EYT düzenlemesinin Meclis maratonu bugün başlıyor. Plan ve Bütçe Komisyonu'nda bugün görüşülmesi planlanan düzenlemenin önümüzdeki hafta da yasalaşması bekleniyor.
Milyonlar yasayı beklerken, 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olup eksik primleri bulunanlar bunları tamamlama peşine düştü.
8 Eylül 1999'dan sonra sigortalı olanlar ise borçlanma telaşına girdi.
9 Eylül 1999 (dahil) tarihinden sonra malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası kapsamında çalışmaya başlamalarına rağmen sigortalılık başlangıç tarihini geriye götürmeye imkan tanıyan ilgili mevzuat hükümlerine göre yapmış oldukları borçlanmalar ile sigortalılık başlangıç tarihi 8 Eylül 1999 (dahil) öncesi olacak şekilde geriye götürülenler de EYT düzenlemesi kapsamında emekli olabilecek.
Bu kişiler, borçlanmayla gelinen işe başlangıç tarihindeki prim gün şartlarına tabi olacak. Peki borçlanmayla nasıl EYT'li olunacak? Kimler yararlanabilecek? Detayları şöyle…
ASKERLİK: Bu borçlanmanın işe başlangıcı geriye çekmesi için askerliğin sigortalı olmadan önce yapılmış olması gerekiyor. Sigortadan önce askerlik yapılmışsa, işe başlangıç tarihi borçlanılan süre kadar geriye çekiliyor.
En çok 540 gün borçlanma yapılabiliyor. 9 Eylül 1999 ve sonrasında sigorta başlangıcı olanlar, borçlanma yaptıkları süreyle başlangıç tarihini 8 Eylül 1999 ve öncesine çekebiliyorsa EYT kapsamına girebiliyor.
DOĞUM: Kadınların doğum borçlanmasının başlangıcı geriye çekmesi için stajdan sonra doğum yapılması gerekiyor. Anneler eğer stajdan sonra doğum yapmışlarsa bunları borçlandıklarında başlangıç tarihleri borçlandıkları süre kadar geriye çekiliyor.
9 Eylül 1999 ve sonrasında sigorta başlangıcı olanlar başlangıcı bu şekilde 8 Eylül 1999 öncesine çekebiliyorsa EYT'den yararlanabiliyor.
Kadınlar çocuğun doğumundan sonraki 2 yıl içinde çalışılmayan süreler için borçlanma yapabiliyor. Çocuk başına en çok 720 gün (2 yıl) borçlanılabiliyor.
AVUKATLIK STAJI: Avukatlar, sigortalı olmaksızın ilk 6 ay mahkemelerde, kalan 6 ay da avukat yanında olmak üzere toplam 1 yıllık staj sürelerini borçlanabiliyor. 8 Eylül 1999 sonrası sigortalı olanların EYT kapsamına girmesi için bu borçlanma ile başlangıcı 8 Eylül 1999 öncesine çekebilmesi şart.
GURBETÇİLER: Erkekler yurt dışında 18 yaşından sonra çalıştıkları süreleri, kadınlar ise 18 yaşından sonra bulundukları süreleri borçlanabiliyor.
Türkiye'de sigorta olmadan önceki yurt dışı günlerini borçlanan gurbetçiler işe giriş tarihlerini borçlandıkları gün kadar geri çekebiliyor.
Yapılacak yurt dışı borçlanmasıyla sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 tarihi ve öncesine çekilebiliyorsa EYT kapsamında emekli olunabiliyor.
Türkiye'de sigorta olduktan sonra yurt dışına giden gurbetçilerin yaptıkları borçlanma ise başlangıç tarihini geriye çekmiyor, eksik primlerini tamamlama imkanı sunuyor. Eksik primi olanlar borçlanma yoluyla bunları tamamlama imkanı elde ediyor.
EKSİK PRİME 4'LÜ ÇÖZÜM
8 Eylül 1999 ve öncesinde çalışmaya başlayan ancak eksik primi olanlar da bunları tamamlamanın yollarını arıyor..
Eksik primler çalışmaya devam edilerek tamamlanabileceği gibi, daha kısa sürede emekli olmak isteyenler eğer hakkı bulunuyorsa borçlanma ya da ihya yoluna da başvurabilecek.
Tüm bu imkanlar bulunmuyorsa da isteğe bağlı sigorta devreye girecek. İşte detaylar…
1 GÜNLÜK BORÇLANMA 106,75 TL: Mevzuat kapsamında borçlanma hakkı olanlar başvurarak prim kazanabilecek.
Borçlanma yaptığı halde günü yetmeyenler eğer hakkı varsa ilave borçlanma yapabilecek.
Bu yıl doğum ve askerlik borçlanması başvurusunda bulunanlar her gün için en az 106,75 lira ödeyecek.
1 aylık borçlanma için de en az 3 bin 202 lira 56 kuruş ödenmesi gerekecek.
Yurt dışı borçlanmasının tutarı da günlük 150,12, 1 aylık 4 bin 503 lira 60 kuruş. Borçlanmada tüm süreler değil, ihtiyaç kadarı ödenebiliyor.
BAĞ-KUR'LUYA İHYA İMKANI: Geçmişte Bağ-Kur prim borçları silinip hizmet süreleri dondurulanlar da ihya kapsamında bu primleri tamamlayabilecek.
Geçmiş dondurulmuş hizmet günlerini ihya etmek isteyenler güncel asgari ücret üzerinden ödeme yaparak bu süreleri primlerine ekletebilecek.
