Yılın son günleri yaklaşıyor, askerlik ve doğum borçlanması yapacak olanlar sene sonuna kadar ucuz borçlanabilirler. Neye göre ucuz? 2020'ye göre. Borçlanma demek, sigortalıların, çalışamadıkları döneme ait sosyal güvenlik primlerini, sonradan borçlanarak ödemesi anlamına geliyor. Buna da hizmet borçlanması deniyor ve çalışanlara bu hak tanınıyor. Hizmet borçlanması yapılarak, emeklilikte ödenmesi gereken prim gün sayısını öne çekmek ve bu sayede de erken emekli olmak mümkün.
Hürriyet'in haberine göre ister SSK'lı çalışın, ister memur statüsünde, isterse de Bağ-Kurlu olun tüm çalışanlar borçlanabilir. Bu çerçevede de çalışan kadınlar doğum borçlanması ve erkekler de askerlik borçlanması yapabilir. Bunların dışında Türk vatandaşları, yurtdışında çalıştıkları süreleri de belli şartlar içinde borçlanabiliyorlar ama geçtiğimiz aylarda yapılan yani bir düzenleme ile gurbetçilerin borçlanma şartları ağırlaştırıldı; dolayısıyla bu konuya şimdilik girmeyeceğim.
Borçlanmada dikkat edilecek birkaç husus var. Birincisi, borçlanmak için prim eksiğiniz bulunması gerekiyor. İkincisi, kimileri, emekli aylığını artırmak için borçlanıyor ancak bu tüm çalışanların emekli aylığı artacak anlamına gelmiyor.
2020'DE ARTACAK
Peki, borçlanma tutarı nedir? Hem doğum hem de askerlik borçlanması, asgari ücrete göre belirleniyor ve her yıl asgari ücretteki değişikliğe göre borçlanma miktarı da artıyor. Borçlanma karşılığında ödenecek en düşük tutar asgari ücretin yüzde 32'si, en yüksek tutar da asgari ücretin yüzde 32'sinin 7.5 katı. Kişiler bu rakamlar arasında kendi belirledikleri tutar üzerinden borçlanabilir.
Bugünkü asgari ücret üzerinden hesaplarsak, 2019 yılı için asgari ücret 2.558.40 lira olduğundan, en düşük aylık 818.68 lira, günlük de 27.28 lira. En yüksek de aylık 6.140.16 lira, günlük de 204.67 lira. Yani, askerlik ya da doğum borçlanması yapacak olanlar aylık 818.68 lira ile 6.140.16 lira arasında borçlanabilir. Bunlar, bu yılın sonuna kadar geçerli olan rakamlar. 2020'de asgari ücret yeniden belirlenip, artacağından; haliyle askerlik ve doğum borçlanma tutarları da artacak. Diyeceğim o ki, bu yılın sonuna kadar bu rakamlarla borçlandınız borçlandınız; yok, 2020'ye bırakırsanız daha pahalı borçlanmak durumunda kalacaksınız.
YANLIŞ BİLİNİYOR
Bir noktanın daha altını çizeyim ki, kamuoyunda borçlanma ile ilgili yanlış bir kanı var. Hiç çalışmamış olanlar geçmişe yönelik tüm yılları borçlanarak, emekliliğe hak kazanacağını sanıyor. Böyle bir durum yok. Geçmişte hiç çalışmamış olanlar ya da az çalışmış olan –ki, az çalışmaktan kastım iki-üç yıl çalışmış olanlar- hizmet borçlanmasından yararlanamazlar.
Bu kişiler ancak o kısa çalışma döneminde ödenen primlerini geri iade alabilirler. Borçlanma hakkı sadece kadınlar için belirli süre doğum borçlanması olarak ve erkeklerde de askerlikte geçirdikleri süreler için veriliyor. Bunun dışında 'öderim geçmişe yönelik tüm primleri olurum emekli' diye bir uygulama yok.
DOĞUM BORÇLANMASI İÇİN NE KADAR ÖDEYECEKSİNİZ
1 Çocuk İçin: 720 gün üzerinden en düşük ödeyeceğiniz tutar günlük 27.28 liradan 19.642 lira.
2 Çocuk İçin: 1.440 gün üzerinden en düşük ödeyeceğiniz tutar günlük 27.28 liradan 39.283 lira.
3 Çocuk İçin: 2.160 gün üzerinde en düşük ödeyeceğiniz tutar günlük 27.28 liradan 58.924 lira.
ASKERLİK BORÇLANMASI İÇİN NE KADAR ÖDEYECEKSİNİZ
6 Ay İçin: 180 gün üzerinde en düşük ödeyeceğiniz tutar günlük 27.28 liradan 4.912.4 lira.
12 Ay İçin: 360 gün üzerinde en düşük ödeyeceğiniz tutar günlük 27.28 liradan 9.820.8 lira.
18 Ay İçin: 540 gün üzerinde en düşük ödeyeceğiniz tutar günlük 27.28 liradan 14.731.2 lira.
DOĞUM BORÇLANMASININ ŞARTLARI
Doğum yapan kadının, doğumdan önce sigortalı olarak çalışıyor olması gerekiyor.
Sigortalı olunan dönemden önce yapılan doğumlar için borçlanma imkânı bulunmuyor.
Doğumdan sonra adına prim ödenmemesi gerekiyor.
Doğumdan önceki 8 haftalık süre ile çoğul gebelik halinde de 10 haftalık süre ve doğuma 3 hafta kalana kadar çalışılması durumunda ve doğum sonrası süre dahil toplam 2 yıllık süre borçlanılabiliyor.
Bir doğum için borçlanılacak süre 720 gün. En fazla 3 doğum için borçlanma imkânından yararlanılıyor. Böylece ikişer yıllık sürelerle birlikte toplam borçlanma süresi 6 yıl oluyor.
Üç çocuk için borçlanma yapacak bir kişinin, toplam 2.160 güne kadar borçlanma imkânı bulunuyor.
Doğum borçlanması emeklilik yaşını erkene çekmez, sadece emeklilik için gerekli olan prim gün sayısını azaltır.
ASKERLİK BORÇLANMASININ ŞARTLARI
Er ve erbaş olarak ya da yedek subay okulunda geçen süreler emeklilik için borçlanılabiliyor.
Askerlik borçlanması en fazla askerlik süresi kadar yapılabiliyor.
Askerlik borçlanması, emeklilik için gerekli olan prim gün sayısını artırıyor. Emeklilik için gerekli yaş ve prim ödeme gün sayısını yerine getiren çalışanların, çalıştığı süre emekliliğine yetmiyorsa, askerlik borçlanması yaparak bu süreyi tamamlayabiliyor.
Emekli olmasına bir yıl kalan bir çalışan, bu süreyi çalışarak geçirmek yerine askerlik süresini borçlanabilir.
Askerlik borçlanması çalışmaya başlamadan öncesi için de yapılabiliyor. Bu da emeklilik yaşını erkene çekiyor. Askerlik öncesi sigortalı olanlar ise bu haktan yararlanamıyor.
