Çalışanların en büyük hayali emekli olmak. EYT yasası ile 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olanlardan prim ve yıl şartını tamamlayan milyonlarca kişi aylığa kavuşurken, işe giriş tarihi nedeniyle bu imkandan yararlanamayanlar 'Nasıl daha erken emekli olurum?' sorusunun yanıtını arıyor. Yasalarımız emekliliği öne çekmek için bazı imkanlar sunuyor:
Kadınlar çocuğun doğumundan sonraki 2 yıl içinde çalışılmayan süreleri borçlanma ile kapatabiliyor ve bu primleri emeklilik hesabında kullanabiliyor.
En çok 3 çocuk için borçlanma yapılabiliyor. Çocuk başına 2, en çok 6 yıl prim kazanılabiliyor. Burada tek şart bulunuyor. O da, borçlanma yapılacak çocukların sigortalı olunan tarihten ya da stajdan sonra dünyaya gelmiş olması.
Erkekler askerlikte geçen sürelerinin ihtiyacı kadarını borçlanabiliyor. Bu süreler borçlanmayla emeklilik hesabına katılıyor. Burada askerliğin sigortadan önce ya da sonra olması fark etmiyor.
Her iki halde de borçlanma yapılabiliyor. Eğer sigortalı olmadan önce askerlik yapılmışsa, sadece prim kazanılmıyor, sigorta başlangıcı borçlanılan süre kadar geriye çekiliyor.
Emeklilik için primi yetmeyenlere kısmi emeklilik imkanı var. Daha az prim ile emekli olunabiliyor ama yaş şartını karşılamak gerekiyor. Yıl ve prim şartı SSK'lılarda 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olunmuşsa 15 yıl- 3600 gün.
Prim gün sayısı 9 Eylül 1999-30 Nisan 2008 arasında sigortalı olunmuşsa 4500, sonra işe başlanmışsa 5400'e çıkıyor. Bağ- Kur'lularda ise işe başlangıç tarihi ne olursa olsun 5400 prim gün gerekiyor.
Çalışırken iş yapabilme gücünü en az yüzde 60 oranında kaybedenlerin malulen emeklilik imkanı var. en az 1800 gün prim yetiyor.
Engelli çalışanlar da en az yüzde 40 engellilik ile vergi indirimi aldıklarında yaş şartına bakılmadan emekli olabiliyor. Burada prim ve yıl şartı işe başlangıç tarihine göre farklılık gösteriyor. En az 15 yıl-3600 prim gün, en çok 18 yıl 4680 gün gerekiyor.
HEM YAŞ HEM PRİM AVANTAJI
Ağır işlerde çalışanlara yıpranma payı ile erken emeklilik imkanı sunuluyor. Madenciler, gazeteciler, sağlık çalışanları gibi pek çok kesim kapsamda. Hem prim hem yaş avantajı var.
Başkasının bakımına muhtaç derecede engelli çocuğu olan annelerin 1 Ekim 2008 sonrası primlerinin dörtte biri toplam primlerine ekleniyor. Bu süre yaş şartından da düşülüyor.
Erken yaşlandığı Kurum Sağlık Kurulu'nca tespit edildiği takdirde, 55 yaşını doldurması ve en az 5400 gün prim ödemesi bulunması koşuluyla yaşlılık aylığı bağlanıyor.
