Çalışanların en büyük güvencesi kıdem tazminatı. Ancak bununla birlikte ek bir tazminat daha var.
O da ihbar tazminatı... İşverenin de işçinin de iş sözleşmesini feshedeceğini belli bir süre önce karşı tarafa bildirme zorunluluğu bulunuyor.
Bu süreyi de o işyerindeki çalışma süresi belirliyor.
Bu süreye uymadan işten çıkartılan çalışanlara ihbar tazminatı ödeniyor.
Kıdem tazminatını almak için en az 1 yıl çalışmak gerekirken, ihbar tazminatında bu şart bulunmuyor.
HANGİ ŞART ARANIYOR
İhbar tazminatı alabilmek için çalışanın iş sözleşmesinin belirsiz süreli olması gerekiyor.
Ayrıca iş sözleşmesinin feshi haklı bir nedene dayanmamalı.
Tabii en önemlisi, iş sözleşmesinin kanunda belirtilen ihbar süreleri karşı tarafa tanınmadan feshedilmiş olması gerekiyor.
2-8 HAFTA ARASINDA
İş Kanunu'nun 17. Maddesi'ne göre; ihbar süresi, işyerindeki çalışma süresi 6 aydan az olan işçi için 2 hafta; 6 aydan 1.5 yıla kadar olan işçi için 4 hafta; 1.5 yıldan 3 yıla kadar olan işçi için 6 hafta; 3 yıldan fazla olan işçi için 8 hafta.
Bu süreler sözleşmeler ile artırılabiliyor. Basın İş Kanunu ve Deniz İş Kanunu'nda ihbar süreleri farklılık gösteriyor.
Denizcilerin ihbar süreleri İş Kanunu ile uyumlu.
Basın İş Kanunu'na tabi çalışanların ihbar süresi ise çalışma süresi 5 yıldan azsa 1 ay, 5 yıldan uzunsa 3 ay olarak uygulanıyor.
İş akdinin gazeteci tarafından feshi halinde ise ihbar süresi 1 ay oluyor.
DENEME SÜRESİ VARSA…
İş Kanunu ve Borçlar Kanunu uyarınca, iş sözleşmesine 2 aya kadar deneme süresi konulabiliyor.
Böyle bir durumda, iş akdinin deneme süresi içinde feshi halinde ihbar tazminatı ödenmiyor.
İhbar tazminatı alabilmek için kıdem tazminatını hak etme şartı da bulunmuyor.
Eğer işçi ihbar sürelerine uymadan işten ayrılırsa bu kez işverene aynı şekilde ödeme yapıyor.
ZAMAN AŞIMI VAR
Kıdem ve ihbar tazminatını alamayan ya da eksik alan çalışanlar, arabulucuya başvurarak hakkını arayabiliyor.
Arabulucuya başvuru için zaman aşımı 5 yıl. Yani işten ayrıldıktan itibaren 5 yıl içinde başvuru yapmak gerekiyor.
Eğer uzlaşma sağlanamazsa, çalışan hakkını iş mahkemesinde dava açarak arayabiliyor.
İŞ ARAMA İZNİNE DİKKAT!
İşveren, ihbar süresi içinde işçiye yeni bir iş bulması için gerekli iş arama iznini vermek zorunda.
İş arama izninin süresi günde 2 saatten az olamıyor.
İşçi talep ederse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabiliyor.
İş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçinin bunu işverene önceden haber vermesi gerekiyor.