EYT yasası ile ilgili son dakika gelişmeleri yaşanıyor. Bakan Bilgin, EYT için aralık ayını işaret etti. Bu gelişmelerin ardından EYT'lilerin umutlu bekleyişi başladı. Bu kapsamda bazı detaylar merak ediliyor. Prim eksiği olanlar, staj mağdurları EYT'den faydalanacak mı sorusu sık sık araştırılıyor. İşte detaylar haberimizde!
Emeklilikte yaşa takılanlar heyecanla yeni düzenlemeyi beklerken, sigortalı çalışmaya 2000-2001 yıllarında başlayanlar da kapsama girmenin yolunu arıyor.
İşe giriş tarihini öne çekecek, prim gün sayısını artıracak formüller merak edilirken, 2000 öncesi çalışmalar altın değeri taşıyor.
İşte en çok merak edilen soruların yanıtları:
1) Emeklilikte aylığı artırmada 2000 öncesi primler neden altın değerinde?
SGK'ya bildirilen prime esas kazanç emekli aylığını artırmada büyük önem taşıyor.
Gösterge sisteminin esas alındığı 2000 öncesi primler emekli aylığını yükseltiyor.
Bu nedenle de 1996, 1997, 1998 ve 1999'da yatırılan primler aylığı artırmada önem taşıyor.
Emekli aylığını artırmak için 2000 öncesi yüksek tutardan borçlanmakta fayda bulunuyor.
2) Askerlik borçlanması sigortalılığın başlangıç tarihini ne kadar öne çeker?
İş Kanunu'na göre, işe başlamadan önce askerlik yapanlar hem sigorta tarihini geriye götürebilir hem de prim gün sayısını artırabilir.
Şubat 2000'de sigortalı işe başlayıp askerliğini 1999 yılında yapan borçlanarak (düzenlemenin Bakanlığın işaret ettiği 8 Eylül 1999 öncesini kapsaması durumunda) emekli olabiliyor.
Örneğin 1994 yılında 550 gün askerlik yapan bir kişinin borçlanması durumunda sigorta başlangıcı bu gün sayısı kadar geri çekilmiş oluyor.
3) Yasadan sonra borçlanma yolunun kapatılması söz konusu olur mu?
8 Eylül 1999'dan önce işe başlayanların EYT kapsamında olacağı ifade ediliyor.
Bu tarihin kesinleşmesi halinde öncesi için borçlanma imkanı bulunuyor.
Bu yolun kapatılacağı ihtimali zayıf.
Askerlik borçlanması için yasada açık hüküm bulunmasında, yönetmelikle uygulamaya açıklık getirilmesinde yarar bulunuyor.
4) Staj sigortası EYT kapsamına alır mı?
Staj sigortasıyla uzun vadeli sigorta kollarına tabi çalışmaya başladıkları tarih arasında doğum yapan kadınlar başlangıç tarihini borçlanma yaptığı gün sayısı kadar geri çekebilecek.
5) Borçlanma için yasayı bekleyelim mi?
Yasa teklifi en geç Aralık'ta Meclis'e gelecek. Borçlanma primleri Ocak'ta artacak.
Teklifin içeriğini gördükten sonra, ihtiyaç duyulan prim gün sayısı kadar yeni yıldaki artışa takılmadan borçlanmaya gitmek yararlı olacak.
6) Kasım 1999'da işe başladım, yıpranma payı emekliliği öne çeker mi?
2000 yılı öncesi, örneğin Kasım 1999 tarihinde fiili hizmet zammıyla çalışıldıysa yıpranma süresi geri çekilerek EYT kapsamına girilebilir.
'EYT İLE İLGİLİ TEK MODEL VAR'
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, gündemde sıcaklığını koruyan EYT'ye değindi. Açıklamasında EYT konusunda birkaç formül değil, tek formül üzerinde çalışma yaptıklarını kaydeden Bakan Bilgin, "Bu konuyla ilgili şunu söyleyeyim bir defa. Birçok televizyon kanalında çeşitli uzmanlar ellerinde kalemle hesaplar falan yapıyorlar.
Onların hiçbiri bizim önümüzde yok öncelikle onu söyleyeyim.
Televizyonda çıkarıyorlar işte 'şunlar da girecek bunlar da çıkacak' öyle bir şey yok. 1999 yılı öncesi biliyorsunuz yaş ile ilgili bir sorun var. O sorunu biz çözüyoruz. Önümüzde tek bir model var yani çok sayıda insan var tahmin edeceğiniz gibi. Onların teker teker durumlarını, primlerini, çalışma gün sayılarını, yılları gibi, bunları gözden geçirip, en uygun en kapsayıcı çözümlemeyi yapacağız. Niye şimdi açıklamıyorsunuz diyenler var.
Henüz çalışmamız bitmedi. İkincisi adım adım açıklıyoruz. Zaten açıklasak da ocak ayından sonra uygulamaya sokulacak. Şimdi açıklamanı bir anlamı ve acelesi yok. Biraz önce bahsettiğim sorunları adım adım açıklayacağız. Aralık'ta da inşallah Meclis'te aralık ayının ilk haftası çalışma tertip ettiler. Meclis'e aralık ayında intikal ettireceğimizi zaten paylaştım" dedi.
'ÇALIŞANLAR, EMEKLİLER MEMNUN OLACAK'
Öte yandan Bakan Bilgin geçtiğimiz günlerde TİSK Forumu'nda asgari ücrete ilişkin açıklamalarda bulunmuştu. Bakan Bilgin şu ifadeleri kullanmıştı.
"Enflasyonun asgari ücret üzerindeki tahribatını bitirecek düzenlemeyi Aralık ayında yapacağız. Kayıt dışı istihdam konusunda dikkat eden şirketlere kamu destekleri vereceğiz.
Çalışma hayatında sosyal barışı önemsiyoruz. İşbirliği içinde sorunların daha kolay çözülebileceğine inanıyoruz. Sorunların üzerine gidiyoruz. Kamu çalışanlarıyla ilgili 3600 sorunu vardı, onu çözdük. Tüm kamu çalışanları ve emekli olacakları kapsayan toplumsal adalet duygusunu getiren sistemi yaptık. Önümüzdeki günlerde yıllardır Türkiye'de çalışma hayatında sendikaların önemli taleplerinden biriydi, geçici işçiler sorunu, onu çözmek üzereyiz. Asgari ücretle ilgili düzenlememiz var.
EYT'lilerle ilgili Aralık ayı içinde kapsamlı, bütün sorunları aşmaya yönelik düzenleme yapılacak. Aralık ayı başında yapılacak. Çok detaylı bir çalışma, her insanın özel durumu var. Primler araştırılıyor, özelliklere bakılıyor.
