Farklı iş kollarında görev yapan milyonlarca çalışanı alakadar eden bir gelişme aktarıldı. SGK sürekli takip ediyor ve bu şekilde işçi çalıştıranların iş yerlerine ceza yağacak. Maaşları düşük göstermeye çalışanlara ceza yağacak. Devletin hile yoluyla şirket ve işletmelerin çalışanlarının maaşlarını düşük göstermesi ve prim kaçırmasına dair mücadelesi sürüyor. Son yapılan araştırmalarda asgari ücreti vermemek için de usulsüz uygulamalara gittiği belirlendi. Çalışanların prime esas kazancı emekli maaşlarının, kıdem tazminatlarının ve iş göremezlik ödeneklerinin hesaplanmasında esas alınır. Bordro oyununa başvuranlara 5 yıla kadar hapis cezası istemli dava açılmaktadır.
O İŞ YERLERİNDE USULSÜZ UYGULAMALAR
Yapılan araştırmalarda asgari ücreti vermemek için de usulsüz uygulamalara gittiği belirlendi.
Çalışanların prime esas kazancı emekli maaşlarının, kıdem tazminatlarının ve iş göremezlik ödeneklerinin hesaplanmasında esas alınır. Bordro oyununa başvuranlara 5 yıla kadar hapis cezası istemli dava açılıyor.
MAAŞI DÜŞÜK GÖSTERENLER
Çalışanın ücretini Vergi Dairesi ve Sosyal Güvenlik Kurumu'na düşük bildiren işverenler mercek altına alındı. SGK bildirgesi kayıtlarının sorgulanmasıyla yapılan incelemelerde bazı işletmelerin düşük bordro düzenlediği, asgari ücreti vermemek için usulsüz uygulamalara gittiği belirlendi.
Fazla mesai alacaklarını asgari ücretin içine katan, asgari ücretteki artış tutarını elden alanlara para cezasının yanı sıra 5 yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açılıyor.
Bordrosu usulsüz şekilde düşük gösterilen işçi de haklı fesih hakkını kullanarak tazminat talep edebilir.
EMEKLİ AYLIĞININ DÜŞÜK OLMAMASI İÇİN ÖNEMLİ
Sosyal Güvenlik Kurumu, bordro üzerinden prim kaçırılmasını kayıt dışılığın bir alt başlığı olarak tanımlıyor. Bir ay çalışan bir işçinin bordroda 15 gün çalışmış gösterilmesi, ücretin düşük gösterilerek prim kaçırılması gibi kayıt dışı uygulamalara göz açtırılmıyor.
Emekli aylıkları prime esas kazançlar üzerinden hesaplanıyor. Bazı çalışanların maaşları yüksek de olsa düşük prim ödemek için bordrolar düşük gösteriliyor.
Emekli aylığının düşük olmaması için alınan maaşla bordronun aynı olması büyük önem taşıyor.
Prim gün sayısı yeterli olmayanların doğum, askerlik borçlanmasında yüksek prim ödemesi de emekli aylığını artırıyor. Birden fazla yerde çalışmada kazanç toplamı esas alınıyor.
İşverenin bordroda ücreti düşük gösterip aradaki farkı elden ödemesi durumunda çalışan düşük emekli aylığı almak zorunda kalıyor.
YARGITAY'DAN BU KONUDA ÖNEMLİ KARAR
Geçtiğimiz günlerde Yargıtay bu konuda önemli bir karara imza attı. Gelirin bordroda düşük gösterilmesinin çalışan için haklı fesih sebebi oluşturacağına karar verdi.
Haklı fesih yapan işçi kıdem tazminatını alarak ayrılabilir. Yargıtay bir başka kararında da gerçek ücret üzerinden yatırılmayan, eksik ödenen SGK primleri nedeniyle açılan davalarda imzalı ücret bordrosunun işçiyi bağlayacağını belirtiyor.
Yargıtay, imzalı ücret bordrolarında fazla çalışma saatlerinin gösterildiği, karşılığının hesaplandığı dönemlerin sonradan dava yoluyla istenebilmesi için bordroda yazılı olandan daha fazla çalışıldığının yazılı olarak kanıtlanmasını istiyor.
5 YILA KADAR HAPİS CEZASI
Ücret bordrosu hukuken işçinin çalışması karşılığı ödenmesi gereken ücret ve buna bağlı hakların yer aldığı belgedir. Bazı işverenler bordroda işçinin gerçek ücretini göstermiyor.
Ücretin sadece asgari ücret kısmını bordroda göstererek üstünü işçiye elden veriyor. Bordroda ücretin düşük gösterilmesi aynı zamanda vergi kaçırılması anlamına geliyor. Özellikle şikâyet, ihbar yoluyla SGK bildirgesi kayıtlarında yapılan sorgulamalarda bazı işletmelerin usulsüz uygulamalara yöneldiği belirlendi. Bordro oyununa başvuranlara para cezasının yanı sıra Türk Ceza Kanunu, Borçlar Kanunu kapsamında 5 yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açıldı.
PRİME ESAS KAZANÇ NEDİR?
Prime esas kazanç olarak değerlendirilen ödemeler ücret, prim ve ikramiye olarak üç temel başlık altında sunulur. Prime esas kazanç olarak ücretler başlığı altında işverenin çalışmasının karşılığı olarak çalışana yaptığı aylık ücret, yıllık izin ücreti, bayram ücreti, ek görev ücreti gibi ödemeler yer alır. Primler, prime esas kazanç olarak prim, işverenin çalışanların başarılarını artırması için yaptığı ek ödemeleri ifade ediyor. Çalışana verilen değeri göstermek ve motivasyonu artırmak için bayram, yılbaşı gibi özel günlerde verilen ikramiyeler de prime esas kazanç olarak değerlendiriliyor.
