2024, Başkan Erdoğan tarafından "Emekliler Yılı" olarak ilan edildi, bu hamle ile emeklilerin yaşam standartlarının iyileştirilmesine yönelik önemli adımların atılacağına işaret ediyor. Parti yetkilileri ve Ankara kulislerinden sızan haberler, emeklilik sistemine dair radikal değişikliklerin ve maddi desteklerin müjdesini veriyor. Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem, yapmış olduğu son açıklamasında seyyanen zam ve taban kök maaş eşitleme formüllerinden bahsetti. İşte konuya dair merak edilenler ve kulis bilgileri haberimizde...
KÖK MAAŞ VE TABAN MAAŞ DÜZENLEMESİ
Öncelikle, kök maaş ve taban maaş konularında yapılacak düzenlemeler emeklilerin gelir seviyelerini doğrudan etkileyecek. Hali hazırda, taban maaş 10.000 TL olarak belirlenmiş durumda ve bu, yaklaşık 5,6 milyon emeklinin maaşının bu seviyeye çekilmesini sağladı. Ancak, kök maaşın düşük kalması nedeniyle, bu emeklilerin gelecekteki zam oranları kök maaş üzerinden hesaplanacak, bu da onların alım gücünde beklenen artışı sınırlayabilir. Yapılacak düzenleme ile kök maaş ve taban maaş ayrımının kaldırılması ve tüm emeklilerin taban maaş üzerinden zamlarının hesaplanması planlanıyor. Bu, özellikle düşük gelirli emekliler açısından önemli bir iyileşme olacak.
Çalışma Süresine Göre Maaş Ayarlaması
Yeni düzenleme, emeklilik maaşlarının belirlenmesinde çalışma süresi ve prim gün sayısını daha etkili kılmayı amaçlıyor. Bu sistem ile uzun yıllar çalışıp daha fazla prim ödeyen bireylerin, emeklilik maaşlarının daha yüksek olması sağlanacak. Bu değişiklik, çalışma hayatını teşvik ederken, emeklilik maaşlarında daha adil bir dağılımı hedefliyor.
Seyyanen Zam ve Ara Zam Beklentileri
Emeklilik maaşlarında yapılacak seyyanen zamlar, özellikle düşük gelirli emeklilerin alım gücünü artırmayı amaçlıyor. Önceki yıllarda olduğu gibi, temmuz ayı öncesinde bir ara zam yapılması ve taban maaşın yükseltilmesi gündemde. Bu hamle, pandemi döneminden bu yana uygulanan ve düşük maaş alan emeklilere yönelik desteklerin devamı niteliğinde.
Emeklilere Yönelik Diğer Destekler
Ekonomik desteklerin yanı sıra, emeklilere yönelik sosyal destekler de planlanıyor. Enerji desteği, gıda desteği gibi nakdi yardımlar, emekli kart uygulamaları ve belediyeler tarafından sağlanacak indirimler bu destekler arasında. Ayrıca, emeklilerin sosyal yaşamını ve alım gücünü artıracak tatil imkanları, düşük faizli krediler ve sosyal konut projeleri gibi birçok konuda çalışmalar yapılmakta.
İşte Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem'in seyyanen zam ile ilgili açıklamasına dair öne çıkanlar;
"Emeklilerle ilgili özellikle beklentiler çoğaldı. Tabii, hükümetin de birçok çalışması var, bir kısmını sizinle paylaşmıştım. Cumhurbaşkanı bu yılı emekliler yılı ilan etmişti. Yine parti yetkililerinden de emeklilerle ilgili çalışmalar olacağı yönünde açıklamalar geliyor. Ankara'dan gazete haberlerine de yansıyor.
Özellikle kök maaş ve taban maaşla ilgili bazı çalışmaların yapılacağı söyleniyor. Biz de biraz bahsetmiştik yapılacak değişikliklerle burada aylık bağlama oranlarının yeniden belirlenmesi veya aylık bağlama sisteminin yeniden belirlenmesi söz konusu olabilir. Şöyle bir bakalım emekliler için hangi seyyanen artışlar söz konusu olabilir, bu dönemde onları birlikte değerlendireceğiz. Çünkü önemli açıklamalar da yapıldı ve önümüzdeki günlerde emeklilerle ilgili birçok gelişmeyi de göreceğiz.
Onların hayat standartlarını yukarı çekecek, alım güçlerini artıracak, hem maddi hem de sosyal hayatlarıyla ilgili desteklerin devam etmesini bekliyoruz. Bunlarla ilgili yeni gelişmeler olmasını bekliyoruz, çünkü açıklamalar bu yönde. Cumhurbaşkanı da mitinglerde mutlaka emekli konusunu gündeme getiriyor ve özellikle enflasyonla mücadele noktasında emeklilerin alım gücünü yükseltecek ve refahın onlara da yansıtılmasını sağlayacak tedbirlerin geleceğini söylüyor.
Özellikle bu kök maaşlar ve emekli maaşının taban maaşının belirlenmesindeki kriterler gibi detaylara bakalım. 10.000 liranın altında maaş alan yaklaşık 5.6 milyon emekli var ki toplam emekli sayısı 16 milyon. Bunun üçte biri 10.000 lira ve altında maaş alıyor, ki bunun sebepleri var. Siz çalışırken çok düşük maaşla çalışmışsınızdır, primlerinizi eksik bildirilmiştir size elden maaş vermişlerdir ama asgari ücretten göstermişlerdir, hep çalışma hayatınız boyunca asgari ücretten çalışmışsınızdır ya da kısmi emekli olmuşsunuzdur. Yani prim kazanç bildirimleriniz azdır. Bir yandan da üçlü bir aylık bağlama oranı sistemi var. Aylık bağlama oranları düşse de başka güncellemelerle onlar destekleniyor. Ama burada maaşların düşük olmasının sebeplerinin en önemlisi sizin kazançlarınız, diğeri de aylık bağlama sistemi. Dolayısıyla 10.000 liraya çıkartıldı taban maaş ve kimse 10.000 liranın altında maaş almıyor. Ama kök maaşlar 10.000 liranın altında kalmış durumda.
