Uzun süredir gündemde olan ve çözüm arayışı süren Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili gelişmeler merakla bekleniyor.
Geçen hafta EYT federasyon ve platform temsilcilerinden oluşan bir heyet AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu ve MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay ile ayrı ayrı görüşerek sorunlarını iletti.
Şimdi ise konuyla ilgili bir komisyon kurulması gündemde.
Yapılacak çalışma için 5 adımlı bir çözüm sistemi bulunuyor.
1-KAPSAMIN BELİRLENMESİ
Öncelikle kimlerin hak sahibi olacağının tespiti lazım.
Böylece yasa çıkar çıkmaz hemen emeklilik hakkı kazanacakların sayısı da ortaya çıkacak.
Genel çerçeveye bakıldığında EYT'li grubu 8 Eylül 1999 öncesinde ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlamış, yıl ve prim şartını tamamlamasına rağmen yaş şartı getirildiği için emekli olamamış sigortalılar oluşturuyor.
Bu tarihten önce sigortalı olanlar için yaş dışında erkeklerde 25, kadınlarda ise 20 yıl sigortalılık süresi şartı var.
Ancak bu tarihten önce Emekli Sandığı'na girmiş ya da Bağ-Kur'lu olmuş EYT'liler de mevcut. Bütün bunlar ayrı ayrı değerlendirilerek kapsamlı bir çalışma yapılacak.
2- EMEKLİLİK ŞARTLARI
Kapsamın belirlenmesinden sonra emeklilik şartlarının da tespit edilmesi gerekiyor.
Primini ve yılını dolduranların başka şarta bakılmaksızın emekli edilmeleri şeklinde bir öneri bulunurken, burada farklı kurumlarda çalışmış (memur, esnaf, Bağ-Kur gibi) kişilerin hangi statüde emekli olacaklarının da tespiti gerekiyor.
Burada belli bir yaşın üstünde olanlara emeklilik verilmesi gibi bir formül de konuşulurken, kademeli olarak emeklilik hakkının verilmesi de söz konusu olabilecek.
3- MALİ BOYUTUNUN TESPİT EDİLMESİ
Emeklilikte Yaşa Takılanlar'ın ile ilgili 5 milyon kişi gibi sayılar ortaya atılsa bile kesin bir rakam yok.
Ancak farklı kurumlardan sigortalıların olduğu bir yapısı olması dolayısıyla çok sayıda insanı ilgilendiriyor.
Bu noktada kapsam belirlendiğinde sayı da ortaya çıkacak.
Bu yönüyle kaç kişinin emekli olabileceği ve kaç lira maaş alacağı hesaplanarak konunun mali boyutu da ortaya çıkarılacak.
Burada kime hangi şartlarda maaş bağlanacağı da tespit edilecek.
4- UYGULAMA BİÇİMİ
Bu aşamada uygulamayla ilgili kısımların da tespit edilmesi gerekiyor.
Yani hak sahiplerinin belirlenmesi, onların emeklilik işlemlerinin usul ve esaslarının tespit edilmesi önem kazanıyor.
Örneğin; 8 Eylül öncesinde sigortalı olmuş ancak şimdi memur olarak çalışan birisi yasa çıktıktan sonra hangi kurumdan emekli olacak?
Bu kişi memurluğa devam etmek istiyorsa EYT'li diye resen emekli mi edilecek? Bu gibi karmaşık soruların da cevap bulması gerekiyor.
5-YASALAŞMA AŞAMASI
Bütün çalışmalar tamamlandıktan sonra uygulamanın başlayabilmesi için yasal çalışmanın da yapılması gerekiyor.
Bunun için de bir taslak metnin oluşturulması ve bunun TBMM gündemine gelmesi gerekiyor.
Meclis'ten geçtikten sonra uygulanması için de yönetmeliklerin çıkarılması gerekiyor.