Temmuz ayıyla birlikte emeklilerin, memurların, kamu işçilerinin, sosyal destek alanların maaşları zamlanırken, bir artış da özel sektörde çalışanların kıdem tazminatında yaşanacak. Bu artış yıllarca emek verdikleri işyerinden ayrılacak pek çok kişinin alacağı ödemeye yansıyacak. Peki bu artış kimlerin tazminatını artıracak? Kimlerin işten ayrılmak için Temmuz ayını beklemesi avantajlı? İşte detayları…
Sosyal güvenlik mevzuatına göre, kendi istek ve kusuru dışında ayrılanlar ile emeklilik, askerlik, kadınlar için evlilik ve haklı fesih gibi sebeplerle işten çıkanlar işyerinde en az 1 yıllık çalışmaları varsa kıdem tazminatı alabiliyor. Bu tazminat çalışanın son giydirilmiş brüt ücreti üzerinden ödeniyor.
Bu nedenle brüt ücrete yıl içinde alınan düzenli ödemeler de dahil ediliyor. Çalışılan süre ile giydirilmiş brüt ücret çarpılıyor, kıdem tazminatı tutarı ortaya çıkıyor. Ödenecek kıdem tazminatından sadece damga vergisi kesintisi yapılıyor.
Ancak özel sektör çalışanlarına ödenecek kıdem tazminatının bir tavanı bulunuyor. Her yıl için hesaplanan tazminat tutarı bu tavanı aşamıyor. Giydirilmiş brüt ücreti bu tutarın altında olanlar kendi kazancı, üstünde olanlar ise bu tavan üzerinden hesaplanan tazminatı alıyor.
Kıdem tazminatının tavanı halen 35 bin 58 lira. Bu tutarı aşan kazancı olanlara binde 7.59 damga vergisi kesilerek her yıl için en çok 34 bin 792 lira ödeme yapılıyor.
TAVANA YÜZDE 20 ZAM
Bu tutar Temmuz'da memur maaş katsayısındaki artışla yükselecek. Enflasyon tahminlerine göre bu artış yüzde 20 seviyelerinde bekleniyor. Türkiye istatistik Kurumu, Ocak-Mayıs enflasyonunu yüzde 22.72 olarak açıkladı.
Merkez Bankası'nın Mayıs ayı Piyasa Katılımcıları Anketi'ne göre ise ekonomistler Haziran ayı enflasyonunu yüzde 2.56 olarak tahmin ediyor. Bu tahmine göre ilk 6 aylık enflasyon yüzde 25.86 olarak gerçekleşecek.
Memurların ve memur emeklilerinin bu durumda enflasyon farkı yüzde 9.44'e, Temmuz zammının oranı da yüzde 20.39'a ulaşacak.
HER YIL İÇİN 7.148 LİRA AVANTAJ
Eğer memur maaş katsayısındaki artış yüzde 20.39 olursa kıdem tazminatının tavanı 42 bin 207 liraya yükselecek. Halen yıllık en çok 35 bin 58 lira tazminat ödenirken, bu tutar bu yılın ikinci yarısında 7 bin 148 lira artışla 42 bin 207 lira olarak uygulanacak.
Her yıl için 7 bin 148 liraya varan avantaj oluşacak. Örneğin; brüt kazancı 40 bin lira olan bir çalışan şimdi ayrılsa tazminatı her yıl için 35 bin 58 liradan hesaplanırken, Temmuz ayını beklese çalıştığı yıl başına 40 bin lira üzerinden tazminatını alacak.
SADECE DAMGA VERGİSİ KESİLİYOR
Bu nedenle giydirilmiş brüt ücreti mevcut tavanın üzerinde olanların Temmuz ayını beklemesi yararına olacak. Kıdem tazminatı Temmuz'da 42 bin 207 liraya çıkarsa, ödemelerden damga vergisi kesildiği için çalışanın her yıl için eline en çok 41 bin 886 lira geçecek.
TÜM ÇALIŞANLARA YANSIR MI?
Temmuz'da en düşük tazminat tutarında artış olması için asgari ücretin artması gerek. Asgari ücrete bir ara zam yapılması halinde, bu ücretle çalışanların da tazminatı yükselecek.
Ancak pek çok sektörde işverenlerin çalışanlarına ara zam hazırlığında olduğu belirtiliyor. Temmuz'da maaşı artacak olan çalışanların tazminat tutarları da yeni kazançları üzerinden hesaplanacak. Yani tazminatları artacak.