2008 yılında yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile emeklilik işlemleri SGK tarafından yürütülmeye başlandı. Bu kapsamda, emeklilik başvuruları ve vefat eden sigortalıların hak sahiplerine yönelik işlemler SGK tarafından değerlendirilir. Kanun, belirli şartları sağlayan kişilere birden fazla emekli maaşı alma hakkı tanınıyor. Peki kimler bu haktan yararlanır? İşte merak edilenler…
SGK'DAN BİRDEN FAZLA MAAŞ ALMAK İÇİN ŞARTLAR NELER?
Bazı emekliler, yasal düzenlemeler sayesinde birden fazla maaş alma hakkına sahip. Çalışma durumu, sigorta türü ve ailevi şartlar bu hakların belirlenmesinde önemli rol oynuyor.
Dul maaşı hakkı
Eşi vefat eden kadın veya erkek, emekli ya da çalışan olmasına bakılmaksızın dul maaşı alabilir. Ancak maaş oranı çalışma durumuna göre değişir:
Çalışan veya emekli olanlar: %50
Çalışmayanlar: %75
Yetim maaşı şartları
Yetim maaşı alabilmek için kişinin çalışmaması gerekir. Ancak sigorta türüne göre farklı uygulamalar vardır:
◾ SSK veya Bağ-Kur'dan yetim maaşı alan kız çocukları çalışmaya başlarsa maaş kesilir.
◾ Emekli Sandığı'ndan maaş alanlar ise SSK'lı veya Bağ-Kur'lu olarak çalışabilir ve maaşları kesilmez. Ancak memur olduklarında maaş durdurulur.
Hem eşten hem kendi emekli maaşını alanlar
Eşi vefat eden ve kendisi de emekli olan bireyler, hem kendi emekli maaşlarını hem de dul maaşlarını alabilirler. Bunun yanı sıra bir işte çalışıyorsa üçüncü bir maaş da alabilirler.
Yetim kız çocukları için çift maaş imkanı
◾ 1 Ekim 2008'den itibaren yetim kız çocukları, ölen anne ve babasından iki maaş birden alabilir.
◾ Bu maaşların yüksek olanı tam ödenirken, düşük olanın yarısı bağlanır.
◾ Evlendiklerinde ise maaşları kesilir.
Çift maaş hakkı, sigorta statüsüne ve çalışma durumuna göre değişiklik gösterebilir. Hak sahiplerinin detaylı bilgi almak için SGK'ya başvurması önerilir.
Emekliler çalışabilir mi?
Mevcut yasalara göre emeklilerin çalışması önünde herhangi bir engel bulunmuyor. Emekliler;
◾ Özel sektörde sigortalı olarak çalışabilir
◾ Kendi işini kurabilir
◾ Kamuda belirli şartlarla görev alabilir
Çalışan emeklilerde prim kesilir mi?
Emekli olarak çalışmaya devam edenler için işveren, Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) öder. Ancak bu prim, emekli maaşından kesilmez ve maaşı etkilemez.
Öte yandan, kendi işini yapan Bağ-Kur'lu emekliler için SGDP kesintisi uygulanmaz. Bu nedenle emekli olup çalışanların maaşlarında herhangi bir düşüş yaşanmaz.
