1993-1995-1996-1997-1999 sigorta girişliler EYT yıldızını kapacak! EYT'de hazine değerinde yeni yaş GRAFİĞİ! Staj, askerlik borçlanması, kıdem tazminatı...

Emeklilikte yaşa takılanlar bir süredir konunun yasalaşmasını bekliyor. Emeklilikte yaşa takılmak Türkiye'de 5 milyonu aşkın bireyi ilgilendiren kritik bir durum. EYT olarak kısaltılan emeklilikte yaşa takılma durumunda olan binlerce kişi için müjdeyi Bakan Bilgin verdi. EYT için Aralık ayı işaret edildi. Her geçen gün yeni detaylar gelmeye devam ediyor. İşte EYT'de son durum ve merak edilenler haberimizde!

takvim.com.tr

Giriş Tarihi: 24 Ekim 2022 11:18

Emeklilikte Yaşa Takılanlar hakkında son gelişmeler yaşanmaya devam ediliyor. Milyonlarca vatandaşın merakla beklediği EYT çalışmasında sona gelindi. Emekli aylığını artırmak için 2000 öncesi yüksek tavandan borçlanmanın büyük bir etkisi bulunuyor. Askerlik borçlanması da maaşın artmasında kritik bir öneme sahip. Düzenlemeye göre, yasa çıkınca koşulları eksik olan emekli adayları da eksiklerini tamamlamaları halinde emekli olabilecek. Peki, Borçlanma için EYT yasanın çıkmasını beklemeye gerek var mı? Askerlik borçlanması sigortalılığın başlangıç tarihini ne kadar öne çeker, kıdem tazminatı hakkı doğar mı? İşte merak edilenler...

2000 yılından önce fiili hizmet zammıyla çalışılması durumunda yıpranma süresi başlangıcı geri çekiyor. Askerlikten önce herhangi bir sigorta kolundan işe başlamayanların askerlik borçlanması yapması durumunda emeklilik yaş ve günleri öne çekiyor.

Örneğin sigorta girişi Nisan 2000 olmasına karşın 1994 yılında 18 ay askerlik yapan bir kişinin borçlanması halinde sigorta başlangıcı 550 gün geri çekiliyor, 1997'nin ortalarına gidiyor ve EYT'ten yararlanabiliyor.

Yeni yılda asgari ücretle birlikte borçlanma tutarları da artacağı için öncesinde borçlanmaya gitmek avantajlı oluyor. Düzenleme 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı çalışmaya başlayanları kapsayacak.

Yasa çıktıktan sonra askerlik borçlanması için, yasada açık hüküm bulunması, yönetmelikle uygulamaya açıklık getirilmesi ya da yargı kararıyla uygulamaya teşmil edilmesi gerekiyor. Emeklilikte Yaşa Takılanların (EYT) merak ettiği bazı soruların yanıtları şöyle:

Borçlanma için yasanın çıkmasını beklemeye gerek var mı?

Yasa teklifi en geç aralık ayında Meclis'e gelecek. Borçlanma primleri ocak ayında artacak. Teklifin içeriğini gördükten sonra, ihtiyaç duyulan prim gün sayısı kadar yeni yıldaki artışa takılmadan borçlanmaya gitmek yararlı olacak.

Kasım 1999 yılında işe başladım, fiili hizmet zammıyla emekliliğim öne çekilir mi?

Bugün 45'in üzerinde uygulanan yıpranma payının sigorta girişini 1999 öncesine çekmede etkisi bulunmuyor.

Yıpranmaya tabi çalışanların gün sayılarının yüksek olması nedeniyle normal sigortalılardan daha avantajlı olmaları söz konusu.

Diğer yandan 2000 yılı öncesi, örneğin Kasım 1999 yılında fiili hizmet zammıyla çalışıldıysa yıpranma süresi geri çekilerek EYT kapsamına girilebilir.

Askerlik borçlanması sigortalılığın başlangıç tarihini ne kadar öne çeker, kıdem tazminatı hakkı doğar mı?

Sigortalı işe başlamadan önce askerlik yapanlar hem sigorta tarihini geriye götürebilir hem de prim gün sayısını artırabilir.

Askerlik öncesi bir işte çalışmamış olanların askerlik borçlanması yapması yaş ve günlerini öne çekmesinde yarar bulunuyor.

İşe girdikten sonra askerlik yapanların borçlanması ise sadece prim ödeme gün sayısını artırıyor, ancak emeklilik tarihini öne çekmiyor. Şubat 2000 tarihinde sigortalı işe başlayıp askerliğini 1999 yılında yapan borçlanarak emekli olabiliyor.

Emeklilikte, aylığı artırmada 2000 öncesi primler neden altın değerinde?

SGK'ya bildirilen prime esas kazanç emekli aylığını artırmada büyük önem taşıyor. Gösterge sisteminin esas alındığı 2000 öncesi primler emekli aylığını yükseltiyor.

Bu nedenle de 1996, 1997, 1998 ve 1999'da yatırılan primler aylığı artırmada önem taşıyor. Emekli aylığını artırmak için 2000 öncesi yüksek tavandan borçlanmakta fayda bulunuyor.

Yasa çıktıktan sonra borçlanma yolunun kapatılması söz konusu olabilir mi?

Sigortası 8 Eylül 1999 tarihinden önce başlayanların EYT kapsamında olacağı ifade ediliyor.

