Batı ülkeleri, Ukrayna'ya askeri harekat düzenleyen Rusya'ya ağır ekonomik bedel ödetmek için özellikle finans alanında çok sayıda yaptırımı yürürlüğe koydu.
Rusya'nın operasyonlarının devam etmesiyle yaptırımların kapsamları giderek genişletilirken, son olarak Avrupa Birliği (AB), ABD, İngiltere, Almanya, Fransa, İtalya ve Kanada bazı Rus bankalarının uluslararası para transferi sağlayan SWIFT sisteminden çıkarılması yönünde karar aldıklarını duyurdu.
TEKNOLOJİDEN OTOMOTİVE, HAVACILIKTAN ENERJİYE PEK ÇOK SEKTÖRDEN TEPKİ GELDİ
Ülkeler, Rusya'ya ağır bedel ödetmek ve uluslararası finans sisteminden izole etmek için çeşitli adımlar atmaya devam ederken, büyük uluslararası şirketlerden de Rusya'ya yönelik tepki gecikmedi.
Teknoloji, otomotiv, sanayi, havacılık, enerji, tekstil, lojistik, telekomünikasyon ile sinema ve televizyon sektörlerinden dünyanın önde gelen birçok şirketi Rusya'daki ticari faaliyetlerini askıya aldığını veya sonlandırdığını duyurdu.
Ukrayna'ya yönelik operasyon devam ederken, Rusya'daki operasyonlarını gözden geçiren şirketlerin sayısı da her geçen gün arttı.
TEKNOLOJİ
ABD'li teknoloji devlerinden Apple, Rusya'daki tüm satışlarını durdururken, Apple Pay ve diğer hizmetlerin de kısıtlanacağını bildirdi. Apple, Rus devlet medyası "RT News" ve "Sputnik News" uygulamalarının da Rusya dışındaki uygulama mağazalarından indirilmesini engelledi.
Google'ın çatı şirketi Alphabet bünyesindeki video paylaşım sitesi YouTube ise Rus devlet yayın organları Russia Today ve Sputnik'in Avrupa'da yayın yapan YouTube kanallarını bloke etme kararı aldı. Ayrıca Google, Rus yayıncıları RT ve Sputnik'e bağlı mobil uygulamaları engelledi.
Microsoft da RT'nin mobil uygulamalarını Windows App Store'dan kaldıracağını ve Rus devlet destekli medyadaki reklamları yasaklayacağını duyurdu.
Bilgisayar üreticisi Dell Technologies, Rusya ve Ukrayna'daki ürün satışlarını askıya alırken, yazılım şirketi Oracle Rusya'daki operasyonlarını askıya aldığını açıkladı.
OTOMOTİV
Otomotiv sektörü de Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırısına "Rusya'daki faaliyetlerini durdurarak" tepki verdi.
Alman lüks otomobil üreticisi BMW ile Volkswagen, Rusya'ya araç ihracatını ve ülkedeki yerel üretimi durduracaklarını duyurdu.
Kamyon üreticisi Daimler Truck, Rus ordusuna zırhlı araç da sağlayan Rusya'nın en büyük kamyon ve otobüs üreticisi Kamaz ile iş birliği de dahil olmak üzere Rusya'daki ticari faaliyetlerini askıya alacağını açıkladı.
İsveçli otomobil üreticisi Volvo Cars, Alman lüks otomobil üreticisi Audi, İngiliz lüks otomobil üreticileri Jaguar, Land Rover ve Aston Martin de bir sonraki duyuruya kadar Rusya pazarına araç sevkiyatını askıya aldıklarını bildirdi.
ABD'nin büyük otomobil üreticilerinden Ford da Rusya'daki operasyonlarını askıya aldığını duyurdu.
Toyota Motor dahil Japon otomobil firmaları da Rusya kapsamlı üretim operasyonlarını durdurma kararı alırken, Honda Motor Rusya'ya otomobil ve motosiklet nakliyatını durdurduğunu açıkladı.
