Yerel seçimlerin ardından, ekonomik programın uygulanmasına yönelik verilen kararlılık mesajları ve enflasyonla mücadele kapsamında atılan adımlar, gerek yerli gerekse yabancı yatırımcıların Türk Lirası'na ilgisini zirveye taşıdı.
Son sürat devam eden dış kaynak girişiyle birlikte, dövizin reel olarak değer kazanmayacağına ilişkin güçlenen beklentiler, mevduatta Türk Lirası'nı adeta güvenilir liman haline getirdi.
Yerli yatırımcıların döviz satışı hız kesmeden devam ederken, yabancının da Türk tahvili alımı tarihte ilk kez art arda 11. haftaya taşındı. Döviz rezervleri rekor seviyeye çıkarken, swap hariç net rezervlerde ise 52 ay sonra ilk kez pozitif bölgeye geçildi.
3.5 TRİLYONLUK ARTIŞ
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, 29 Mart yerel seçimlerinden bu yana TL mevduat 1.1 trilyon lira artarak 9 trilyon 793 milyar liraya çıktı. Kur Korumalı Mevduat (KKM) hariç bırakıldığında ise TL mevduattaki artış 1 trilyon 277 milyar liraya ulaştı.
TL mevduatta 18 Ağustos 2023'ten bu yana yaşanan artış ise 2.2 trilyon lirayı geçti. KKM hariç bırakıldığında ise artış 3.5 trilyonun üzerine çıktı. Yüksek faizden yararlanmak isteyen yatırımcıların artan ilgisi ve dövizde reel değer kazanımı olmayacağına ilişkin beklentilerin etkisiyle, KKM hariç, TL'nin 18 Ağustos 2023'te yüzde 31.92 olan toplam mevduattaki payı 7 Haziran 2024'te yüzde 48.4'e çıktı.
Yabancı paranın toplam mevduattaki payı ise yüzde 41.8'den 38.3'e geriledi. KKM'nin toplam mevduattaki payı yüzde 26.2'den 13.2'ye, TL mevduattaki payı ise yüzde 45.1'den 21.4'e indi. 29 Mart-7 Haziran arasında TL mevduatın payı 6.9 puan artarken, yabancı para mevduatın payı 5.4 puan, KKM'nin payı 1.5 puan geriledi.
KKM 10 AYDIR DÜŞÜYOR
18 Ağustos 2023'te 3 trilyon 408 milyar lira ile rekor kıran kur korumalı mevduatta, o tarihte başlayan düşüş 42 haftadır kesintisiz devam ediyor. KKM'nin büyüklüğü 7 Haziran 2024'te 2 trilyon 98 milyar liraya indi.
Zirveden bu yana yaşanan düşüş 1 trilyon 210 milyar liraya ulaştı. Bu süreçte, kur korumalı mevduatın büyüklüğü dolar bazında ise 126.4 milyar dolardan 65.7 milyar dolara geriledi.
19.5 MİLYAR $ SATILDI
Yerel seçimlerin ardından Türk Lirası'na geçiş özellikle döviz mevduatlarında hızlı bir çözülmeyi beraberinde getirdi. 29 Mart'ta 210.4 milyar dolar olan döviz hesaplarının büyüklüğü, 7 Haziran 2024 tarihi itibarıyla 19.5 milyar dolar azalarak 190.9 milyar dolara geriledi.
Bu dönemde bireysel döviz hesapları 130.9 milyar dolardan 119.3 milyar dolara inerken, şirketlere ait döviz hesapları ise 79.5 milyar dolardan 70.7 milyar dolara geriledi.
REZERV REKORU KIRILDI
Programın uygulanmasına yönelik kararlılık, enflasyonla mücadele için atılan adımlar, risk primindeki düşüş, not artırımları, hızlanan yabancı girişi ve yerlilerin de TL'ye geçişi döviz rezervlerine rekor kırdırdı. Toplam rezervler, 7 Haziran haftasında 146.2 milyar dolara çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.
Rezervlerde 29 Mart'tan bu yana yaşanan artış 23 milyar dolara ulaştı. 7 Haziran haftasında swap hariç net rezervler 5.9 milyar dolara çıktı. 29 Mart'tan bu yana net rezervlerler 32.1 milyar dolar, swap hariç net rezervler 71.5 milyar dolar arttı.
YABANCININ ROTASI TÜRKİYE
Güçlenen makro finansal istikrar ve kalıcı fiyat istikrarı hedefine ulaşılacağına yönelik beklentiler yabancı yatırımcıların da rotayı Türkiye'ye çevirmesini sağladı.
29 Mart yerel seçimlerinin ardından swap kanalıyla yabancı girişi 21 milyar dolara ulaşırken, tahvil-bono alımları ise 8 milyar dolara çıktı. Yabancılar tarihte ilk kez 11 hafta üst üste tahvil alımı gerçekleştirdi.