Son dakika EYT haberleri bir süredir gündemdeki yerini koruyor. Kısa süre önce Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın konuyla ilgili görevlendirme yapması sürece yeni bir hareketlilik getirmişti. Yaklaşık 1 milyon kişilik bir durumun sözkonusu olması nedeniyle yapılan ekonomik değerlendirmelerle farklı modeller de gündeme gelmişti. EYT haberleri yapılan görevlendirme sonrası yeniden gündem olmuştu. Emeklilikte yaşa takılanlar "2019'da EYT çıkar mı?" sorusuna yanıt arıyor. Peki, EYT'de son durum ne, yasa çıkması durumunda EYT kimleri kapsar?
Emeklilikte Yaşa Takılanlar'ın heyecanlı bekleyişi sürüyor. Milyonlarca kişi, SGK tarafından belirlenen prim sayısını doldururken, yaş akdine takılıyor. Erken yaşlardan itibaren sigortalı çalışarak üretim ekonomisine katkıda bulunan vatandaşlar, EYT düzenlemesinin yürürlüğe girmesiyle emekli olacak ve aylık almaya başlayacak. EYT'liler ile ilgili sıcak gelişmeler bir televizyon programında konuşan Prof.Dr. Cem Kılıç'ın sözleri ile başladı. Kılıç, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın bizzat Cumhurbaşkanlığı Sosyal Politikalar Kurulu Üyesi Prof. Dr. Vedat Bilgin'i EYT ile ilgili görevlendirdiğini açıkladı. EYT'ler derneği de gelişmeleri doğruladı. Bilgin saha araştırması yaparken, EYT için Finlandiya ve Almanya'da uygulanan modellerin değerlendirildiği belirtiliyor. Peki, EYT için konuşulan Finlandiya ve Almanya modeli nedir? EYT ne zaman çıkacak? EYT son durum ne? İşte detaylar...
EYT 20 YIL SONRA GÜNDEMDE
EYT milyonlarca kişinin bekleiği düzenlemeler arasında yer alıyor. EYT mağdurları, uzun yıllardır düzenleme için çaba sarf ediyordu. Bu konuda basın açıklamaları, dernek faaliyetleri yürütülürken, maliyet nedeniyle EYT'ye sıcak bakılmıyordu. Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatı ile EYT'liler umutlanırken, düzenleme 20 yıl sonra ilk kez gündeme geldi.
FİNLANDİYA VE ALMANYA MODELLERİ ÜZERİNDE ÇALIŞILIYOR
EYT'liler gelecek haberleri beklerken, Cumhurbaşkanlığı Sosyal Politikalar Kurulu Üyesi Prof. Dr. Vedat Bilgin öncülüğündeki ekipler çalışmalarını sürdürüyor. Çalışmaların Finlandiya ve Almanya modeli üzerinde olduğuna dair kulis bilgileri var. EYT'de Finlandiya modeli daha önce de gündeme gelmişti.
FİNLANDİYA MODELİ NEDİR?
Aile, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda konu üzerinde çalışıldığını belirten uzmanlar, "Finlandiya Modeli" olarak bilinen yöntemle, Emeklilikle Yaşa Takılanlar meselesinin önemli ölçüde çözüme kavuşturulabileceğini ifade ettiler.
Uzmanlar konu hakkında şunları söylediler:
"Almanya veya daha çok Finlandiya modeli olarak bilinen model ele alınıyor. Finlandiya ve Almanya'da da emeklilik yaşı 65, 67, buralarda. Bizde ise 2008 sonrası için erkekte 61 kadında 58 yaş şartı bulunuyor.
Finlandiya'da emekliliğine belli bir süre kalanlara, alınacak maaş için her yıl yüzde 2 eksik maaş ödenmesi, yani bu maaştan emekli olunması uygulaması var.
Kabul eden hemen emekli oluyor. Emekliliğine iki sene kalan yüzde dört, üç yıl kalan yüzde 6 daha az maaş ile emeklilik söz konusu oluyor. Finlandiya'da Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) ödemek şartı ile maaşı eski durumuna getirme imkanı da var.
EYT KİMLERİ KAPSAYACAK?
Şu anki sisteme göre, primini dolduran bir emekli adayı, emeklilik yaşını beklemek zorunda. Bununla ilgili, şimdiye kadar 3 kıstas belirlenmişti. SSK'lıda 8 Eylül 1999'a kadar emeklilik için iki şart vardı. Finlandiya'da Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) ödemek şartı ile maaşı eski durumuna getirme imkanı da var.
Birincisi, sigorta süresi (kadınlar için 20, erkekler için 25 yıl), ikincisi de 5000 gün prim sayısı. Sonra üçüncü bir prim şartı daha geldi. 8 Eylül 1999'dan önce işe girenler için kadınlarda 40 ile 58, erkeklerde 44 ile 60 yaş arasında yaş bekleme süresi getirildi. Memurlar ve Bağ-Kur'lular için de emeklilikte benzer şekilde yaş şartı konuldu.
Emeklilik için primi tamamlayıp yaşı bekleyenlere müjde niteliği taşıyan düzenleme, Genel Kurul'da kabul edilir ve Cumhurbaşkanı tarafından onaylanırsa, 8 Eylül 1999'dan önce işe başlayanlar emeklilik şansını yakalayacak.
EYT'LİLERE KOMİSYON DAVETİ
Emeklilikte Yaşa Takılanlar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği'nin (EYT-SYDD), Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatıyla oluşturulan komisyona davet edildiği belirtildi.
EYT-SYDD Başkanı Gönül Boran Özüpak, "Cumhurbaşkanımızın talimatıyla Çankaya Köşkü'ndeydik. Bizim adımıza bir çalışma yapılması talimatıyla oluşturulan komisyonda bir saatlik bir görüşmedeydik." dedi.
Özüpak, "Cumhurbaşkanımızın talimatının cümlesi, bir kapıyı araladığımızın işaretidir. Prof. Dr. Vedat Bilgin, 'bu mağduriyetleri dinlemek bizim için de güzel bir veri olduğunu' dile getirdi." şeklinde konuştu.
EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR (EYT) YASASI NEDİR?
1998 yılında işe giren işçinin 2023 yılında emekli olması hakkı bulunurken birkaç yıl sonra çıkarılan yasa yüzünden emeklilik 15 yıl sonraya 2038 yılına ertelenmiştir. Bu yasa nedeniyle binlerce kişi EYT kapsamına dahil edilmektedir.
