Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın açıkladığı Ekonomi Reform Paketi'nin takvimi açıklandı.
10 ana başlıktan oluşan Ekonomi Reformları Eylem Planı, Hazine ve Maliye Bakanlığının internet sitesinden ilan edildi. Yatırımcı dostu adımların atılacağı reform paketinde makroekonomik istikrar kapsamında enflasyon ve cari açıkla mücadele ile finansal sektör ve kamu maliyesi konularına öncelik veriliyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, "Ekonomi Reformlarımızın takvimini tamamladık. Bakanlığımızın internet sitesinden ulaşabilirsiniz. Hayırlı olsun." ifadelerini kullandı.
Eylem planı Kamu Maliyesi, Fiyat İstikrarı, Finansal Sektör, Cari Açık, İstihdam, Kurumsal Yönetişim, Yatırımların Teşvik Edilmesi, İç Ticaretin Kolaylaştırılması, Rekabet, Piyasa Gözetimi ve Denetimi olmak üzere 10 başlıkta ana eylemlerden oluştu. Söz konusu takvime göre Ekonomi Reform Paketi'ndeki tüm eylemler 2023 yılının mart ayına kadar tamamlanacak.
EKONOMİ REFORMLARI EYLEM PLANINDAKİ 10 ANA BAŞLIK
1. KAMU MALİYESİ
2. FİYAT İSTİKRARI
3. FİNANSAL SEKTÖR
4. CARİ AÇIK
5. İSTİHDAM
6. KURUMSAL YÖNETİŞİM
7. YATIRIMLARIN TEŞVİK EDİLMESİ
8. İÇ TİCARETİN KOLAYLAŞTIRILMASI
9. REKABET
10. PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ
İşte reformdan öne çıkanlar:
- Geliri düşük olan küçük esnafa vergi muafiyeti sağlanacaktır
- Basit usulde vergilendirilen berber, kuaför, tesisatçı, tuhafiyeci, marangoz, kaportacı, lastikçi, tornacı, çay ocağı işleticisi, terzi, tamirci gibi yaklaşık 850 bin esnaf gelir vergisinden muaf tutularak, beyan yükümlülükleri kaldırılacaktır
- Fiyat istikrarının sağlanması amacıyla enflasyon dinamiğini takip etmek, dezenflasyon süreci önünde risk oluşturan şokları değerlendirmek, gerekli önlemleri belirlemek ve yönetmek için Fiyat İstikrarı Komitesi oluşturulacaktır
- Müstakil bir Katılım Finans Kanunu hazırlanarak, çeşitli kanunlar altında düzenlenen katılım finans sektörü tek bir çatı altında toplanacak, katılım finans altında yer alan tüm sektörlere yönelik uluslararası standartlarda Merkezi Danışma Kurulu hayata geçirilecektir
- Bütçe hazırlık sürecinin sadeleştirilmesi kapsamında Orta Vadeli Program (OVP) ve Orta Vadeli Mali Plan (OVMP) tek bir belge haline getirilecektir
- Bütçe uygulama sonuçlarını, kamu mali politikası gelişmelerini ve hedeflerini içeren "Kamu Maliyesi Raporu" üçer aylık dönemler itibarıyla kamuoyuyla paylaşılacaktır
- Özel Hesap Uygulamaları, hizmetin niteliği gereği acil ve zorunlu olanlarla sınırlandırılacak, bu kriterleri karşılamayan uygulamalar kademeli olarak kaldırılacaktır
- Döner Sermayeler 2022 yılı bütçesinden başlamak üzere aşamalı olarak merkezi yönetim bütçesine dahil edilerek bütçe hakkının kapsamı genişletilecektir.
