Hazine ve Maliye Bakanlığı, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK), "asrın felaketi" olarak nitelenen Kahramanmaraş merkezli, 11 ili etkileyen depremlerin ardından attığı adımlar hakkında bilgi verdi. Bakanlığın sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda, deprem bölgesinde yaşayan vatandaşların borçlarına esneklik tanımak amacıyla çeşitli düzenlemeler gerçekleştirildiği belirtildi.
Deprem bölgesinde yerleşik kişilere yeni kullandırılacak veya yeniden yapılandırmaya tabi tutulacak konut, taşıt ve tüketici kredilerinin vadelerine ilişkin daha önce belirlenen sürelerin kaldırılması ile ödemesiz dönem uygulamasının bankalara bırakılacağının kaydedildiği paylaşımda, şu bilgilere yer verildi:
"Depremin etkilediği illerde yerleşik üye iş yerlerince kredi kartları ile gerçekleştirilecek mal ve hizmet satımlarında kredi kartları taksitlendirme süreleri bir kata kadar artırılacak. Kredi kartlarında limite bakılmaksızın, asgari ödeme tutarı dönem borcunun yüzde 20'si olarak belirlenecek. Kart limiti tespit edilirken bankalarca dikkate alınan sınırlar yükseltilerek bankalarca toplam kart limitinin ilk yıl için ilgilinin aylık ortalama net gelirinin 4 katını, ikinci ve sonraki yıllar için ise 8 katını aşmayacak şekilde belirlenmesi ve aylık veya yıllık ortalama gelir düzeyinin tespit edilememesi durumunda gerçek kişilerin edinebilecekleri kredi kartlarının toplam limitinin 2 bin liradan 5 bin liraya yükseltilmesi kararlaştırıldı."
Paylaşımda, asgari tutarı ödenmeyen kredi kartlarının nakit kullanımına, mal ve hizmet alımına kapatılmasına, iptaline ve borcun tamamı ödeninceye kadar yeni kredi kartı düzenlenmemesine ilişkin hususların bankaların inisiyatifine bırakıldığı belirtilerek, kart borçlarının ötelendiği süre boyunca asgari tutar da dahil olmak üzere bankaların alacaklarını talep etmeyerek ödemesiz dönemler tanımlayabilmelerine imkan sağlanacağı ifade edildi.
KARTLI ÖDEMELERDE YAPACAK İLK TEMASSIZ İŞLEMDE ŞİFRE GİRİLECEK
Bankalar, finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketlerince kullandırılan tüketici ve taşıt kredilerinin anapara ve faiz ödemelerinin müşterilerin talebi üzerine ertelenmesi halinde erteleme süresinin, ilgili mevzuatta belirlenen vade sınırlarında dikkate alınmayacağının kaydedildiği paylaşımda, "Kredi müşterilerinden alınması gereken kredi derecelendirme notları ile alınması zorunlu olan ilave belgelerin temini bankaların inisiyatifine bırakılacak. Kredi kullandırımlarına ilişkin olarak bağımsız denetime tabi olan şirketler tarafından bankalara tevdi edilmesi gereken bilgi ve belgelere ilişkin süreler deprem bölgesindeki şirketler için uzatılacak." ifadesine yer yerildi.
Paylaşımda, deprem felaketinden etkilenen müşterilere kullandırılan kredilerin gayrimenkul niteliğindeki teminatlarının değerlemesi ile ilgili sürelerin ertelendiği aktarılarak, şu ifadeler kullanıldı:
"Kredi vade sınırı ve kredi kartı taksit sınırına ilişkin sağlanan esneklikler 1 Ocak 2024'e kadar uzatılacak. Telefon bankacılığı işlemlerinde, kimlik doğrulama sürecinde iki bileşenli doğrulamanın yapılamadığı durumlarda, öncelikle PIN olmak üzere, güvenlik sorusu, müşterinin demografik bilgileri veya bankada yer alan diğer bilgiler kullanılarak kimlik doğrulama işlemi hayata geçirilecek. Müşterilerin bilgileri dışında kart kullanımlarının engellenmesini teminen kartlı ödemelerde yapacak ilk temassız işlemde şifre girilecek, sonraki işlemler için mevcut uygulama sürdürülecek. Payları borsada işlem gören bankaların, 6 Şubat'tan 1 Ocak 2024'e kadar geri alım yoluyla edindikleri kendi hisse senetlerinin, çekirdek sermayeden indirim kalemi olarak dikkate alınmaması kararlaştırıldı."
BANKACILIK HİZMETLERİ İÇİN MOBİL ŞUBELER AFET BÖLGESİNE GÖNDERİLDİ
Bireysel kredi kartlarına ve ihtiyaç kredilerine uygulanan yüksek risk ağırlıklarının, 6 Şubat tarihinden sonra deprem bölgesindeki illerde yerleşik gerçek kişilere kullandırılanlar bakımından 1 Ocak 2024'e kadar uygulanmayacağının belirtildiği paylaşımda, ticari nitelikteki nakdi kredilere uygulanan yüksek risk ağırlıklarının da 6 şubat tarihinden sonra deprem felaketinden etkilenen müşterilere kullandırılanlar bakımından 1 Ocak 2024 tarihine kadar uygulanmamasına BDDK tarafından karar verildiği ifade edildi.
