SGK'dan birden fazla maaş almak için şartlar neler, kimler alabilir?

SGK'DAN BİRDEN FAZLA MAAŞ ALMAK İÇİN ŞARTLAR NELER?

Bazı emekliler, yasal düzenlemeler sayesinde birden fazla maaş alma hakkına sahip. Çalışma durumu, sigorta türü ve ailevi şartlar bu hakların belirlenmesinde önemli rol oynuyor.

Dul maaşı hakkı

Eşi vefat eden kadın veya erkek, emekli ya da çalışan olmasına bakılmaksızın dul maaşı alabilir. Ancak maaş oranı çalışma durumuna göre değişir:

Çalışan veya emekli olanlar: %50

Çalışmayanlar: %75

Yetim maaşı şartları

Yetim maaşı alabilmek için kişinin çalışmaması gerekir. Ancak sigorta türüne göre farklı uygulamalar vardır:

◾ SSK veya Bağ-Kur'dan yetim maaşı alan kız çocukları çalışmaya başlarsa maaş kesilir.

◾ Emekli Sandığı'ndan maaş alanlar ise SSK'lı veya Bağ-Kur'lu olarak çalışabilir ve maaşları kesilmez. Ancak memur olduklarında maaş durdurulur.

Hem eşten hem kendi emekli maaşını alanlar

Eşi vefat eden ve kendisi de emekli olan bireyler, hem kendi emekli maaşlarını hem de dul maaşlarını alabilirler. Bunun yanı sıra bir işte çalışıyorsa üçüncü bir maaş da alabilirler.

Yetim kız çocukları için çift maaş imkanı

◾ 1 Ekim 2008'den itibaren yetim kız çocukları, ölen anne ve babasından iki maaş birden alabilir.

◾ Bu maaşların yüksek olanı tam ödenirken, düşük olanın yarısı bağlanır.

◾ Evlendiklerinde ise maaşları kesilir.

Çift maaş hakkı, sigorta statüsüne ve çalışma durumuna göre değişiklik gösterebilir. Hak sahiplerinin detaylı bilgi almak için SGK'ya başvurması önerilir.

Emekliler çalışabilir mi?
Mevcut yasalara göre emeklilerin çalışması önünde herhangi bir engel bulunmuyor. Emekliler;

◾ Özel sektörde sigortalı olarak çalışabilir

◾ Kendi işini kurabilir

◾ Kamuda belirli şartlarla görev alabilir

Çalışan emeklilerde prim kesilir mi?

Emekli olarak çalışmaya devam edenler için işveren, Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) öder. Ancak bu prim, emekli maaşından kesilmez ve maaşı etkilemez.

Öte yandan, kendi işini yapan Bağ-Kur'lu emekliler için SGDP kesintisi uygulanmaz. Bu nedenle emekli olup çalışanların maaşlarında herhangi bir düşüş yaşanmaz.

Emekli maaşları kesilir mi?

Çalışan emeklilerin maaşlarının kesileceğine dair herhangi bir yasal düzenleme bulunmuyor. Aksine, mevcut sistemde bazı emekliler, eşinden veya ailesinden dolayı ek maaş alarak çift hatta üç maaşa kadar ödeme alabiliyor. Bu kapsamda dul ve yetim maaşı gibi haklar, belirli şartlar sağlandığında emekli aylığıyla birlikte alınabiliyor.

Kimler etkilenir?

2008 yılında yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenlerin maaşlarının kesilmesini düzenliyor. Ancak bu durum, 2008 sonrası sigortalı olan kişileri henüz kapsamıyor. Çünkü bu kişilerin emeklilik şartlarını yerine getirmeleri, en erken 2028 yılına kadar mümkün değil. Dolayısıyla, şu an için bu yasa, henüz kimseyi etkilemiyor.

Ne zaman uygulanır?

2008 sonrası sigortalı olanların emekli olabilmesi için 7.200 prim günü tamamlamaları ve belirli yaş şartlarını yerine getirmeleri gerekiyor. Erkekler için emeklilik yaşı 61, kadınlar için ise 58 olarak belirlenmiş durumda. Eğer bir kişi 2008 yılında 18 yaşında sigortalı olduysa, en erken 2028 yılında emekli olabilir. Ancak yaş şartı da göz önünde bulundurulduğunda, emekli olma tarihi erkekler için 2051, kadınlar içinse 2048 yılına kadar uzanacak. Dolayısıyla, bu düzenleme şu an için kimseyi etkilememektedir.

(Kaynak: Takvim Foto Arşiv ve AA'dan alındı.)