- Döner sermaye işletmeleri gözden geçirilecek, verimli olmayan döner sermaye işletmeleri kapatılacaktır
- Yerel yönetimlerin borç stokunun artmasını önleyecek ve borç sürdürülebilirliğini sağlayacak düzenlemeler yapılarak, mali disiplin güçlendirilecektir
- Sosyal yardımların etkin bir biçimde dağıtılması için, sosyal yardım verilerinin tamamı (belediyelerce verilenler de dahil olmak üzere) Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemine entegre edilecektir
- Kamuda taşıt alımı ve kiralanması, temsil ve ağırlama gibi harcama alanlarına katı sınırlamalar getirilecektir
- Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin bir gereği olarak, kamu kurumlarının teşkilatlanması, yönetim verimliliği ve etkinliği dikkate alınarak daha da güçlendirilecektir
- Kamu personeline dair iş ve işlemlerin tek bir idare tarafından yürütülmesi sağlanacaktır
- Kamu kurumlarının yurt dışı teşkilatları etkililik ve verimlilik ilkeleri çerçevesinde gözden geçirilecektir
- Hazinenin kullanımı dışında kalan kurumların hesabı, Tek Hazine Kurumlar Hesabı sistemine aktarılacak ve nakit yönetimi verimliliği artırılacaktır
- Toplam borç stoku içinde döviz cinsi borçların payı azaltılacaktır
- Borçlanmanın ortalama vadesi artırılacak, borçlanma kompozisyonunda sabit getirili ve TL cinsi enstrümanlara ağırlık verilecektir
- İtfa profilinin dengeli dağılımını sağlamak amacıyla değişim ihaleleri etkin bir borç yönetimi aracı olarak kullanılacaktır
- Geliri düşük olan küçük esnafa vergi muafiyeti sağlanacaktır. Basit usulde vergilendirilen berber, kuaför, tesisatçı, tuhafiyeci, marangoz, kaportacı, lastikçi, tornacı, çay ocağı işleticisi, terzi, tamirci gibi yaklaşık 850 bin esnaf gelir vergisinden muaf tutularak, beyan yükümlülükleri kaldırılacaktır
- Vergi Usul Kanunu, gönüllü uyumu teşvik edecek şekilde güncellenecektir
- Elektronik defter ve elektronik belge uygulamalarına dahil edilecek mükellef grupları kademeli olarak artırılacaktır
- Tüm mükellefleri kapsayacak şekilde 7/24 hizmet verebilen "Türkiye Dijital Vergi Dairesi" uygulaması hayata geçirilecektir
- Teknolojik yeniliklerden yararlanmaya devam edilecek, "Dijital Vergi Asistanı" sistemi oluşturulacaktır
- Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları revize edilecektir
- Uluslararası yatırımcıların birden fazla ülkeyi ilgilendiren vergisel sorunlarının çözümünde diğer ülkelerle "Karşılıklı Anlaşma Yöntemi" kullanılacaktır
- Mükellef ve İdare açısından vergisel öngörülebilirliği arttıran transfer fiyatlandırmasına ilişkin Peşin Fiyatlandırma Anlaşmaları yaygınlaştırılacaktır
- Kamuya süresinde ödenmeyen borçların tek bir idare tarafından tahsil edilmesi sağlanacaktır
- Dijital Vergi Denetimi sistemi geliştirilerek, vergi iade incelemeleri dahil olmak üzere inceleme süreleri kısaltılacaktır
- Standartlara dayalı, öngörülebilir ve haksız rekabetin önlenmesini sağlayan denetim modellerinin daha da geliştirilmesi sağlanacaktır.
- 4734 sayılı Kamu İhale Kanunundaki istisnalar önemli ölçüde azaltılacaktır Muhafaza edilen istisnalar da düzenli olarak izlenecek ve denetlenecektir
- Kamu işletmelerinin alımlarını düzenlemek üzere, Sektörel Kamu Alımları Kanunu çıkarılacaktır
Sertifikasyon (ehliyet) sistemi kurularak, kamu ihalelerine katılacak firmaların liyakat ve yetkinliklerini belirleyen kriterler kamuoyu ile paylaşılacaktır
- Kamuoyu ile paylaşılan şartları taşıyan tüm firmalara sertifikasyon sistemi açık olacaktır Kamu ihaleleri, sertifikasyon sistemine kayıtlı firmalar arasında tam rekabet şartları içinde şeffaf bir şekilde yapılacaktır
- Kamu ve yerli sanayinin işbirliğini sağlayan ihale modelleri getirilecektir
- Kamu alımlarında yerli ürün kullanımını teşvik etmek üzere Sanayileşme İcra Komitesi altında Merkezi İzleme Sistemi kurulacaktır
- Kamu alımlarında yerli malı kullanımının artırılması için şartname havuzları oluşturulacaktır
- Zorunlu haller dışında DMO üzerinden yapılacak alımlarda yerli ürün şartı getirilecektir
- Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) uygulamalarında etkinliği, esnekliği ve bütünlüğü sağlayacak KÖİ Çerçeve Kanunu Teklifi çalışmaları tamamlanacaktır.
