Kiralarda yaşanan fahiş artışlar farklı sorunları beraberinde getirdi. Vatandaş bütçesine uygun kiralık ev bulmakta zorlanırken, kimileri de krizi fırsatçılığa çevirdi. Sektör temsilcileri, evde kendi yaşayacak gibi sözleşme yapanların 3. kişilere daha yüksek fiyatla kiralama yaptığı, ya da ev sahibinin izni olmadan evlerin oda oda kiralandığını söyledi.
Alt kiralamanın ancak sözleşmede yetki verilmesi halinde olacağını, aksi takdirde geçerliliği olmadığını belirten uzmanlar, "Ev sahibi böyle bir mağduriyet yaşamak istemiyorsa sözleşmesini dikkatli hazırlamalı. Bu evleri kiralayacak 3. kişiler de sözleşmeyi görmeden ödeme yapmamalı. Ortada geçersiz sözleşme varsa, kirasını ödediği halde tahliye talebi ile karşılaşabilir" dedi.
2 KATI FİYATA YENİ KİRACI
Söz konusu sorunu geçtiğimiz günlerde Kocaeli Emlakçılar Odası Başkanı Alpay Hacıoğlu gündeme getirdi. Açıklama yapan Hacıoğlu, emlakçılar aracılığıyla kiralanan dairelerin, kiracılar tarafından ticaret siteleri üzerinden üçüncü kişilere daha yüksek ücretlerle kiralandığı yönünde şikayetler geldiğini belirtti ve şunları söyledi: "Son 1 ay içerisinde farklı bir durumla karşı karşıyayız. Boş olan daireleri biz kiracıya veriyoruz, kiracı başkasına kiraya veriyor. Bizim karşımıza sizi çıkarıyor, sizin profiliniz çok düzgün. Kamu personelisiniz ya da iyi bir yerde çalışıyorsunuz. Biz size kiralıyoruz gayrimenkulü, siz alt kirayla yabancı vatandaşlara ya da kimliği belli olmayan kişilere kiraya veriyorsunuz. Benden 5 bin liraya kiralıyor, gidip 10 bin liraya başkasına kiraya veriyor."
EV SAHİBİ FARK ETMİYOR
Konuyu sorduğumuz Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri (TÜGEM) Başkan Yardımcısı Mustafa Hakan Özelmacıklı, İstanbul'da da benzer durumlarla karşılaştıklarını söyledi. Özellikle yabancıların bu yolla illegal bir ticaret içinde olduğunu belirten Özelmacıklı, "Yabancılar kiralıkları evi çoğunlukla mobilyalı hale getirip kısa dönem kiraya veriyor. Ev sahibi ile sözleşmeyi yapıyor, kirayı kendi ödüyor. Ama bu modelle, farklı farklı kişilerden kirasından fazlasını kazanıyor. Ev sahibi düzenli ödeme aldığı için durumu fark etmeyebiliyor. Bugün portallarda binlerce günlük kiralık ilanı var bunun yarısının alt kiralama yetkisi olmadığı halde yapıldığını düşünüyoruz. Bunun için ilan sitelerine düzenleme getirilmesi, haksız gelir elde edenlere yönelik inceleme yapılması önemli" diye konuştu. Alt kiralamada kimi zaman oda kiralama da yapıldığını belirten Özelmacıklı, "Yaşanan fahiş kira artışları nedeniyle kimi kiracılar mülk sahibinin bilgisi dışında odalarını 3. kişiye kiralıyor. Genellikle ev sahibinin şehir dışında ya da yurtdışında olduğu, kiracı takibi yapılamayacak yerlerde bu yola başvuruluyor" dedi.
YÜKSEK KİRA İÇİN İSTEYEN DE VAR
İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa, hem ev sahiplerine hem de Kiralık Ev arayanlara "Yetki belgeli emlak ofisi seçin" çağrısı yaptı. Aşa, "Eline çanta alan ben emlakçıyım diyor. Oysa kurumsal emlak ofisleri sözleşmeleri tarafları koruyacak şekilde hazırlar. Alt kiralama konusunda mülk sahibinin uyarır, ilgili maddeyi ekler" dedi. Alt kiralama modeline kimi zaman ev sahiplerinin de sıcak baktığını belirten Aşa, "Yüksek bir kira alacaksa ev sahibi de rıza gösterebiliyor. Ya da ev sahibi bizzat kendi oda oda kiralıyor. Ancak bu noktada önemli olan tarafların bilgi sahibi olması" diye konuştu.
ÖNEMLİ UYARILAR
Gayrimenkul hukuku uzmanı avukat Hikmet Güngör, son zamanlarda hızla yükselen kira bedellerinin sonucu olarak alt kiralamaların arttığını, bu durumun hukuki uyuşmazlığı beraberinde getirdiğini dile getirdi. Avukat Güngör, hem mülk sahipleri hem de kiracılar için şu kritik uyarılarda bulundu:
"Alt kiralama eğer sözleşmede yer alıyorsa yapılabilir. Sözleşmede yer almadığı halde yapılıyorsa bu sözleşmeye aykırılık anlamına gelir ve geçerliliği yok.
İzin vermediği halde böyle bir durum tespit eden mülk sahipleri tahliye davası açma hakkına sahip.
Ayrıca mal sahipleri haksız işgali öğrenmesinden itibaren 60 gün içinde kaymakamlığa dilekçe ile başvurarak taşınmazın tahliyesini talep edebilir. Kaymakamlık keşif yoluyla inceleme yapar. Eğer alt kiracı olduğunu iddia eden kişi kira sözleşmesini sunamazsa veya alt kiracı olduğunu ispat edemezse tahliye işlemi gerçekleştirilir.
Sözleşmeye aykırı alt kiralama kiracıları da mağdur eder. Siz ev ya da oda kiraladığınız kişinin yetkisi olduğunu sanıp ödeme yapar ve eve yerleşirsiniz, sonrasında tahliye talebi ile baş başa kalabilirsiniz. Bu nedenle alt kiralama yapacak kişiler asıl sözleşmeyi görmeli ve mutlaka kendi için de bir sözleşme talep etmeli.
Önemli bir konu da kira ödeme sorumluluğu ile ilgili. Ev sahipleri onayı ile yapılan alt kiralamada kira bedelini, asıl sözleşme yapılan ilk KİRACI ödemelidir. Ev Sahibi alt kiracıdan ödeme talep edemez. Ancak ilk kiracı ödeme yapmıyorsa, ev sahibi bu durumda evdeki eşyalara tutma hakkını kullanabilir.
Alt kiralama yapan kişi, bir sözleşme yapsa dahi, eğer asıl sözleşmede bu yetki yoksa sözleşmesi geçersiz kalır.
Alt kira sözleşmesinin süresi asıl kira sözleşmesinin süresinden daha uzun süre olarak kararlaştırılamaz. Asıl kira sözleşmesi sona erdiğinde alt kira sözleşmesi de sona erer."
