Milyonlarca vatandaşın gözü Ocak ayında yapılacak maaş artışlarına çevrilmiş durumda. Emekliler için 6 aylık enflasyon oranları beklenirken, asgari ücretliler yıl sonu enflasyonuna göre hesaplar yapıyor.
HESAP YAPILIYOR
Ekim ayı enflasyonu ile birlikte 4 aylık oranı yüzde 12.06 olarak hesaplanmıştı. Şimdi Kasım ve Aralık ayı enflasyonları da buna eklenerek 6 aylık oran ortaya çıkacak. Bu oran SSK ve Bağ- Kur emeklileri için enflasyon artışını gösterirken memurlar ve memur emeklileri için de enflasyon farkını gösterecek. Memurlar için oluşacak oran sosyal destekleri de aynı oranda artıracak. Asgari ücret belirlenirken enflasyon rakamları direkt etki etmiyor. Zaten Aralık ayında enflasyon ile ilgili kesin rakamlar da ortaya çıkmıyor.
Ancak yapılan tahminler yıl içindeki enflasyon oranları asgari ücret belirlenirken en önemli veri olarak pazarlık masasına geliyor. Geçtiğimiz yıllara bakıldığında da genellikle enflasyon rakamlarının üzerinde artış yapıldığı görülüyor.
Aralık ayında toplanan Asgari Ücret tespit komisyonu tarafından açıklanan ücret zam oranı Ocak ayında enflasyon artışı alan emekliler ve memurlar için de bir referans teşkil ediyor. 6 ayda bir artış alan emekliler ve memurlar için ortaya çıkan 6 aylık enflasyona bir refah payı eklenip eklenmeyeceği kararında asgari ücrete yapılan zam oranı etkili oluyor.
ÜCRET NASIL ARTTI
Son 5 yıla bakıldığında asgari ücret artışlarının yıllık enflasyonun üzerinde gerçekleştiği görülüyor. Özellikle 2022 ve 2023 yıllarındaki ara zamlarla asgari ücret artışının yüzde 100 oranlarını bulduğu ve gerçekleşen enflasyonun üzerine çıktığı görülüyor.
EMEKLİYE EK ARTIŞ
Yine son yıllarda emekli maaş artışlarına bakıldığında da enflasyon artışlarının dışında bazı ek ödemeler ve refah payı eklendiği görülüyor. Asgari ücretin iki kez belirlendiği 2022 ve 2023 yıllarında refah payı ile enflasyonun üzerinde artışlar ortaya çıkarken bu yıl kümülatif artışın Ocak'taki refah payı ile birlikte yüzde 86'yı geçtiği görülüyor.
SON YILLARDA YAKIN ORANLAR
Son yıllarda yapılan asgari ücret ve emekli artışlarına bakıldığında genellikle yakın oranlar çıktığı görülüyor. Özellikle 2022 ve 2023 yıllarında asgari ücretin 6'şar aylık olarak belirlenmesi sonrasında emeklilere ve memurlara eklenen refah paylarının bu artış oranlarına yakın olduğu görülüyor.
Yıllık olarak belirlenen dönemlerde ise asgari ücret artışlarının emeklilere yapılan enflasyon artışlarının biraz üzerinde gerçekleştiği görülüyor. Böylece emekliler ile birlikte asgari ücretlilerin de enflasyonun üzerinde artış aldıkları görülüyor.
BU YIL NASIL OLACAK
2025 yılının asgari ücretini belirlemek için Komisyon Aralık ayında toplantılarına başlayacak. Bu yıl sonunda enflasyonun yüzde 44 civarında çıkması bekleniyor. Bu orana göre emekliler için 6 aylık artışın yüzde 15-16 civarında olacağı örülüyor. Asgari ücret artışının da yüzde 35-40 arasında gerçekleşmesi bekleniyor. Geçtiğimiz yıllardaki formüller ortaya çıkarsa bu durumda emekliler için bir refah payı görülüyor. 2024 yılında ise asgari ücret yıllık olarak belirlendiği için emeklilere kümülatif verilen artışın altında kalmış görülüyor. Böylece ilk kez bu yıl emekli artışları asgari ücret artışının üzerine çıkmış oldu.
REFAH PAYI YÜZDE KAÇ OLUR?
Eğer asgari ücret artışı yüzde 35-40 arasında gerçekleşirse emekliler için ortaya çıkacak refah payının 5-10 puan arasında olması beklenebilir. Bu durumda 6 aylık enflasyon artışının refah payı ile birlikte yüzde 2025 oranına yükselmesi söz konusu olacaktır.
ASGARİ ÜCRETTEKİ DEĞİŞİMLER
SSK VE BAĞ-KUR EMEKLİ ARTIŞ ORANLARI
ZAMLAR ARASINDAKİ İLİŞKİ