- Kamu İktisadi Teşebbüslerinde reform yapılacaktır
- Fiyat istikrarının sağlanması amacıyla enflasyon dinamiğini takip etmek, dezenflasyon süreci önünde risk oluşturan şokları değerlendirmek, gerekli önlemleri belirlemek ve yönetmek için Fiyat İstikrarı Komitesi oluşturulacaktır
- Komite Hazine ve Maliye Bakanlığı koordinasyonunda; Ticaret Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'ndan müteşekkil olacaktır
- İklim, afet ve ürün ekim davranışlarındaki değişimler enflasyon sepetinde önemli bir ağırlığı olan gıda fiyatlarını etkilemekte ve dalgalanmalara yol açmaktadır. Bu dalgalanmaların önlenmesi ve enflasyona etkisinin azaltması amacıyla Erken Uyarı Sistemi kurulacaktır
- Tarlada ve hallerde kalan ürünler Dijital Tarım Pazarı (DİTAP)'ına açılacak özel bölümde alıcılarla buluşturulacaktır
- Üretim, lojistik ve perakende sektörüne yönelik rehber dokümanlarla yönlendirmeler yapılacaktır
- Sebze ve meyve zaiyatının azaltılması için soğuk zincir oluşturulmasına destek verilecektir
- Gıda israfının önüne geçmek amacıyla Gıda Bankacılığı Sistemi cazip hale getirilerek yaygınlaştırılacaktır
- Sosyal medya ve diğer iletişim araçlarıyla tüketicilerin gıda israfı konusunda farkındalığı artırılacaktır
- Tarımsal üretim planlamasına katkı sağlamak, üretimde öngörülebilirliği artırmak ve fiyat dalgalanmalarının önüne geçmek için çiftçi ve sanayicinin yazılı akite olan güvenini artıracak sözleşmeli tarım mekanizmaları geliştirilecektir
- İşlenmemiş gıda fiyatlarında aracılık maliyetlerini de düşürecek olan Hal Yasası Teklifi TBMM'ye sunulacaktır
- Yönetilen ve yönlendirilen fiyatların hedef enflasyona göre belirlenmesiyle enflasyon ataleti azaltılacaktır
- Kredi Yaşam Döngüsü Projesi hayata geçirilecektir
- Yakın izlemedeki kredilere yönelik olarak bankacılık sektöründe operasyonel yeniden yapılandırma ve firma rehabilitasyon fonksiyonları oluşturulacaktır
- Sorunlu krediler içinde katma değer üretme ve istihdam oluşturma potansiyeli bulunanların rehabilitasyonu için Girişim Sermayesi Fonlarının kurulmasına yönelik çalışmalar yapılacaktır
- Yaşama imkanı olmayan donuk alacakların Varlık Yönetim Şirketlerine satışı, aktiften silinmesi gibi yöntemlerle bilanço dışına çıkarılması için gerekli teşvik ve tedbir mekanizmaları oluşturulacaktır
- Yakın izleme ve donuk alacak grubunda yer alan kredilerin menkul kıymetleştirilebilmesine yönelik mevzuat değişikliği yapılarak bilanço dışına aktarılmaları sağlanacaktır
- VYŞ'lerin daha güçlü bir yapı içerisinde faaliyet gösterebilmeleri için yasal altyapı oluşturulacaktır
- Sektörde rekabetçi ve kurumsal yapının oluşturulması için VYŞ'lere beş yıl süreyle tanınan damga, harç ve Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu kesintisi istisnası süresiz hale getirilecektir
- VYŞ'lerin Finansal Kurumlar Birliği'ne üye olabilmesi sağlanacaktır
- Müstakil bir Katılım Finans Kanunu hazırlanarak, çeşitli kanunlar altında düzenlenen katılım finans sektörü tek bir çatı altında toplanacak, katılım finans altında yer alan tüm sektörlere yönelik uluslararası standartlarda Merkezi Danışma Kurulu hayata geçirilecektir
- Katılım finans kuruluşlarının katılım finans ilkelerine uyum düzeylerinin bağımsız bir şekilde derecelendirilmesini sağlamak üzere "katılım finans derecelendirmesi" sistemi hayata geçirilecektir
- Uluslararası standartlarda bir katılım finans tahkim mekanizması İstanbul Finans Merkezi'nde kurulacaktır
- Türkiye'nin tüm finansal kredi ve risk verisini içeren Risk Merkezi, TCMB kontrolünde yeniden organize edilecektir
- Kartlı ödeme sistemleri alanında ülkemizin markası olan "TROY" ayrı bir şirket çatısı altında yapılandırılacaktır
- Dijital (Şubesiz) Bankacılık lisanslamalarına (uygulamalarına) imkan sağlanacaktır
- Merkez Bankası dijital paranın ekonomik, teknolojik ve hukuki alt yapısını oluşturucaktır
- Finansal tüketicinin korunması, piyasa bütünlüğü ve rekabetin güçlendirilmesine yönelik gözetim mekanizması oluşturulacaktır