KÖK MAAŞLAR DA 10.000 TL OLACAK
Burada bu çalışma haberine göre bu kök maaşların 10.000 liraya tamamlanması ile ilgili bir formül ortaya çıkmış durumda. Dolayısıyla taban maaş, kök maaş ayrımı kaldırılıp, taban maaş artık en düşük maaş olarak uygulanacak.
Bunun bize ne faydası olacak diyeceksiniz, zaten 10.000 lira bize yatırılıyor, yapılacak zamlar sizin kök maaşınıza yapılıyor. Yani şu anda kök maaşı 6.000 lira olan bir arkadaşımız, 10.000 lira yatırılıyor. Temmuzda diyelim %50 zam yapıldığında bu arkadaşımızın maaşı 15.000 liraya değil, 9.000 liraya çıkacak ve yeniden 10.000 liraya tamamlanacak ya da yeni taban maaşı tamamlanacak.
Dolayısıyla eğer bu gerçekleşirse burada taban maaş, kök maaşla birleştirilir, bu sefer artışlar bu taban maaş üzerinden yapılır. Böylece düşük maaş alanlar açısından biraz daha yukarı çekilmiş olur. Tabii burada çok ince elenip sık dokunması gereken bir nokta da var, yani sizin maaşınız 6.000 lira ve 10.000 lira alıyorsunuz atıyorum, bir başka arkadaşımızın maaşı da 11.000 lira, o zaten 11.000 lira alıyor.
Dolayısıyla aranızda 5.000 lira fark olmasına rağmen fark 1000 liraya düşüyor. Artış yapıldığında sizin maaşınız, 10.000 liradan 15.000 liraya çıktığı zaman, bu arkadaşımızın maaşı da çok daha yükseğe çıkması gerekirken çıkmamış olacak. İşte o yüzden burada çok ince bir çalışma yapılması gerekiyor.
DİĞER FORMÜL: YAŞ ÇALIŞMASI
Bir başka iddia ise yaşla alakalı. Yani ne kadar çok çalışma hayatında olunursa ona göre maaş verilmesi. Bu iddia ise iş kanununda yapılacak değişikliklerle ilgili bir iddia. Bu formül Orta Vadeli programda da yer almıştı. İnsanların çalışma hayatında daha çok yer almalarını sağlayacak bir formül. Yani siz sadece kazançlarla değil, ne kadar çok gün çalışırsanız ya da prim öderseniz buna göre veya emekli olduğunuz yaş ne kadar ileri giderse buna göre taban maaşınızın artırılması gibi bir formül söz konusu olacak.
SEYYANEN ARTIŞ SÖZ KONUSU OLACAK
Eğer taban maaş kök maaş ayrımı kalkarsa, orada seyyanen bir artış söz konusu. İşte birisi 5000 gün çalışmış, birisi 10.000 gün çalışmış. 10.000 gün çalışan daha yüksek taban maaş alması yönünde bir çalışma yapılacak. Hepsini takip edeceğiz, bakacağız. Yeni gelen açıklamalara baktığımız zaman da birçok destekle ilgili paketler hazırlanıyor. Bu paketler de peyderpey açıklanacak.
TABAN MAAŞ YUKARI MI ÇEKİLECEK?
Yine gündemde olan ve tartışılan bir başka konu ise taban maaşa yapılacak bir ara zam. Bunu daha önce yaşamıştık, biliyorsunuz. 5.000 lira iken taban maaş, temmuz ayında yapılacak artış beklenmeden 7.500 liraya çıkartılmıştı. Bu taban maaş uygulaması da pandemiden bu yana uygulanıyor ki çok düşük maaş alanlara seyyanen artışlar yapılarak daha yüksek miktarlarda ödeniyor ve onların maaşları bir şekilde Hazine Bakanlığı tarafından desteklenmiş oluyor. Eğer bu destekler, bu taban maaş uygulaması olmasa çok düşük maaş alacaklardı. En azından bu mağduriyet giderilmiş oluyor. 1000 lira başladı, 1500 oldu, 3.500 oldu, 5.000 oldu, 7.500 oldu, ve 10.000 oldu. Ama şimdi bir beklenti ve burada gündemde olan bir konu da acaba taban maaş temmuz ayı gelmeden artırılabilir mi?
Yani şu anda 10.000 lira olarak uygulanan taban maaşın Meclis açıldıktan sonra yeniden yükseltilmesi gündeme gelebilir mi diye o tartışılıyor. Yükseltildiği kadar da yine düşük maaş alan arkadaşlarımıza bir seyyanen artış yapılmış olacak taban maaşın yükselmesiyle. Ama tabii, taban maaşın yükselmesi demek, şu anda 10.000 lira ve yükseleceği rakam arasında maaş alanlar açısından da bir seyyanen zam beklentisini oluşturacak."
YASAL UYARI: TAKVİM.COM.TR'DE YAYINLANAN KÖŞE YAZISI/HABERİN TÜM HAKLARI TURKUVAZ MEDYA GRUBU'NA AİTTİR. KAYNAK GÖSTERİLSE VEYA HABERE AKTİF LİNK VERİLSE DAHİ KÖŞE YAZISI/HABERİN TAMAMI YA DA BİR BÖLÜMÜ KESİNLİKLE KULLANILAMAZ. KULLANILMASI DURUMUNDA YASAL İŞLEM BAŞLATILACAKTIR.
