Ev sahipleri dikkat! Belediyelere ödenen emlak vergisinde ikinci taksitin bu ayın sonuna kadar yatırılması gerekiyor. Ancak bazı hallerde muafiyet imkanı var. İşte emlak vergisi ile ilgili bilinmesi gerekenler...
* Kimler emlak vergisi mükellefi sayılıyor?
Konut, bina veya arazinin sahibi, varsa intifa (kullananlar) hakkı sahipleri emlak vergisi mükellefi kabul ediliyor. Her ikisi yoksa bina veya arazide malik gibi tasarruf eden kişiler bu kapsama giriyor. Paylı mülkiyet durumunda sahip olanlar hisseleri oranında mükellef sayılıyor. İntifa hakkı, eşya üzerinde sınırsız faydalanma imkanı sağlayan hak olarak tanımlanıyor.
* Vergi oranları nasıl hesaplanıyor?
Emlak vergisi, her mahalle, sokak ve cadde için belirlenen değerler üzerinden konutlarda binde 1, işyerlerinde binde 2 oranında alınıyor. Büyükşehirlerde ise konutlarda binde 2, işyerlerinde binde 4 oranında vergi ödeniyor.
* Ödemeler ne zaman yapılmalı?
Birinci taksit ödemeleri yılda 2 eşit taksit halinde ödeniyor. İlk taksit Mart, Nisan, Mayıs aylarında yatırıldı, ikinci taksit de bu ay yatırılıyor.
* Bu yıl ev alan vergiyi ne zaman ödemeye başlar?
Bu yıl satılan evin emlak vergisini konutu satan öder. Alıcı ilk yıl vergi ödemez. Yalnızca belediyeye bildirim verir. Bu yıl ev alan için vergi ödemesi 2023'te başlar.
* Yeni alınan evin emlak beyannamesi ne zaman verilmeli?
Tapu alındıktan sonra en geç içinde bulunulan yılın sonuna kadar beyanname verilmesi şart. Örneğin; bu yıl Ocak ayında ev aldıysanız 31 Aralık 2022 tarihine kadar emlak vergisi bildirimi yapmanız gerekiyor.
* Kimler vergiden muaf tutuluyor?
En fazla brüt 200 metrekare ve tek konuta sahip olan; hiç geliri olmayan ev hanımları ve işsizler, SGK'dan (SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı) aldıkları emekli aylığından başka geliri olmayan emekliler (ve bunların dul ve yetimleri), engelliler, gaziler, şehitlerin dul ve yetimleri.
* Konut oturmak şart mı?
Sahip olduğu tek konutu kiraya verip başka bir evde kirada oturanlar da muafiyet kapsamında yer alıyor. Ama burada kira gelir vergisi devreye giriyor. Tek evini kiraya verip başka evde kira vermeden oturanlar muafiyetten yararlanamıyor.
* Hem kendisinin hem eşinin evi olan emekli vergi öder mi?
Hem kendisinin hem de eşinin evi varsa emlak vergisi ödemez. Bu haktan yararlanacak emeklinin üzerinde sadece bir konut olması gerekiyor.
* Bu yıl emekli olan vergi öder mi?
Muafiyet emekli olunan tarihi izleyen yıl itibariyle başlıyor. Bu yıl bildirimde bulunan emekliler, gelecek yıl itibariyle vergiden muaf olacak.
* Yurt dışından emekli olanlara muafiyet var mı?
Vergi istisnasından sadece Türkiye'deki sosyal güvenlik kurumlarından emekli olanlar faydalanabiliyor. Yurt dışından emekli olanlar emlak vergisi ödemek zorunda.
* Muaf olmasına karşın ödeme yapanlar iade alabilir mi?
Muafiyet kapsamında olduğunu bilmeden vergisini ödemiş olanlara iade imkanı var. 5 yıllık geriye doğru zaman aşımı süresi içinde ödediğiniz fazla vergileri geri alabilirsiniz. Bunun için o dönemlerde de şartları taşıdığınızı gösterir belgelerle belediyeye müracaat etmelisiniz.
* Dul maaşı alan vergi öder mi?
Eşinden dolayı ölüm aylığı alan emekliler de bu gelirleri olduğu halde emlak vergisi ödemiyor.
* Emlak vergisi borcu olan ev satılabilir mi?
Satacak kişinin tapu devri işlemesinden önce emlak vergisini yatırması gerekiyor. Alım satım işlemlerinde emlak vergisi dahil tüm borçlar satıya ait. Satış sırasında ödeme yapılabiliyor.
* Tek bir yazlığı olan emekli de vergi öder mi?
Yılın sadece bir döneminde oturulan yazlık, yayla evi gibi konutlar emlak vergisi muafiyeti kapsamında yer almıyor. Ancak emekli olup sürekli ikamet edilen tek bir yazlık için muafiyet söz konusu. Vergiden muaf olanların bir evi, bir de yazlığı varsa ikisi için ödeme yapması gerekiyor.
* Hisseli konutta eşlerden biri çalışmıyorsa muafiyetten yararlanılabiliyor mu?
Hisseli konutta evin toplam brüt alanı dikkate alınıyor. Bu alan 200 metrekareyi aşarsa muafiyetten yararlanılamıyor. Örneğin; emekli olup eşiyle birlikte 250 metrekare ortak ev alanlar evin brüt toplamı nedeniyle muafiyetten yararlanamaz. Ev hanımı ile çalışan eşi yarı yarıya hisseli 150 metrekarelik konut alırsa, çalışan eş hissesi oranında emlak vergisini ödemek durumunda. Ev hanımı olan eş hissesine isabet eden kısım için emlak vergisi vermez.