Aralık ayı önemli gelişmelere sahne olacak. Emeklilikte yaşa takılanlara ilişkin düzenleme Meclis'e sevk edilirken, yeni asgari ücret de belirlenecek. Peki asgari ücrette süreç nasıl ilerleyecek, hangi formüller gündemde? İşte merak edilen soruların yanıtları:
* Asgari ücret nasıl belirlenecek?
Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun çalışmalarında Çalışma Bakanlığı'nın işçi ve işverenler ile yaptığı beklenti araştırmasının sonuçları önemli bir veri olacak.
İşçiler için aylık asgari geçim tutarı da hesaplanarak komisyona taşınacak. Gerçekleşen ve hedef enflasyon verileri değerlendirilirken, bir refah payı da eklenecek.
* Ücret formülleri hangi tutarlara işaret ediyor?
Yıllık enflasyon bu yılın başında yürürlüğe giren net 4 bin 253 liralık asgari ücrete yansıtılabileceği gibi, Temmuz'da ulaşılan 5 bin 500 liralık tutara da eklenebilir.
Artışta diğer formül ise yıllık enflasyona tamamlama şeklinde olabilir. Bu formülde Temmuz'da asgari ücrete yapılan yüzde 30'luk ara zam yıllık enflasyona tamamlanabilir. Örneğin; Orta Vadeli Program'da yüzde 65 olan 2022 enflasyon tahmini 4 bin 253 liralık tutara yansıtılırsa asgari ücret 7 bin 18, Temmuz'daki 5 bin 500 liralık tutara yansıtılırsa 9 bin 75 liraya çıkacak.
2023 asgari ücret ne kadar olacak? Zam 6 aylık mı yoksa yıllık mı olacak?
Yıllık enflasyona tamamlama formülü uygulanırsa da asgari ücret yüzde 35 artışla 7 bin 425 liraya ulaşacak. Bu tutarların üzerine refah payı eklenecek.
Örneğin; 10 puanlık refah payı yansıtılırsa asgari ücret ilk formülde 4 bin 253 liradan yüzde 75 artışla 7 bin 443 liraya, ikinci formülde 5 bin 500 liradan yüzde 75 artışla 9 bin 625 liraya, üçüncü formülde yüzde 45 artışla 7 bin 975 liraya yükselecek.
* Yeni ücret ne kadar geçerli olacak?
Ağırlıklı tahmin asgari ücretin yıllık değil 6 aylık belirlenebileceği yönünde. Bu durumda memurlar ve emekliler gibi asgari ücretlilere de Ocak ve Temmuz aylarında maaş artışı yapılabilecek.
* Hangi destekler verilecek?
Asgari ücrete vergi desteğinin 2023'te de sürmesi bekleniyor. Ayrıca bir prim desteği olup olmayacağı merak ediliyor. 6 bin 471 lira olan brüt asgari ücretten işçi için 970,65 lira prim ve işsizlik sigortası fonu kesintisi yapılıyor.
İşveren SGK payı ve işsizlik sigortası prim kesintisi de bin 132 lira 43 kuruşu buluyor. Eğer asgari ücrete bir prim desteği gelirse yapılacak artışın 2 bin 103 liralık bu kesintilerden karşılanabilecek.
* Yeni ücret ne zaman belli olacak?
Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun Aralık ayının ilk haftasında toplanması planlanıyor. Türk-İş, TİSK ve hükümet temsilcilerinden 5'er üyenin olduğu komisyon, ay sonuna kadar 4 toplantı yaparak yeni ücreti belirleyecek.
KİMLERİ, NASIL ETKİLEYECEK?
Belirlenecek yeni tutar sadece asgari ücretlinin maaşını artırmayacak. Yeni asgari ücretin etkisi de geniş olacak. İşte asgari ücret artışının etkileyeceği ödemelerden bazıları şöyle:
- İşsizlik maaşında en düşük ve en yüksek tutarlar yükselecek.
- Asgari ücretle çalışanların kıdem ve ihbar tazminatı yükselecek.
- Asgari ücretlinin hastalandığında aldığı rapor parası artacak,
- Doğum yapan annelere izni sırasında verilen iş göremezlik ödeneğinde en düşük tutar değişecek.
- İŞKUR'un yarı zamanlı çalışan annelere yapacağı ödeme de yükselecek.
- Sosyal yardımlardan yararlanmak kolaylaşacak.
- Sigorta, GSS primleri artacak.
- Borçlanmada en düşük ve en yüksek tutarlar değişecek.