Emeklilikte yaşa takılanlar için mutfak çalışması yapılırken; 9 Eylül 1999 öncesi çalışması olup emeklilik için bekleyen herkesin dahil olduğu EYT'lilere ilişkin çözüm, model önerileri üzerinde çalışılıyor.
Emeklilikte yaşa takılanlara 'yıpranma, prim, yıla' dayalı formüller, 'halk emekliliği (primi yetmeyenler için), iş emekliliği (vakıf, sandık aracılığıyla)' gibi modeller tartışılıyor.
Süre tamamlanması, kısmi emekliliğin yanı sıra bazı ağır meslekler için yıpranma seçeneği de masada bulunuyor.
İşte konuyla ilgili merak edilen soruların yanıtları:v
■ Yaşa takılanlar ne istiyor?
EYT kapsamında olanlar; 1999'daki değişikliğin geçmişe dönük uygulanmasına son verilmesi ve 1999'dan önce işe başlayanların prim gün sayılarını doldurduğunda yaş şartını beklemeden emekli olabilmesinin sağlanmasını talep ediyor.
■ Masada hangi formüller bulunuyor?
Yıpranma hakkı olmayan ağır işlerde çalışanlar için düzenleme, emekliliğine 3-4 yılı kalanlara her yıl için belli bir oranda kesinti yapılarak erken emeklilik sağlanması, 50 yaş ve üstü çalışanlara iş imkanı için vergi, prim teşviki sağlanması, 9 bin gününü dolduran her 360 gün karşılığı dörtte birinin yaştan düşülmesi formüllerinin her biri teknik olarak değerlendiriliyor.
■ Kısmi, kesintili emeklilik ve süre tamamlaması ne demek?
Kısmi emeklilikle 3600 gününü tamamlayan kadınların 50, erkeklerin de 55 yaşında emekliye ayrılması öngörülüyor.
Süre tamamlanmasında da kadınlarda 7 bin 200, erkeklerde 9 gün sigortalılık gününü bitirenlerin yaşa bakılmadan emekli edilmesi söz konusu.
Bazı Avrupa ülkelerinde uygulanan modelde yaşı dolduranlar belirli bir kesinti miktarını kabul etmeleri durumunda kısmi erken yaşlılık emekliliğine hak kazanabiliyor.Örneğin; Almanya'da yüzde 3.6 oranında bir kesinti yapılıyor.
Örneğin; Almanya'da yüzde 3.6 oranında bir kesinti yapılıyor.
■ Prim tamamlama modeli nedir?
Eylül 1999'dan önce işe girenler için ilk sigortalı oldukları tarihe göre 5 bin ile 5 bin 975 prim günü isteniyor.
Bunu tamamlayanların yaşı dikkate alınmadan emekli edilmesi talepleri bulunuyor.
■ 1999 yılından sonra işe başlayanları da kapsar mı?
Sigorta başlangıç tarihi 8 Eylül 1999'dan sonra olanlar için şu anda geçerli olan emeklilik koşulları değişmeyecek.EYT ile ilgili düzenlemeden bu tarihten önce sigorta başlangıcı olan, yaş şartı dışındaki emeklilik şartlarını tamamlayanların yararlanması bekleniyor.
EYT ile ilgili düzenlemeden bu tarihten önce sigorta başlangıcı olan, yaş şartı dışındaki emeklilik şartlarını tamamlayanların yararlanması bekleniyor.