Yıl sonu yaklaştıkça milyonlarca vatandaş için de ücret artışları gündeme geliyor. Emekliler ve memurlar 6 aylık enflasyonu beklerken çalışanlar ise asgari ücrete yapılacak artışı merak ediyor. Bunların yanında emeklilik için primi eksik olanlar da borçlanma hesabı yapıyor.
Emeklilik için işe giriş tarihine göre belli bir prim gününü tamamlamak gerekiyor. Primi eksik olanlar için ise borçlanma dediğimiz satın alma yöntemleri var. Erkekler askerlikte geçen süreleri borçlanarak yani satın alarak primlerine ekleyebiliyor.
Kadınlar ise sigortalı olduktan sonra dünyaya gelen üç çocuk için borçlanabiliyor ve her çocuk için 720 gün olmak üzere toplam 2160 gün satın alabiliyor. Gurbetçiler ise yurt dışında çalıştıkları günleri satın alabiliyor. Bu borçlanmalar için ödenecek paralar o an geçerli olan brüt asgari ücret üzerinden hesaplanıyor. Bir aylık borçlanma için en az mevcut brüt asgari ücretin yüzde 32'si ödeniyor. Yurtdışı borçlanmalarda bu oran yüzde 45'e çıkıyor.
Dolayısıyla asgari ücrete gelecek herhangi bir zam yapılacak borçlanma miktarlarını da artırıyor. Örneğin bu yıl 12 aylık borçlanma miktarı 20.002 liralık brüt asgari ücrete göre 76.807 lira olarak hesaplanıyor. Asgari ücrete gelecek yüzde 30-40 zam düşünüldüğünde bu rakam 99.849 TL-107.530 TL gibi bir rakama çıkacak.
Gurbetçiler için bu fark daha da büyüyecek. Bakıldığında bu yıl 31 Aralık'a kadar yapılacak borçlanma başvurusu her durumda asgari ücret artacağı için daha kazançlı olacak. Borçlanma yapmak isteyenlerin 31 Aralık gece yarısına kadar ister e-devlet üzerinden isterse SGK müdürlüklerine giderek borçlanma için başvurmaları halinde hesaplamaları bu yıl geçerli asgari ücretten yapılacak. Başvuru bu konuda yeterli oluyor. Ödemeler ise iki ay sonra yapılıyor.
O yüzden öncelikle e-devlet ya da SGK müdürlüklerinden başvuru yapmak yeterli olacak. 2 ay sonra imkan olmadığında eğer ödeme yapılamazsa başvuru iptal ediliyor. Ancak hak kaybolmuyor. İstenildiği zaman tekrar başvuru yapılabiliyor. Örneğin primi eksik olduğu için emekli olamayan bir sigortalı askerlik günleri ile bu primi tamamlayabiliyorsa 31 Aralık akşamına kadar e-devletten ya da SGK müdürlüğüne giderek başvurduğunda 2024 yılı asgari ücreti üzerinden hesaplama yapılacak. Bu sigortalı ödemeleri Şubat ayına kadar yapabilecek. Sigortalı 1 Ocak 2025'te başvurursa yeni belirlenen asgari ücret üzerinden hesaplama yapılacağından daha yüksek bir ödeme yapmak zorunda kalacak.
İHTİYAÇ KADAR GÜN
Borçlanmalarda ne kadar ihtiyaç varsa o kadar gün satın alınabiliyor. Örneğin bir annenin iki çocuk borçlanma hakkı var. Bu da 1440 gün eder. Ancak annenin 800 güne ihtiyacı varsa bu kadar gün için başvuru yapabiliyor. Borçlanmalarda istenilen kadar gün satın alınabilirken ihya da durum farklılaşıyor. Bağ-Kur günlerini satın alacaklar geçmişte ödemedikleri günlerin tamamını almak zorundalar. Burada kısmi ödeme olmuyor.
KİMLER YARARLANABİLİR
Primi eksik olan EYT'liler bu fırsattan yararlanabilir. Yine emekli olmak için gününü dolduracak ve askerlik ya da doğum borçlanması yapacak tüm sigortalılar bu yıl içinde başvuru yaparsa kazançlı çıkacak. Ayrıca geçmiş dönemde Bağ-Kur günleri olan ve bunları ihya edecekler de bu yılki asgari ücretten ödeme yapmak için 31 Aralık'a kadar başvurması gerekiyor. Yine gurbetçilerde borçlanma için 31 Aralık'a kadar başvuru yaparsa daha hesaplı ödeme yapacak.