EYT yasası yürürlüğe girdi, başvurular başladı. Yasayla birlikte ilk etapta prim ve yıl şartlarını karşılayan 2.2 milyonu aşkın kişi emeklilik imkanı elde edecek.
8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar ya da borçlanmayla başlangıcını bu tarihe çekenlerden prim ve yıl şartını tamamlayanlar hemen emeklilik başvurusu yapabilecek.
Ancak prim borcu olan EYT'lilerin emekli aylığı bağlatmak için önce bunları ödemesi gerekiyor. Üstelik bu borçlara yönelik yapılandırma imkanı yasalaşmak üzere.
İsteyen yarın TBMM Genel Kurulu gündemine gelecek yapılandırma düzenlemesiyle daha az ödeme yaparak borcunu kapatabilecek.
İşte merak edilen soruların yanıtları…
* Yapılandırmayla ana para borcu nasıl güncellenecek?
Gecikme zammı silinecek. Ana para borcu ait olduğu döneme göre güncellenerek ödenecek. 1 Kasım 2016 tarihinden önceki dönemler için Yİ-ÜFE'deki aylık değişim oranları, 1 Kasım 2016 tarihinden itibaren ise aylık yüzde 0.75 oranı esas alınacak.
* Peşin ödemede hangi avantajlar sunulacak?
Yapılandırılan borcun peşin ödenmesi halinde katsayı uygulanmayacak. Faiz, gecikme zammı yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarların yüzde 90'ının tahsilinden vazgeçilecek.
* Nereye, ne zaman başvurulacak?
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edilen teklife göre son başvuru tarihi 30 Nisan. Ancak bu tarihin 31 Mayıs'a kadar uzatılması planlanıyor.
* Ödemeler ne zaman başlayacak?
Kanun teklifine göre peşin ödemeler ve ilk taksit için son tarih 31 Mayıs. Ancak bu sürenin de 1 ay uzatılması gündemde.
* Prim borcunu yapılandıran ne zaman emekli olabilecek?
Emeklilik için şartlarını tamamlayan ancak prim borcu nedeniyle emekli olamayanlar, yapılandırmaya başvurup ödemeyi yapar yapmaz aylığa kavuşacak. Emeklilik için ödemenin tamamlanması gerekecek.
* Yapılandırmadan yararlanmak isteyen son başvuru ve ödeme tarihlerini beklemek zorunda mı? Gecikme yaşanırsa ne yapılmalı?
Hayır, düzenleme yürürlüğe girip süreç başlatılır başlatılmaz başvuru yapılabilecek. SGK tarafından hesaplanan tutar da son tarih beklenmeden yatırılabilecek. Süreçte gecikme yaşanıp emekli aylığında bir aylık kayıp ihtimali ortaya çıkarsa yapılandırmanın size sağlayacağı avantaja göre karar verebilirsiniz.
* Kredi kolaylığı gelir mi?
Geçmişteki yapılandırma düzenlemelerinde kamu bankaları prim borcunu ödeyerek emekli olabilecek vatandaşlara kredi imkanı sunmuştu.
Bu kişiler emekli olabileceklerine dair yazıyla bankalara başvurmuş, kullandığı krediyle hem peşin ödeme avantajıyla borcunu kapatmış hem de emekli aylığından taksitler halinde ödeme imkanı elde etmişti. Benzer imkanın yapılandırma yasasının çıkmasının ardından sağlanması bekleniyor.
* İhya kolaylığı gelir mi?
Geçmişte Bağ-Kur prim borçları silinip hizmet süreleri dondurulanların bunları ihya etme imkanı da var. Bu süreler başvuru tarihindeki asgari ücret üzerinden sigorta süresine ekletilebiliyor.
Meclis'teki yapılandırma düzenlemesine ihya ile ilgili kolaylık eklenmesi beklentileri bulunuyor. Eğer önceki yapılandırma yasalarındaki imkan sağlanırsa, ihya edilecek primlerde borçlu olunan tarihteki tutarlar baz alınacak ve sadece enflasyon farkı ile güncelleme yapılacak. Ödenecek tutarda önemli bir düşüş yaşanacak.
PROMOSYON YARIŞI BAŞLADI
Prim ve yıl şartını sağlayan EYT'liler için başvuru süreci başlarken, aynı anda promosyon alınacak banka da seçilebilecek. Ardından da seçilen bankaya 3 yıllık taahhüt verilebilecek.
Promosyon da bu durumda ilk emekli aylığından 3 gün sonra banka hesabına yatırılacak. Nisan'da hem emekli aylığı hem promosyon alınabilecek.
İsteyen EYT düzenlemesi yürürlüğe girer girmez başvuruyla birlikte promosyon sürecini başlatabileceği gibi, isteyen de bekleyip duruma göre hareket edebilecek.
Promosyon tutarı 8 bin, toplam avantaj 9.200 liraya kadar çıktı.
HANGİ BANKA NE VERİYOR?
3.500 liranın altı, 3.500-7.500 lira arası, 7.500-10.000 lira arası ve 10.000 liradan fazla aylıklar için belirlenen 3 yıllık promosyon tutarları şöyle:
* AKBANK: Maaşa göre 4.200, 4.850, 6.250, 7.000 lira. Kredi kartı alıp 12 ay boyunca ayda bin lira harcama sözü verene bin 500 lira chip para.
* DENİZBANK: 1 otomatik fatura ödeme talimatı veren EYT'lilere maaşa göre 4.500, 5.250, 6.750, 7.500 lira.
* FİBABANKA: Maaşa göre 3.000, 3.500, 4.500, 5.000 lira.
* GARANTİ BBVA: Maaşa göre 3.600, 4.200, 5.400, 6.000 lira. Ayrıca yeni kart ile 500 lira harcama ve 2 otomatik fatura talimatına 1.500 lira bonus.
* HALKBANK: Maaşa göre 3.000, 3.500, 4.500, 5.000 lira.
