Erken emeklilik yüz binlerce kişinin hayali... Uzun yıllar üretim ekonomisine katkıda bulunan vatandaşlar, SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı üzerinden aylık alıyor. Aylık işlemlerinin başlaması için kurumlarca belirlenen yaş ve prim şartının tamamlanması gerekiyor. Yaşa takılanlar, EYT düzenlemesi beklerken, prim eksiği olanlar ise borçlanmalar ile erken emekli olabiliyor. Kadınlarda 6 yıla kadar erken emeklilik mümkünken, erkeklerde yıpranma hariç 1 yıl erken emekli olmak mümkün. Askerlik prim borçlanması açısından erkeklerin en büyük avantajı olarak görülüyor. Peki, yıpranma hakkı nedir? Askerlik borçlanması nasıl kullanılır? Doğum borçlanması kaç çocuğa kadar kullanılabilir? Erken emeklilik şartları neler? İşte merak edilen tüm soruların yanıtları...
YIPRANMA HAKKI NEDİR?
Yıpranma payı ile çalışma koşulları ağır olan mesleklerden daha çabuk emekli olunması amaçlanıyor. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda "fiili hizmet zammı" olarak geçen yıpranma payı ile çalışma koşullarının ağır olması sebebiyle diğer mesleklere nazaran daha fazla efor sarf edilen ve diğer mesleklerden daha fazla yıpranmaya maruz kalınan işlerde daha çabuk emekli olunması amaçlanıyor.
Örneğin yıpranma payı hakkına sahip olan mesleklerde çalışana çalıştıkları her yıl için ilave 90 gün fiili hizmet zammı veriliyorsa, 12 ay çalışan bir personel, 15 ay çalışmış gibi kabul ediliyor. Buna göre, normalde her yıl emeklilikte 360 gün olarak kabul edilirken, fiili hizmet zammı kapsamındaki mesleklerde her yıl 360 güne ilave olarak 60 ile 180 gün arasında değişen oranlarda prim ödeme gün sayısı ilave ediliyor. Yani, normal bir işte çalışanın emekliliğinde yılda 360 gün dikkate alınırken, fiili hizmet zammı kapsamındaki işlerde 420 ile 540 gün arasında prim ödeme günü dikkate alınıyor..