Emeklilikte yaşa takılanların (EYT) gözü kulağı Meclis'e gelecek yasa tasarısına çevrildi.
EYT'lilerin merakla beklediği yaş, prim gibi detaylar da netleşmeye başladı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca hazırlanan taslak metinde yaş sınırı bulunmuyor.
EMEKLİ MAAŞ HESAPLAMA ROBOTUYLA ne kadar maaş alacağını TIKLA VE ÖĞREN
8 Eylül 1999 tarihinde 18 yaşına giren kadın çalışan 2023 yılında yasadaki hizmet ve sigorta süresini fazlasıyla doldurduğu için 42 yaşında emekli olabilecek.
Aynı yaş ve tarihte işe başlayan erkek çalışan da bir yıl sonra 43 yaşında emekliliğe hak kazanabilecek.
Bakanlığın yaptığı çalışmaya göre bu yaş grubunda olanların sayısı çok fazla olmayıp, EYT kapsamındakilerin yaş ortalaması da 49.9 hesaplandı. Yasa taslağında borçlanma kapısı açık tutulacak, diğer EYT'liler koşulları tamamladığı tarihte emekli olabilecek.
Örneğin, bir erkek çalışan 25 yıllık hizmet süresini Mart 2023'te tamamlıyorsa o tarihte emekli olabilecek.
Aylık bağlama hesaplaması mevcut sistemden farklı olmayacak. Merak edilen bazı soruların yanıtları şöyle:
Bağ-Kur'da geriye dönük borçlanma yapılabilir mi?
Geçmişte vergi mükellefi veya oda sicil saydı olduğu halde bugün Bağ-Kur'lu olmayan çok sayıda esnaf bulunuyor.
Mevcut durumda geriye dönüş borçlanma söz konusu değil. Süresi içinde Bağ- Kur'a kayıt ve tescilini yaptırmayanların geriye dönük tescil ve katılarını önleyen ilk yasa Ağustos 2003'te yürürlüğe girdi.
Ekim 2000'den önce esnaf olduğu halde bu tarihte Bağ-Kur'a kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigorta ve hak yükümlüğünün 4 Ekim 2000'den itibaren başlatılması hüküm altına alındı.
EYT ile emekli olanlar banka promosyon ve ikramiye alabilecek mi?
Normal emeklilerin sahip olduğu bütün haklardan yararlanılacak. Emekli aylığı bağlatanlarda peşin ödeme yapılıyor.
Aylığın yattığı bankayla 3 yıllık sözleşme yapan emeklilere promosyon ödeniyor.
Bu kapsamda emekli olanlar da yılda iki defa verilen Bayram ikramiyesini de alacak.
Bayram ikramiyesinin gelecek yıl artması bekleniyor.
Aylık hesaplaması nasıl yapılacak?
EYT kapsamında olanların normal emeklilerden bir farkı bulunmuyor. Emekli aylığı hesaplamasında 1999 öncesi, 199-2008 yılları arası ve 2008'den sonraki dönem olmak üzere 3 ayrı hesaplama yapılıyor.
Üç ayrı dönem için hesap yapılıp birleştirilecek.
Böylece emekli aylığı hesabında tüm kazançlar dikkate alınmış olacak.
En düşük EYT emekli aylığı ne kadar olacak?
Bu yıl için en düşük emeli aylığı 3.500 lira olarak ödeniyor.
Buna göre bin prim günü olan EYT'li bir vatandaş da 3.500 lira alacak.
İlk aylıkların Şubat 2023'te yatırılacağı düşünüldüğünde bu miktar yeni yıl zammıyla beraber daha da yukarı çıkacak.
Emekli aylıklarına yüzde 30 zam halinde bu tutar 4 bin 550 lira, yüzde 40 artış olursa 4 bin 900 lira seviyesine kadar çıkacak.
18 ay askerlik yaptım. Bunu ödersem EYT kapsamına girer miyim?
Askerlik borçlanmasıyla EYT kapsamına girebilmeniz için 2010'daki sigorta başlangıç tarihinizi 8 Eylül 1999'a çekecek kadar askerlik süresi gerekiyor.
Bu da mümkün olmadığı için EYT yasası kapsamına girmeniz mümkün değil.
1998 yılında askerlik yapıp 1999 Aralık ayında işe sigortalı başlayan için aradaki farkı borçlanarak sigorta başlangıcını önce çekmek mümkün.