Mazda Motor Rusya'nın Uzak Doğu bölgesindeki Vladivostok kentinde iş ortaklıklı fabrikasına Japonya'dan parça ihracatını askıya alma kararı alırken, Rusya'da yerel fabrikaları bulunan Mitsubishi Motors faaliyetlerini askıya alabileceğini, Nissan Motor da süreci yakından izleyip karar vereceğini açıkladı.
Motosiklet üreticisi Harley Davidson da Rusya'daki operasyonlarını ve teslimatlarını askıya aldığını duyurdu.
SANAYİ
Sanayi sektöründe de İsveçli mühendislik grubu Sandvik, Rusya'daki faaliyetlerini askıya alırken, endüstriyel araçlar ve ekipmanı üreten Atlas Copco ülkeye yapılan tüm teslimatları durdurdu.
Fin mühendislik grubu Metso Outotec da Rusya'ya teslimatları geçici olarak durdurma kararı aldı.
Alüminyum ve yenilenebilir enerji sektörlerinde faaliyet gösteren Norveçli Norsk Hydro ise bir sonraki duyuruya kadar Rus üreticilerle bağlantılı yeni sözleşmelere girmeyeceğini ve potansiyel olarak mevcut ticari ilişkileri dondurmayı düşündüğünü açıkladı.
Siemens'in de Rusya'ya tüm yeni ticari ve uluslararası teslimatları askıya aldığı ancak yaptırımlara uygun olarak yerel servis ve bakım faaliyetlerine devam edeceği bildirildi.
İsveçli mobilya firması IKEA ise Rusya ve Belarus'taki mağazalarını kapatacağını açıkladı.
HAVACILIK
Havacılık sektöründe ise Boeing ve Airbus'tan Rusya'ya tepki niteliğinde kararlar geldi.
ABD'li uçak üreticisi Boeing, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısının ardından uygulanan yaptırımların küresel havacılık sektöründe oynaklığa neden olmasının etkisiyle Rus hava yollarına parça, bakım ve teknik desteğini askıya aldığını duyurdu. Ayrıca şirket, Moskova'daki büyük operasyonları durdurduğunu açıkladı.
Merkezi Avrupa'da bulunan uçak üreticisi Airbus da Rusya'ya yedek parça göndermeyi ve Rus hava yollarını desteklemeyi askıya aldığını bildirdi.
Lufthansa Technik, Rus müşterilerine yönelik tüm hizmetlerini durdururken, dünyanın en büyük uçak kiralama şirketi Aercap Holdings, Rus hava yolları ile kiralama anlaşması yapmayacağını açıkladı.
FİNANS
İngiltere'nin en büyük bankası HSBC, Rusya'nın en büyük ikinci bankası VTB de dahil olmak üzere Rus bankalarıyla iş birliğini azaltacağını duyurdu.
Yatırım şirketi DWS, Rus menkul kıymetlerine yeni yatırım yapmayacağını açıklarken, Bank Nordea, Rusya'da yatırım fonlarının faaliyetlerini askıya aldı.
Uluslararası yaptırımlar nedeniyle Visa, Mastercard ve American Express, Rus bankalarını ödeme ağlarından çıkardı. Bundan etkilenen bankalar ve müşterileri artık en önemli kredi kartı sağlayıcılarının ağları üzerinden işlem yapamıyor.
ENERJİ
ABD ve Avrupa'nın yaptırımlarının Rusya'nın en büyük gelir kalemini oluşturan enerji sektörünü doğrudan hedef almamasına rağmen Batılı enerji şirketleri ülkedeki yatırım ve ortaklıklarından art arda çekilme kararları ardı.
Fransız enerji devi TotalEnergies Rusya'daki yeni projeleri için sermaye sağlamayacağını duyururken, Rusya'nın en büyük yabancı yatırımcılarından BP, Rus petrol devi Rosneft'teki yüzde 19,75 hissesini elden çıkaracağını açıkladı.
Shell de Sakhalin-II sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) tesisindeki yüzde 27,5 hissesini, Salym Petroleum Development ve Gydan enerji girişimindeki yüzde 50'şer hissesini elden çıkaracağını, Gazprom ve ilgili kuruluşlardaki ortak girişimlerinden ise ayrılacağını duyurdu.
