Ev hanımlarına emeklilik yolu açılıyor. Ülkemizde kadının iş yaşamına katılımı destekleniyor. birçok pozitif ayrımcılık sağlanırken, kariyer yapmak isteyenlerin aile hayatına da zaman ayırabilmesi için de ek çalışmalar var. Çocukların anne bağından kopmaması için doğumdan sonra yarım zamanlı çalışma, doğum izni sırasında maaşın ödenmesi gibi uygulamalar var. Annelere emzirme ödeneği bile veriliyor. Çalışan kadınlar kadar kendisini ailesine adayıp çalışmayanlar da var. Ya da ev işleri ile ailesine destek olan binlerce kişi var. Hiç sigorta girişi olmayan kadınlara borçlanma ile emeklilik yolu açılıyor. Bu konudaki çalışma komisyona gönderildi. Değerlendirilip çözüme ulaşması bekleniyor. Peki hiç sigortası olmayan ev hanımları nasıl emekli olabilir? Ev hanımlarına emeklilik şartları neler? İşte merak edilen soruların yanıtları...
EV HANIMLARINA BORÇLANMA ŞANSI
Tüketici Başvuru Merkezi (TBM) Sosyal Güvenlik Komisyonu Başkanı Ali Duman, ev hanımları için TBMM´ye sunulan teklifin yasalaşması halinde, ev hanımlarının "çalışmasa dahi borçlanarak emekli" olabileceğini belirtti.
Konuyla ilgili soruları yanıtlayan Duman, "Ülkemiz genelinde milyonlarca ev hanımı çalışmadıkları için emekli olamıyor" diye anımsattı ve ekledi:
2008 yılından sonra çalışmaya başlayan kadınlar için ise emekli olup tam aylık alabilmeleri için 7.200 gün yani toplamda 20 yıl çalışmaları gerekiyor. Çalışma hayatına katılmayan veya emekli olacak süre kadar çalışamayan ev hanımları ise emeklilik gibi çok önemli bir sosyal haktan yararlanamamış oluyorlar.
YASAYA ONAY BEKLENİYOR
06.01.2020 tarih 2/2492 esas no ile TBMM Komisyonu'na sevk edilen yasa teklifine göre en az 25 yıl evli kalmak koşuluyla 50 yaşını doldurduğu halde emekli olamayan ev hanımları emekli olabilecekler.
YURT DIŞINDA YAŞAYANIN HAKKI VAR
Eğer yasa teklifi 2020 yılında yasalaşırsa 1995 yılı ve öncesinden bu yana evli kalan aynı zamanda 1970 yılı ve öncesinde doğan ev hanımlarının borçlanarak hemen emekli olabileceğine dikkat çeken Duman, yasalarımıza göre yurt dışında gurbetçi olarak ikamet eden Türk vatandaşı her kadının borçlanma yapmasına imkan varken, ülkemizde yaşayan kadınların da bu düzenlemeyi uzun zamandır beklediğini belirtti ve şu bilgileri verdi:
Günümüz koşullarında kadınların hizmet olarak borçlanabilecekleri iki farklı yöntem bulunmaktadır. İlki analık borçlanması olarak en fazla 2.160 gündür diğeri ise yurt dışında çalışılan yada ikamet edilen sürelerdir.
SGK BORÇLANMA ÜCRETLERİ ARTTI
Yılbaşından itibaren asgari ücrete gelen zamla beraber bu borçlanmaların tutarları da değişmiştir. 2020 yılı itibarıyla yurt dışı borçlanmasının günlük asgari tutarı 44.14 lira, diğerlerinde ise 31.39 liradır.
7200 GÜN BORÇLANILIRSA....
Yasanın kabul edilmesi halinde ev hanımlığı borçlanması yurt dışı borçlanması gibi değerlendirilirse hiç çalışması olmayan ev hanımlarında 7.200 gün için 317 bin 808 lira, analık borçlanması gibi değerlendirilirse de 226 bin lira ödenmesi gerekecek.
Farklı bir yöntemle ev hanımlığı borçlanması için daha makul bir tutar belirlenirse faydalanabilecek kişi sayısı çok daha fazla olacaktır.
EV HANIMLARINA EMEKLİLİK ŞARTLARI NELER?
İsteğe bağlı sigortadan ev hanımlarının faydalanabilmesi için bazı şartları yerine getiriyor olması gerekir. Bu şartlar;
Sigortalı olarak herhangi bir yerde çalışmamak,
Malullük ve yaşlılık aylığı almamak,
18 yaşından büyük olmak,
Herhangi bir gelire sahip olmamaktır.
En son maddeyi açmak gerekirse bir gayrimenkulünüz var ve bu gayrimenkul üzerinden kira alıyorsanız isteğe bağlı sigortalı olamıyorsunuz. Kısacası gelir vergisine tabi olmamanız şartı aranıyor. Fakat evinizde el işi, dikim vb. işler ile uğraşıp para kazanıyorsanız, bu sigorta türünden faydalanmanızda herhangi bir sakınca bulunmuyor.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTA İLE EMEKLİLİK
Ev hanımlarının isteğe bağlı sigorta ile emekli olabilmeleri için aşağıdaki şartları yerine getirmiş olmaları gerekiyor.
Bu sigorta türünden yararlanmanın şartlarından birincisi gün sayısını doldurmuş olmaktır. Sigortaya başvurulan tarihten itibaren 25 yıl boyunca prim ödemesi yapılması gerekiyor. Bu süre toplu ödeme yöntemi ile kısaltılamıyor.
Diğer bir şart ise 25 yıllık prim ödemesi doldurulmuş olsa bile 58 yaşına kadar beklemek gerekiyor.
Ev hanımlarına birtakım kolaylıklar da bu sigorta türünde mevcuttur. Yaşa bağlı olarak 25 yıl yani 9000 gün prim ödemek yerine, 5400 gün yani 15 yıl prim ödeyerek 61 yaşında da emekli olunabilir. Kişiye bu iki seçenekten hangisi uygun geliyor ise onu seçebiliyor.
Ayrıca, sigorta başlangıcı yaptıktan sonra çalışmak için engel bulunmuyor. Sadece başvuru yapılan esnada çalışmıyor olma şartı geçerlidir. Eğer, emekli olmadan önce son 3,5 yıl sigortalı olarak çalışılırsa, ödenmesi gereken prim gün sayısı 7200 güne yani 20 yıla düşüyor.
İŞTE SGK PRİM ÖDEME TABLOSU
DOĞUM BORÇLANMA ÜCRETİ NE KADAR?
Doğum borçlanması en çok 3 çocuğa kadar yapılabiliyor. 1 çocuk için 2 yıl yani 720 gün borçlanacak bir kişi günlük en düşük 31,39 TL ödemek durumunda. Bu durumda 720 gün borçlanacak bir kişi toplamda 22.600 TL ödeyecek. En yüksek primden ödeyecek olan kişi ise, 169,516 TL ödeyecek.
2 çocuk için 4 yıl borçlanacak kişi 1440 günlük prim ödeyecek. Bu da en düşük 45,201 TL, en yüksek ise 339,033 TL'ye tekabül ediyor.
3 çocuk için borçlanacak bir kadın 2160 gün prim ödeyecek. Bu da en düşük 67.802 TL, en yüksek ise 508 bin 550 TL anlamına geliyor.
*Doğum borçlanma tutarı Tebliğ tarihinden itibaren 1 AY içinde ödenmelidir.
*Zamanında ödenmeyen borçlanma iptal olmaktadır ve yeniden başvuru yapılabilmektedir.