Bitlis'in Tatvan ve Ahlat ilçelerinde volkanik Nemrut Dağı eteklerinden çıkarılarak birçok ile gönderilen ponza ekonomiye yılda 500 milyon lira katkı sağlıyor.
Türkiye'de ponza rezervinin yaklaşık yüzde 70'nin bulunduğu Bitlis'te, inşaat, ısı ve ses yalıtımında kullanılan ponzanın, katma değeri yüksek ürünlere dönüştürülerek ekonomiye katkısının artırılması hedefleniyor.
Nemrut Dağı'nın eteklerindeki ocaklardan çıkarılarak bims yapılmak üzere tırlarla yurdun dört bir yanına gönderilen ponzanın, inşaatın yanı sıra ilaç, tarım, barut ve temizlik gibi birçok sanayide kullanılması amacıyla çalışma yürütülüyor.
Tatvan Ticaret ve Sanayi Odası Ba��kanı Bilal Dağdağan, AA muhabirine, kentte zengin ponza yataklarının bulunduğunu, dünya rezervinin yüzde 15'nin Türkiye'de, ülkedeki rezervin yüzde 70'nin de Bitlis'te bulunduğunu söyledi.
Ponzanın literatürde 120-130 sektörde kullanılan değerli bir malzeme olduğuna dikkati çeken Dağdağan, şöyle konuştu: "Tarım, ilaç ve savunma sanayisine kadar birçok sektörlerde kullanılıyor. 25'e yakın ruhsatlı işletme sadece bims üretimi yapıyor. 4 yıl önce Bitlis Eren Üniversitesi ile yaptığımız çalıştayda ponzanın farklı ürünlerde kullanılabileceğini gördük.
Bitlis Eren ve Hacı Bektaş Veli Üniversitesi ile ortak proje yapmayı planlıyoruz. Dünyada stratejik konumda olan ponza madeninden katma değeri yüksek ürünler üretmek istiyoruz. İnşaat sektörü yalıtım malzemesi olarak kullanabiliriz.
Ponzayı bimsten kurtarıp ekonomik değeri yüksek ürünler üretmemiz gerekiyor. Almanya bu konuda vatandaşlarını teşvik ediyor. Şimdi eskiden yaptığı bimsleri söküp bunları dönüşüme alıyor. İçindeki malzemelerle uzay sanayisinde kullanılabilecek farklı materyalleri geliştiriyor. Bunlar nanoteknolojiyle yapılabilecek işler."
"EKONOMİYE 1 MİLYAR LİRA KATKISI OLABİLİR"
Ponza ve bims imalatçılarının bir kooperatif çatısı altında toplanıp Ar-Ge laboratuvarı kurarak farklı ürünler geliştirmeleri gerektiğini aktaran Dağdağan, "Bir kamyon ponzayı 200 liraya satan ocak sahipleri var. 750 liranın altında satmamamız gerekiyor.
Ocak sahipleri bu işten kar etmiyor, ülkemiz kazanmamış oluyor. Ham maddeyi içeride tutarak katma değeri yüksek ürün haline dönüştürüp öyle satmamız gerekiyor. Mineral sıva yaparak satabiliriz. Bir teneke mineral sıvanın fiyatı 300-400 lira iken bir kamyon ponzayı 200 liraya satıyoruz.
Ponza çok büyük bir ekonomik potansiyel. Şu anda ekonomiye yıllık 500 milyon lira katkı sağlıyoruz. Bu 1 milyar liraya yükselebilir.
10 yıl önceki fiyatlarla şimdiki fiyatlar aynı. Bu konuda ciddi bir çalışmaya ihtiyaç var. Farklı ürün geliştirecek herkese kapımız açık. İran'da nanoteknoloji ile yapılmış ürünleri getirerek üniversitede sergiledik. Işığı absorbe edip dışarıya yansıtan, havayı temizleyen farklı ürünler getirmişlerdi. Bu bizim için mutluluk verici." ifadelerini kullandı.
"PONZANIN ANAVATANI BİTLİS'TİR"
Van Gölü Ponza Ocağı işletme sahibi Murat Barut, ponzanın ekonomik değerinin yükseltilmesi ve ekonomiye daha çok katkı sağlanması amacıyla bir kooperatif çatısı altında birleşmeleri gerektiğini aktardı.
Ponzanın değerli bir maden olduğunu ve Ağrı'nın Patnos ilçesinden İsviçre'ye ihraç edildiğini anlatan Barut, şunları kaydetti: "Orada kot taşlamada ve diş macunlarında kullanılıyor. Uçak kanatlarında bile ponza var. Amacımız büyük bir istihdam yaratması ve farklı sanayilerde kullanılmasıdır.
Kayseri, Nevşehir, Erzurum'da da ponza var ama Türkiye'nin en kaliteli ponzası burada. Ponzanın gelecek yıllarda en değerli madenlerden biri olacağı kanaatindeyim.
Sektörlerde değerlendirilirse Bitlis ve bölgede 1 milyon insan bundan ekmek kazanır. Ponzanın ısı yalıtımı çok iyi ve binaların temelinde kullanılıyor. Ponzanın anavatanı Bitlis'tir. Bu kalitede ponza hiçbir yerde yok."