ABD'li enerji şirketi ExxonMobil de Rusya'daki Sakhalin-1 doğal gaz ve petrol üretim sahasındaki operasyonlarını durduracağını ve ülkede yeni yatırım yapmayacağını bildirdi.
İtalyan enerji grubu Eni ise Rus gazını Türkiye'ye taşıyan boru hattındaki hissesini satmayı planladığını açıkladı.
Alman türbin üreticisi Siemens Energy, Rusya'daki işini askıya alırken, Singapur merkezli emtia ticareti şirketi Trafigura, Rusya'daki yatırımlarını dondurduğunu ve Rosneft'in Kuzey Kutbu'ndaki Vostok Oil projesindeki yüzde 10'luk hissesini gözden geçirdiğini bildirdi.
İsviçre merkezli, dünyanın en büyük emtia şirketlerinden Glencore, Rus şirketleri En+ ve Rosneft'teki hisseleri dahil ülkedeki tüm ticari faaliyetlerini gözden geçireceğini bildirdi.
LOJİSTİK
Amerikan kargo devleri FedEx ve UPS de Ukrayna'ya saldırısından dolayı Rusya'ya yapılan sevkiyatları askıya aldıklarını duyurdu.
Dünyanın en büyük konteyner nakliye şirketi Maersk ise Rusya'ya ve bu ülkeden yapılan teslimatları geçici olarak askıya almaya karar verdi.
Deutsche Post, Rusya'ya DHL teslimatlarını durdururken, Alman nakliye şirketi Hapag Lloyd Rusya için rezervasyonları askıya aldı.
Konteyner taşımacılık şirketi MSC de Rusya'ya yönelik tüm yük taşımacılığı kayıtlarını durdururken, insani ve tıbbi yüklerle gıda malzemelerinin kabul edileceğini bildirdi.
TEKSTİL
Büyük spor giyim markası Adidas, Rusya Futbol Birliği ile olan ortaklığını askıya aldı.
Bir diğer büyük spor giyim firması Nike da Rusya'ya yönelik teslimatların artık gerçekleştirilemeyeceğini duyurdu.
Puma ise ülkedeki 100 mağazasının açık olmasına rağmen Rusya'ya teslimatları durdurduğunu açıkladı.
Dünyanın en büyük ikinci moda perakendecisi olan H&M de Rusya'daki tüm satışlarını geçici olarak askıya aldığını bildirdi.
TELEKOMÜNİKASYON, SİNEMA VE TELEVİZYON
İsveçli telekom ekipmanı üreticisi Ericsson Rusya'ya teslimatları askıya alırken, Finlandiya merkezli telekomünikasyon şirketi Nokia yaptırımlara uymak için Rusya'ya teslimatları durduracağını açıkladı.
Hollywood stüdyoları Disney, Warner Bros ve Sony Pictures Entertainment da Rusya'da yeni film gösterimlerini askıya aldı.
Çevrim içi yayın platformu Netflix ise Rusya'daki tüm projelerini ve satın almaları durdurduğunu açıkladı.
ABD merkezli dünyanın en büyük konaklama paylaşım platformlarından Airbnb de Rusya ve Belarus'taki tüm operasyonlarını askıya aldığını duyurdu.
Alman REWE, Penny, Aldi ve Netto, Rusya'da üretilmiş ürünlere raflarında yer vermeyeceklerini açıkladı.
RUSYA'YA AMBARGO UYGULAYAN MARKALAR
Öte yandan Ukrayna işgalinin ardından birçok teknoloji devi Rusya'ya çeşitli yaptırımlar uyguladı. Başta Google ve Apple olmak üzere birçok marka, çeşitli ürün ve hizmetlerini Rusya'da durdurarak yaptırım uyguladı. İşte Rusya'ya ambargo uygulayan teknoloji şirketleri:
Apple Pay:
Tam blok
Apple:
Online satışları durdurdu
Audi:
Rus pazarından çıkış yaptı.
