Sağlık çalışanlarına yıpranma hakkı getiren yasa 3 Ağustos 2018 tarihinde yürürlüğe girdi. İlk defa yıpranma hakkına kavuşan sağlık meslek mensupları, insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde çalışmak şartıyla, bu kapsamda geçen sürelerinin her 360 günü için 60 gün fiili hizmet süresi zammı (FHSZ) elde edecek. Bu şekilde elde ettikleri FHSZ, beş yılı geçmemek üzere toplam prim ödeme gün sayılarına eklenecek.
EMEKLİLİK YAŞINDA İNDİRİM İÇİN 3600 GÜN KOŞULU
Habertürk'ün haberine göre, FHSZ bir yandan prim gün sayısına eklenirken, bir yandan de fiili hizmet süresi zammının yarısı emeklilik yaş haddinden indiriliyor.
Ancak, emeklilik yaş haddinden indirilebilmesi için yıpranmaya tabi işlerde toplam 3600 gün fiilen çalışma koşulunu yerine getirmek gerekiyor. Sağlık meslek mensuplarının 3 Ağustos 2018 öncesinde insan sağlığıyla ilgili işlerde geçen süreleri 3600 gün hesabında dikkate alınmayacak.
Dolayısıyla, yaş haddi indiriminden yararlanabilmek için 3 Ağustos 2018 tarihinden sonraki çalışmaların 3600 gün olması gerekiyor. Bunun için on yıl çalışmanın yeterli olmadığını da vurgulamak gerekir. Peki neden?
3600 GÜN ON YIL DEMEK DEĞİL
Yıpranma hakkından yararlanmada 2008 yılından sonra yeni bir kriter getirildi. Bu haktan yararlanabilmek için yıpranma kapsamındaki işte fiilen çalışılan günler dikkate alınıyor. Hafta sonu tatilleri, bayram tatilleri, yıllık izin günleri düşülüyor. Bu nedenle, tam ay çalışanlar bile ayda en fazla 26 gün için fiili hizmet süresi zammından yararlanabilecekler.
Yılda üç hafta yıllık izin yaptığı var sayılan bir kişinin, yıpranma kapsamında her yıl fiilen 291 gün çalıştığı kabul edilirse, 3600 güne ulaşmak için yaklaşık 12.5 yıl çalışması gerekecek.
15 YIL ÇALIŞAN 1 YIL ERKEN EMEKLİ OLACAK
Fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki her 360 güne 60 gün yıpranma hakkı elde edilirken, bunun yarısı kadar süre yaş haddinden indirilecek. Bu durumda yaş haddinden 12 ay indirilebilmesi için fiilen 4320 gün çalışmak gerekecek.
Yıpranma kapsamında yılda 291 gün çalışıldığı var sayımıyla 4320 güne 15 yılda ulaşılabilecek. Başka bir ifadeyle, idarecilik yapmayıp, uzun süreli rapor kullanmamak şartıyla, insan sağlığıyla ilgili işlerde 15 yıl çalışanlar 1 yıl erken emekli olabilecek.
KISMİ SÜRELİ ÇALIŞANLARDA SAAT HESABI
Sağlık meslek mensupları kısmi süreli sözleşme kapsamında çalıştıklarında, örneğin günün bazı saatlerinde çalışma şeklinde iş ilişkisi varsa, her 7.5 saatlik çalışma 1 gün olarak kabul edilecek. Gün kesirleri de 1 gün olarak değerlendirilecek. Örneğin bir ayda 80 saat çalışan kişi günde 7.5 saat üzerinden 10.66 gün değil, 11 gün çalışmış sayılacak.
İDARECİLER YARARLANAMAYACAK
Sağlık meslek mensubu olmakla birlikte fiilen insan sağlığıyla ilgili çalışmayıp, başhekim, rektör, dekan gibi idarecilik yapanlar, bu dönemler için yıpranma hakkından yararlanamayacak. İdareciliği bırakıp fiilen insan sağlığıyla ilgili çalışmaya başladıklarında, yararlanmaya devam edecekler.
YIPRANMA HAKKINDAN YARARLANACAK SAĞLIK ÇALIŞANLARININ TAM LİSTESİ
Radyasyon (Sağlık) fizikçisi
Biyokimyager
Bakteriyolog
Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı
Anatomist
Hekim-Pratisyen
Aile Hekimi
İşyeri Hekimi
Tibbi Biyokimya Uzmanı
Fizyolog
Tıbbi Patoloji Uzmanı
Genel Cerrahi Uzmanı
Diğer Uzman Tıp Doktorları
Halk Sağlığı Hekimi
Mütehassıs Cerrah
Mütehassıs Hekim
Acil ıip Uzmanı
Anestezi ve Reanimasyon Uzmanı
Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı
Çocuk Alerji Uzmanı
Çocuk Cerrahisi Uzmanı
Çocuk Endokrinoloji Uzmanı
Çocuk Hastalıkları Uzmanı
Çocuk Kardiyoloji Uzmanı
Çocuk Onkolojisi Uzmanı
Çocuk Üroloji Uzmanı
Dermatoloji Uzmanı
Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı
Geriatri Uzmanı
Göğüs Hastalıkları Uzmanı
Göğüs Cerrahisi Uzmanı
Göz Hastalıkları Uzmanı
Hematoloji Uzmanı
İç Hastalıkları (Dahiliye) Uzmanı
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
Kardiyoloji (Kalp-Damar Hastalıkları) Uzmanı
Kulak-Burun-Boğaz Uzmanı
Medikal Onkoloji Uzmanı
Nefroloji Uzmanı
Nöroloji Uzmanı
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı
Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Uzmanı
Prevantif Onkoloji Uzmanı
Psikiyatri Uzmanı (Psikiyatr)
Radyasyon Onkolojisi Uzmanı
Romatoloji Uzmanı
Spor Hekimi
Temel Onkoloji Uzmanı
Üroloji Uzmanı
Yeni Doğan Yoğun Bakım Uzmanı (Neonatoloji)
Yoğun Bakım Uzmanı
Adli Tıp Uzmanı
Alerji Uzmanı
Çocuk Genetik Hastalıkları Uzmanı
Çocuk Psikiyatri Uzmanı
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı
Gastroenteroloji Uzmanı
Halk Sağlığı Hemşiresi
Hemşire
Meslek Sağlığı Hemşiresi
Uzman Hemşire
Hemşire (Koruyucu Sağlık Hizmetleri)
Hemşire-Ameliyathane
Hemşire-Klinik
Başhemşire
Diyabet Eğitim Hemşiresi
Hemodiyaliz Hemşiresi
Enfeksiyon Hemşiresi
Kan Bankası/aferez Ünitesi Hemşiresi
Kemoterapi Hemşiresi
Nitrisyon Hemşiresi
Poliklinik Hemşiresi
Rehabilitasyon Hemşiresi
Stoma ve Yara Bakım Hemşiresi
Hemşire (Dişçilik)
Steriliazyon Hemşiresi (Dişçilik)
İşyeri Hemşiresi
Hemşire (Kreş-Anaokulu)
Hemşire (Sağlık Ocağı)
Hemşire (Periodontoloji)
Yoğun Bakım Hemşiresi
Acil Hemşiresi
Çocuk Hemşiresi
Hemşire (Yenidoğan)
Hemşire (Kan Alma)
