Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT), AK Parti Grup Başkanvekili Muhammed Emin Akbaşoğlu'nun açıklamalarıyla heyecanlandı.
EYT konusuna getirilecek çözüm merakla beklenirken, çalışmalar 5 aşamada tamamlanacak.
İşte EYT düzenlemesi için atılacak adımlar:
KAPSAMIN BELİRLENMESİ
Öncelikle yasanın kapsamı belirlenecek.
EYT'li grubu, 9 Eylül 1999 öncesinde ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlamış, yıl ve prim şartını tamamlamasına rağmen yaş şartı getirildiği için emekli olamamış sigortalılar oluşturuyor.
Bu tarihten önce sigortalı olanlar için yaş dışında erkeklerde 25, kadınlarda ise 20 yıl sigortalılık süresi şartı var.
Bu sürede çalışıyor olmak ya da sigortalı olmak gerekmiyor.
Yıl şartına bakıldığında kadınlar için bu süre dolmuş durumda.
Erkekler için ise 2022'ye göre 1997 yılı ve öncesinde sigortalı olanlar için 25 yıl tamamlanmış durumda.
Daha sonra sigortalı olanlar için de 25 yılın geçmesi gerekiyor.
Ancak bu tarihten önce Emekli Sandığı'na girmiş ya da Bağ-Kur'lu olmuş EYT'liler de mevcut.
Bütün bunlar ayrı ayrı değerlendirilecek.
EMEKLİLİK ŞARTLARININ TESPİTİ
Kapsamın belirlenmesinden sonra emeklilik şartlarının da tespit edilmesi gerekiyor.
Yani primini ve yılını dolduranların başka şarta bakılmaksızın emekli edilmeleri şeklinde bir öneri bulunurken, burada farklı kurumlarda çalışmış (memur, esnaf gibi) kişilerin hangi statüde emekli olacaklarının da tespiti gerekiyor.
Belli bir yaşın üstünde olanlara emeklilik verilmesi gibi bir formül de konuşulurken, kademeli olarak emeklilik hakkının verilmesi de söz konusu olabilecek.
MALİYET HESABI
Yaşa takılanların sayısı ile ilgili 5 milyon kişi gibi sayılar ortaya atılsa da kesin bir rakam yok.
Ancak farklı kurumlardan sigortalıların olduğu bir yapısı olması dolayısıyla çok sayıda insanı ilgilendiriyor.
Bu noktada kapsam belirlendiğinde sayı da ortaya çıkacak.
Bu yönüyle kaç kişinin emekli olabileceği ve kaç lira maaş alacağı hesaplanarak konunun mali boyutu da ortaya çıkarılacak.
Mali boyut ortaya çıktıktan sonra bu paranın bütçeleştirilmesi ve kaynağının sağlanması ile ilgili de çalışma yapılacak.
UYGULAMA USULLERİ
Bu aşamada uygulamayla ilgili kısımların da tespit edilmesi gerekiyor.
Yani hak sahiplerinin belirlenmesi, onların emeklilik işlemlerinin usul ve esaslarının tespit edilmesi önem kazanıyor.
Örneğin; 9 Eylül öncesinde sigortalı olmuş ancak şimdi memur olarak çalışan birisi yasa çıktıktan sonra hangi kurumdan emekli olacak?
Bu kişi memurluğa devam etmek istiyorsa EYT'li diye resen emekli mi edilecek?
Bu gibi soruların da cevap bulması gerekiyor.