Bu tarihin kesinleşmesi halinde öncesi için borçlanma imkânı bulunuyor. Bu yolun kapatılacağı ihtimali zayıf. Ancak askerlik borçlanması için yasada açık hüküm bulunması, yönetmelikle uygulamaya açıklık getirilmesinde yarar bulunuyor.

Staj sigortası EYT kapsamına girmeyi sağlar mı?

Staj sigortasıyla uzun vadeli sigorta kollarına tabi çalışmaya başladıkları tarih arasında doğum yapan kadınlar başlangıç tarihini borçlanma yaptığı gün sayısı kadar geri çekebilecek.

Bunun dışında staj süresince yapılan sigorta emeklilikte dikkate alınmadığı için 1999 öncesi staj yapanlar EYT kapsamında yer almıyor.

SORU: Özel bir bankanın Emekli Sandığı'ndan emekliyim. Acaba babamdan yetim maaşı alabilir miyim? Sevim YILDIZ

CEVAP: Babanızdan yetim aylığı alıp alamayacağınız, babanızın tabi olduğu sigortalılık statüsüne göre değişir. Şayet babanız Emekli Sandığı'ndan emekliyse, babanızdan yetim aylığı alabilirsiniz. Ancak babanız SSK veya Bağkur'dan emekliyse, babanızdan yetim aylığı alamazsınız.

SORU: 1 Ocak 1970 doğumluyum. 1990 yılından işe girişim var. Ancak içerisinde hiç prim yok. Uzun vade primim 20 Nisan 2000'de ödenmeye başlamış olup 7056 gün primim var. Askerliğimi 18 ay yaptım. Askerlik borçlanmasıyla girişim 20 Ekim 1998 olacak. Bu takdirde emeklilikte yaşa takılanlardan (EYT'li) sayılır mıyım? M. KARAARSLANBEY

CEVAP: Askerliği borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 18 ay geri gider ve emeklilik için; 25 yıl sigorta süresi, 5900 gün prim ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz.

Priminiz yeterli, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Normalde borçlanmadan sonra EYT'li sayılmanız gerekir.

Ancak EYT yasa tasarısının Aralık 2022 ayında bitirilerek TBMM'ye sunulacağı açıklandı. Sorunuzun EYT kısmına EYT esaslarının belli olacağı Aralık 2022'de cevap vermek daha doğru olur.

EYT YASASINDAN NASIL ETKİLENECEĞİNİZ ARALIKTA BELLİ OLUR

SORU: 17 Şubat 1979 doğumluyum. İlk sigorta başlangıcım 1 Temmuz 1996 ve 7510 gün primim var. Devlet memuruyum. Planlanan EYT için emeklilik durumum hakkında bilgi verirseniz memnun olurum. Emin Emre KANGAL

CEVAP: Memuriyete başlama tarihiniz ile SSK prim ödeme gün sayınızı bildirmemişsiniz. Sorunuzu 1 Temmuz 1996'dan memur olduğunuz tarihe kadar ara vermeden prim ödediğiniz varsayımına göre cevaplandıracak olursak, Emekli Sandığı'nda emekli olmak için: 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. EYT yasasının 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olan ve bu tarihte yürürlüğe konan 4447 sayılı yasa ile emekliliği 2 ila 18 yıl arasında uzayan sigortalıları kapsaması bekleniyor.

Sigorta girişiniz 8 Eylül 1999'dan önce olduğu için EYT kapsamındasınız. Ancak EYT esasları henüz belli olmadığından yasadan nasıl yararlanacağınız belli değil. EYT yasa tasarısının Aralık 2022'de tamamlanarak TBMM'ye getirileceğini açıklandı.

Yasadan nasıl ve hangi şartlarla yararlanacağınız aralık ayında belli olur. Memuriyete başlama ve SSK prim gün sayınızı bildirirseniz sorunuza daha net cevap verebiliriz

ÇIKACAK EYT'DEN YARARLANIRSINIZ

SORU: 12 Ocak 1977 doğumluyum. İlk SSK'lı işe giriş tarihim 12 Mayıs 1993 olup 2000 yılına kadar SSK'ya 1095 gün prim ödedim. 13 Nisan 2000'de uzman çavuş olarak göreve başladım. 2 Ocak 2017'de uzman çavuşluktan istifa ederek ayrılıp, memur olarak belediyede çalışmaya başladım. Toplamda 10500 gün hizmet sürem (prim ödemem) var. Acaba EYT'li oluyor muyum? Mustafa TOPUZ

CEVAP: Kamuoyunda EYT yasası olarak bilinen emeklilikte yaşa takılanların emeklilik tarihlerinin öne çekilmesi ile ilgili düzenlemenin, öncelikle 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olarak çalışmaya başlayanları kapsaması bekleniyor. Bu tarihten önce sigortalı olduğunuzdan çıkacak EYT yasası kapsamındasınız. Ancak EYT esasları henüz belli değil.

İlgili bakan EYT çalışmasının Aralık 2022'de tamamlanarak yasa tasarının Aralık 2022'de TBMM'ye getirileceğini açıkladı. Yasadan yararlanmanız kesin olmakla birlikte, nasıl ve hangi şartlarla yararlanacağınız yasa tasarısı ortaya çıktığında belli olacak.