerlik borçlanmasına dahil edilebilir.
– Askerlik borçlanması en fazla askerlik süresi kadar yapılabilir. 1 yıl askerlik yapan bir vatandaş ister 1 yıl ister 1 ay askerlik borçlanması yapabilir.
– Askerlik borçlanması, emeklilik için gereken prim gün sayısını artırır. Yani emekli olabilmek için gün sayısı yetmiyorsa bu süre için askerlik borçlanması yaparak emekli olabilir.
– Çalışmaya başlamadan önceki yıllar için de yapılabilir. Bu durumda 2000 yılında çalışmaya başlamış biri eğer 1999 yılında askere gitmişse askerlik borçlanmasından yararlanabilir.
– Askerlik borçlanması asgari ücrete göre belirlenir ve her yıl asgari ücretteki değişikliğe göre borçlanma miktarı da artar.
– Kişinin askerde olduğu dönemde işvereni tarafından Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) prim ödenmemiş olması gerekir.
– Askerlikten muaf olan erkek sigortalılar, askerlik borçlanmasında faydalanamamaktadır.
BORÇLANMA ÜCRETLERİ NE KADAR OLDU?
Yeni yılda asgari ücrete yüzde 15,03 oranında zam geldi. Yapılan zammın ardından birçok ödeme de şekillendi. İşsizlik maaşı, kıdem tazminatı ve SGK prim ödemeleri yeni yılda zamlandı. SGK prim ödemesini 31 Aralık'a kadar yapanlar kar ederken, bu yıl ödeyecekler daha fazla ücret ödeyecek. Her yıl artan prim ücretleri geçtiğimiz yıl günlük 27,80 TL'ydi. Peki, 2020 SGK prim ücretleri ne kadar? Doğum ve askerlik borçlanması ne kadar oldu? İşte detaylar...
2020 yılında yurtdışı, doğum veya askerlik borçlanması yapacak bir kişinin SGK'ya bir günlük borçlanma için ödemesi gereken minimum rakam 31,39 TL olacak. En üst limitten borçlanmak isteyen bir kişinin ise ödeyeceği prim miktarı 235,44 TL olacak.
DOĞUM BORÇLANMA ÜCRETİ NE KADAR?
Doğum borçlanması en çok 3 çocuğa kadar yapılabiliyor. 1 çocuk için 2 yıl yani 720 gün borçlanacak bir kişi günlük en düşük 31,39 TL ödemek durumunda. Bu durumda 720 gün borçlanacak bir kişi toplamda 22.600 TL ödeyecek. En yüksek primden ödeyecek olan kişi ise, 169,516 TL ödeyecek.
2 çocuk için 4 yıl borçlanacak kişi 1440 günlük prim ödeyecek. Bu da en düşük 45,201 TL, en yüksek ise 339,033 TL'ye tekabül ediyor.
3 çocuk için borçlanacak bir kadın 2160 gün prim ödeyecek. Bu da en düşük 67.802 TL, en yüksek ise 508 bin 550 TL anlamına geliyor.
*Doğum borçlanma tutarı Tebliğ tarihinden itibaren 1 AY içinde ödenmelidir.
*Zamanında ödenmeyen borçlanma iptal olmaktadır ve yeniden başvuru yapılabilmektedir.
ASKERLİK BORÇLANMASI NE KADAR?
Askerlik borçlanması, askerde bulunulan süre kadar yapılabiliyor. 12 ay askerlik yapan bir kişi 365 gün borçlanabilir. 365 günlük prim ödemesi 11.457 TL'ye tekabül ediyor.