- Şirketlerin sermaye yapısını güçlendirici ve öz kaynakla finansmanı teşvik edici düzenlemeler yapılacaktır
- Şirketlerin halka arz süreçlerinin kolaylaştırılması ve teşvik edilmesi yönünde düzenlemeler yapılacaktır
- Proje finansmanı fonu ve projeye dayalı menkul kıymetlere ilişkin gerekli düzenlemeler tamamlanacaktır. Kamu hizmeti niteliği taşıyan, altyapı, ulaşım, enerji, haberleşme, sağlık vb. alanlardaki projelerin sermaye piyasaları yoluyla finanse edilmesi ve bu yatırımlara vatandaşlarımızın iştirak edebilmesi mümkün hale getirilecektir
- Yenilikçi şirketlerin finansa erişimi için paya ve borçlanmaya dayalı kitle fonlaması uygulamaları hızla hayata geçirilecektir
- Çevreye duyarlı yatırımların finansmanı amacıyla uluslararası standartlarla uyumlu rehber hazırlanarak yeşil tahvil ve sukuk ihraçları teşvik edilecektir
- Emeklilik yatırım fonlarının Türkiye Elektronik Fon Dağıtım Platformu'nda işlem görmesi sağlanacak ve böylece vatandaşlarımız bireysel emeklilik sistemindeki bütün fonları alıp satabilecektir
- Zamanaşımı nedeniyle Yatırımcı Tazmin Merkezi'ne devredilen yatırım hesapları, hak sahiplerinin talepleri durumunda iade edilerek mülkiyet hakkı güvence altına alınacaktır (terör, uyuşturucu, kara paranın aklanması suçları hariç)
- Tahvil Garanti Fonu oluşturulacak ve bu suretle reel sektör şirketlerinin tahvil ihraçları kolaylaştırılacaktır
- 18 yaşından küçüklerin bireysel emeklilik sistemine dahil edilmesini sağlayacak düzenlemeler yapılacaktır
- Bireysel Emeklilik Sistemi ile sağlık, hayat, eğitim sigortası gibi özel güvencelerin cazip olanaklarla bütünleşik bir güvence paketi şeklinde sunulması sağlanacaktır
- BES dışında özel emeklilik hizmeti veren kuruluşlar (sandık, vakıf vb.) nezdindeki birikimlerin, cazip imkanlarla 2023 yıl sonuna kadar BES'e aktarımına imkan sağlanacaktır
- Finansal teknoloji alanının geliştirilmesine öncülük edecek gerekli koordinasyon ve işbirliğini sağlayacak yetkili bir yapı tesis edilerek, sektörün gelişimini destekleyecek düzenlemelerin yapılmasına ilişkin yol haritasının belirleneceği bir Fintek Strateji Belgesi hazırlanacaktır
- Ödemeler alanında faaliyet gösteren Fintek kuruluşlarının Merkez Bankası'nca işletilen ödeme sistemlerine ve kamusal nitelikteki veritabanlarına erişimi sağlanacaktır
- Ödeme ve elektronik para kuruluşlarının Bankalararası Kart Merkezinde temsili sağlanacaktır
- İstanbul Finans Merkezi'nin fintek alanında küresel merkez olmasını güçlendirecek şekilde ödemeler alanında "regülasyon deney alanı" (sandbox) kurulacaktır
- Fintek girişimlerinin desteklenmesi için İstanbul Finans Merkezi'nde Finans ve Teknoloji Üssü kurulacaktır
- Kredi Garanti Fonu (KGF) teminatı ile 5. ve 6. bölgelerde imalata dayalı, ithal ikamesi ve ihracatı önceleyen yatırımlara uzun vadeli kredi desteği sağlanacaktır
- İmalat sanayimizin küresel değer zincirlerine entegrasyonu için hedef ülkeler özelinde ürünler belirlenecek ve bu ürünlere yönelik destek programları uygulamaya konulacaktır
- Rekabetçi, yenilikçi ve güçlü bir sağlık sanayiinin geliştirilmesi amacıyla Cumhurbaşkanlığına bağlı Sağlık Endüstrileri Başkanlığı kurulacaktır
- Yeni gelişen teknolojilerde yurt içi kabiliyetleri geliştirmek, genç istihdamını teşvik etmek ve küresel rekabet gücü kazanmak için Cumhurbaşkanlığına bağlı Yazılım ve Donanım Endüstrileri Başkanlığı kurulacaktır
- Enerji Verimliliği Kanunu'nda yapılacak değişiklikle binalar ile tarım ve hizmet sektörleri de enerji verimliliği destekleri kapsamına dahil edilecektir
- Elektrik enerjisi depolama tesislerinin kurulmasına yönelik yasal altyapı tamamlanacaktır
- Doğal gaz piyasası yeniden yapılandırılarak rekabetçi serbest bir piyasa geliştirilecektir
- Madencilik, petrol ve doğal gaz arama ve üretiminde yatırım ortamı iyileştirilerek yatırım güvencesinin daha da artırıldığı bir piyasa oluşturulacaktır
- Yapım işlerinde yerli malı kullanımını sağlayacak düzenlemeler yapılacaktır
- Stratejik sektörlerdeki ürünler için yerliliği ve teknoloji transferini sağlamak amacıyla alım garantisi verilecektir