■ Emekli olduktan sonra çalışanların emekli aylığı artar mı?
Çalışma biçimine göre değişiyor.Emekli olduktan sonra destek primi ödeyerek çalışanlar işlerinden ayrıldığında aynı aylığı alır.
Emekli olduktan sonra destek primi ödeyerek çalışanlar işlerinden ayrıldığında aynı aylığı alır.
Emekli aylığını kestirerek çalışmaya devam edenler normal sigortalı gibi çalışır.
Çalışılan dönemin primlerine göre emekli aylığı yeniden hesaplanır.
■ Destek primi ödemenin emekli aylığına bir etkisi var mı?
Sosyal güvenlik destek priminin emekli aylığına katkısı bulunmuyor.
Ancak emekliler bir iş kazası, meslek hastalığı geçirdiğinde iş göremezlik geliri alabiliyor.
Meslekte kazanma gücü kaybı ne kadar yüksekse iş göremezlik geliri de ona göre artıyor.
■ Emekli aylığını artırmada 2000 öncesi primler neden altın değerinde?
Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirilen prime esas kazanç emekli aylığını artırmada büyük önem taşıyor.
Emekli aylığı hesabında; Ocak 2000 öncesi, Ocak 2000 ile Ekim 2008 arası ve bu tarihten sonrası olmak üzere üç önemli dönem bulunuyor.
2000 öncesi dönem aylık hesabı gösterge, memur maaş katsayı ve aylık bağlama oranı çarpımı ile bulunuyor.
31 Aralık 1999 tarihine kadar 5 bin prim günü için göstergeden aylık bağlanacaksa aylık bağlama oranı yüzde 60 uygulanıyor.
Gösterge sisteminin esas alındığı 2000 öncesi primler emekli aylığını yükseltiyor.
Emekli aylığını artırmak için 2000 öncesi askerlik ve doğumu tavandan borçlanmakta fayda bulunuyor.
■ Ne kadar uzun çalışırsam o kadar yüksek mi emekli aylığı alırım?
Prim gün sayısının yüksek olması, uzun yıllar çalışmak geliri artırmak için tek başına yeterli değil.
Brüt kazancın yüksek yatırılması da gerekiyor.
Eğer iki işte birden çalışıyorsanız mutlaka ikinci iş için de prim yatırın. Bildirilen matrah artınca emekli aylığı da yükseliyor.
■ Çocuk sayısı geliri artırıyor mu?
Bakmakla yükümlü kişiler olması aylık bağlama oranını artırıyor.