Emeklilik hayali kuran milyonlarca çalışan günü geldiğinde alacağı maaşı merak ediyor. Peki emekli maaşları nasıl belirleniyor. Zam nasıl yapılıyor?
Maaşı artırmak mümkün mü? İşte cevaplar...
1- Emekli maaşını ne belirliyor?
Emekli maaşını belirleyen en önemli parametre sizin çalışırken aldığınız brüt maaş.
Daha doğrusu SGK'ya bildirilen prime esas kazancınız. Bu ne kadar yüksek ise emekli maaşınız da o kadar artıyor.
Memurlarda ise kazançla birlikte derece, gösterge, kademe gibi kavramlar devreye giriyor.
2- Maaş hesabı yapılırken son ücrete mi bakılıyor?
Emekli maaşı hesaplanırken işe ilk girdiğiniz günden son tarihe kadar tüm kazançlarınız belli formüllerle hesaplanıyor.
Son kazancınızın yüksek olması maaşı artırmaya yetmiyor.
3- Eski dönemdeki kazançlar nasıl hesaplanıyor?
Emeklilik maaşı için 2000 yılı öncesi, 2000-2008 10. ayı arası ve 2008 yılının 10. ayından sonrası olmak üzere üç ayrı dönem uygulanıyor.
4- Aylık bağlama oranları bu tarihlere göre değişiyor mu?
2000 yılı ve öncesindeki dönemde kazanca göre yüzde 70'i bulan çarpan kullanılıyor.
Gösterge ise 14 binlere kadar çıkıyor. 2000-2008 arasında ise aylık bağlama oranları biraz daha düşerken bu kez gösterge sisteminin yerine gelişme hızı ve enflasyon da devreye giriyor.
2008'in 10'uncu ayından sonraki dönemde ise aylık bağlama oranları düşerken gelişme hızının yüzde 30'u dikkate alınıyor. Bu üç hesaplama toplanarak çalışanın emekli maaşı ortaya çıkarılıyor.
5- Geçmişte düşük alıp şimdi yüksek ücretle çalışanlar yine de az mı aylık alır?
Geçmişte düşük olsa da sonradan eğer maaş yükselmişse bunun mutlaka pozitif etkisi olur.
Ancak sürekli asgari ücretle çalışan birisi için yüksek maaş çıkmıyor. Genelde taban maaş yakın bir ücret belirleniyor.
6- Maaşı artırmak mümkün mü?
Emekli maaşını artırmak çalışırken mümkün oluyor. Brüt maaşı yüksek tutmak, asgari ücretten gösterilmemek, iki ayrı yerden sigortalı olmak, Bağ- Kur ve borçlanma ödemelerini yüksekten yapmak emekli maaşlarını artırıyor.
7- Emekli maaşı yaş beklerken çalışınca düşer mi?
Yaşı beklerken çalışmak maaşınızı düşürmez ancak asgari ücretten çalışırsanız yükselmesi duracaktır.
8- Çok prim maaşı artırır mı?
Prim gününün çok olması değil kazancınızın çok olması önemli. Maaşınız düşük ama priminiz yüksek ise emekli aylığınız çok artmaz.
Priminiz az ama yüksek kazancınız varsa emekli aylığınız artacaktır. Hem priminiz çok hem kazancınız yüksek ise emekli aylığınız daha da artacaktır.
9- Zam neye göre belirleniyor?
SSK ve Bağ-Kur emeklileri için Ocak ve Temmuz aylarında 6 aylık enflasyon kadar artış yapılıyor. Memur emeklileri ise toplu sözleşme zammı ve enflasyon farkı alıyor.
10- Farklı kurumlarda çalışmak maaşı değiştirir mi?
Farklı kurumlarda çalışanlar son 3.5 yılda hangi kurumdan prim ödediyse oradan maaş alıyor. Ancak hizçmetler birleşiyor.
