Milyonlarca kişi Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili başlatılan çalışmayla heyecanlandı.
Çalışmanın detayları merakla beklenirken, çok sayıda kişi 'Beni de kapsıyor mu, ben de yararlanabilir miyim?' diye merak ediyor.
İLK ŞART TARİH
EYT'li grubu 8 Eylül 1999 öncesinde ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlamış, yıl ve prim şartını tamamlamasına rağmen yaş şartı getirildiği için emekli olamamış sigortalılar oluşturuyor.
EYT'li kadınların tamamı 20 yıllık sigortalılık süresini doldurmuş durumda.
EYT'li erkeklerin tamamı 8 Eylül 2024 tarihinde 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracak.
KİMLER YILI BEKLİYOR?
EYT'liler için yaş şartının tümüyle kaldırılması halinde 8 Eylül 1999 öncesi çalışmaya başlayıp prim gününü tamamlamış olanların hepsi 8 Eylül 2024'e kadar emeklilik hakkı elde edebilecek.
Kapsamdaki EYT'liler için kısmi emeklilikte de yaş şartının kaldırılması halinde SSK'lılarda 3600, Bağ- Kur'lularda ise 5400 prim gününü tamamlamış olanlar kadın ise 50, erkek ise 55 yaşında emekli aylığına kavuşacak.
KADEME GELİR Mİ?
EYT'lilere yönelik çalışmalarda yaş şartının kademeli olarak geriye çekilmesi de gündeme gelirken, bir yaş sınırı getirilebileceği de konuşuluyor.
Eğer bir yaş sınırı getirilirse, bu durumda emeklilik için prim ve yıl şartının yanı sıra belirlenen yaş sınırını da tamamlamak gerekecek.
PRİM FORMÜLÜ
EYT'lilerden fazla primi olanların avantajlı olduğu bir formül uygulanabileceği de değerlendiriliyor.
Burada primi daha fazla olanlar daha erken emekli olabilecek.
Kadınlardan 20 yıllık (7200 gün), erkeklerden 25 yıllık (9000 gün) prim gününü tamamlayanların hemen emekli olabileceği bir formül de konuşuluyor.
KAÇ KİŞİ BEKLİYOR?
Emeklilikte Yaşa Takılanlar, emeklilik koşullarında 1999'da yapılan değişikliğin geçmişe dönük uygulanmasına son verilmesini, yaş şartı aranmadan, sigortalılık süresi ve prim günü koşullarını sağlayıp emekli olmayı talep ediyor.
Nisan 2022 itibarıyla Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) kayıtlı 4/a (SSK) kapsamında 16 milyon 406 bin, 4/b (Bağ-Kur) kapsamında 3 milyon 32 bin sigortalı bulunuyor.
Tahminlere göre, 4/a ve 4/b olmak üzere toplam 19 milyon 726 bin sigortalıdan yaklaşık 5-6 milyonu EYT sorunu yaşıyor.
BORÇLANMA TALEPLERİ VAR
Emeklilik için eksik primler doğum ve askerlik borçlanmasıyla tamamlanabilirken, borçlanma hakkıyla ilgili pek çok talep de var.
EYT çalışmaları sırasında karara bağlanması beklenen bu taleplerden bazıları ise şöyle:
● 8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olup askerlik borçlanmasıyla işe girişi 8 Eylül 1999 öncesine çekebilenler, EYT'li sayılmayı talep ediyor.
● Staj sigortasıyla çalışma hayatına başlayanlar bu süreleri borçlanarak uzun vadeli sigorta kollarından saydırmak, işe başlangıç tarihlerini de geri çekmek istiyor.
Bu talepler kabul görürse, stajını 9 Eylül 1999 öncesinde yapmış ancak çalışmaya daha sonra başlamış olanlar da EYT kapsamına girebilecek.
● Yine geçmiş yıllarda vergi mükellefi olmalarına rağmen Bağ- Kur kaydı yaptırmayan sigortalılar da bu geçmiş günlerini borçlanarak tescil ettirmeyi talep ediyor.
● Sigortadan önce doğum yapan anneler de bu çocukları borçlanabilme ve prim kazanma hakkı talep ediyor.
Böylece çok sayıda anne de EYT kapsamına girip, çıkarılacak düzenlemeyle emeklilik imkanına kavuşabilecek.
EYT DOSYASI 2/ ÇIĞIL ÖN YENER
YARIN: ÇÖZÜM YOLU