Paylaşımda, kamu bankaları tarafından bölgeye yardım ulaştırılması konusunda çalışmaların sürdüğü vurgulanarak, şunlar kaydedildi:
"Bankacılık hizmetlerinin sürdürülmesi için mobil şubeler afet bölgesine gönderildi. Türkiye Bankalar Birliği ile Türkiye Katılım Bankaları Birliği tarafından bankalara olan vadesi gelmiş veya 6 ay içinde vadesi gelecek borçlarının vadesinin bugünden itibaren 6 ay sonraya kadar ötelenmesine ve müşterilere ek kolaylıklar sağlanmasına karar verildi. Ortak ATM'lerden yapılacak işlemlerden ücret tahsil edilmemesine yönelik karar alındı. Mücbir halin yaşandığı mahalde ikametgahı/iş yeri adresi veya şubede hesabı bulunan müşterilerin kredi risk, kredi ödeme, senet ve çek işlemlerine ilişkin bildirimlerinin, Risk Merkezi mücbir hal düzenlemesi çerçevesinde yapılmasına karar verildi."
İŞTE DEPREM BÖLGESİNDE YAŞAYAN VATANDAŞLAR İÇİN YAPILAN TÜM BANKACILIK DÜZENLEMELERİ
Deprem bölgesinde yaşayan vatandaşların borçlarına yönelik esneklik tanımak amacıyla BDDK düzenlemeleri gerçekleştirildi.
Deprem bölgesinde yerleşik kişilere yeni kullandırılacak veya yeniden yapılandırmaya tabi tutulacak konut, taşıt ve tüketici kredilerinin vadelerine ilişkin daha önce belirlenen sürelerin kaldırılması, ödemesiz dönem uygulamasının da bankalara bırakılması.
Bu illerde yerleşik üye işyerlerince kredi kartları ile gerçekleştirilecek mal ve hizmet satımlarında da kredi kartları taksitlendirme sürelerinin bir kata kadar artırılması.
Kredi kartlarında limite bakılmaksızın, asgari ödeme tutarının dönem borcunun yüzde 20'si olarak belirlenmesi.
Kart limiti tespit edilirken bankalarca dikkate alınan sınırlar yükseltilerek bankalarca toplam kart limitinin ilk yıl için ilgilinin aylık ortalama net gelirinin 4 katını, ikinci ve sonraki yıllar için ise 8 katını aşmayacak şekilde belirlenmesi.
Aylık veya yıllık ortalama gelir düzeyinin tespit edilememesi durumunda gerçek kişilerin edinebilecekleri kredi kartlarının toplam limitinin 2.000 TL'den 5.000 TL'ye yükseltilmesi.
Asgari tutarı ödenmeyen kredi kartlarının nakit kullanımına, mal ve hizmet alımına kapatılmasına, iptaline ve borcun tamamı ödeninceye kadar yeni kredi kartı düzenlenmemesine ilişkin hususların bankaların ihtiyarına bırakılması.
Kart borçlarının ötelendiği süre boyunca asgari tutar da dâhil olmak üzere bankaların alacaklarını talep etmeyerek ödemesiz dönemler tanımlayabilmelerine imkân sağlanması.
Bankalar, finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketlerince kullandırılan tüketici ve taşıt kredilerinin anapara ve faiz ödemelerinin müşterilerin talebi üzerine ertelenmesi halinde erteleme süresinin, ilgili mevzuatta belirlenen vade sınırlarında dikkate alınmaması.
Kredi müşterilerinden alınması gereken kredi derecelendirme notları ile alınması zorunlu olan ilave belgelerin temininin bankaların ihtiyarına bırakılması.
Kredi kullandırımlarına ilişkin olarak bağımsız denetime tabi olan şirketler tarafından bankalara tevdi edilmesi gereken bilgi ve belgelere ilişkin sürelerin deprem bölgesindeki illerdeki şirketler için uzatılması.
Deprem felaketinden etkilenen müşterilere kullandırılan kredilerin gayrimenkul niteliğindeki teminatlarının değerlemesi ile ilgili sürelerin ertelenmesi.
Kredi vade sınırı ve kredi kartı taksit sınırına ilişkin sağlanan esnekliklerin 01.01.2024 tarihine kadar uzatılması.
Kimlik doğrulama sürecinde iki bileşenli doğrulamanın yapılamadığı durumlarda, öncelikle PIN olmak üzere, güvenlik sorusu, müşterinin demografik bilgileri veya bankada yer alan diğer bilgilerin kullanılarak kimlik doğrulama işleminin hayata geçirilmesi.
Müşterilerin bilgileri dışında kart kullanımlarının engellenmesini teminen kartlı ödemelerde yapacağı ilk temassız işlemlerinde şifre girilmesinin sağlanması, sonraki işlemler için mevcut uygulamanın sürdürülmesi.