SSK, Bağkur, 4C, EYT'li herkesi kapsayan açıklamalar geldi. Milyonlarca kişi emeklilik ve çalışma hayatında bazı soruların cevabını merak ediyor. Bu kapsamda uzmanlara; "Sigorta girişim 15 Eylül 1997 (çırak sigortası olarak). Sonrasında 15 Mart 2000'de de gerçek başlangıcım var. Bunu doğum borçlanması ile geriye çekebilir miyim? Sigorta başlangıç tarihim 15 Temmuz 1998 olup 6031 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim? 1 Ağustos 1963 doğumlu babamın Bağkur giriş tarihi 2003 olup 5500 gün prim ödemesi var. Kaç yaşında emekli olabilir?" soruları soruldu. İşte bu ve bunlara benzer soru ve cevaplar haberimizde...
18 yaşından önceki primler geçerli mi?
08.01.1990 doğumluyum. İlk kez 15.01.2006 tarihinde, 16 yaşında iken sigortalı olarak çalışmaya başladım. 18 yaşımdan önceki primlerim geçerli mi. E.S.
5510 sayılı Kanun'a göre, 18 yaşından önce malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olanların sigortalılık süreleri 18 yaşını doldurdukları tarihte başlar.
Bu tarihten önceki süreler için ödenen malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primleri, sadece prim ödeme gün sayılarının hesabına dahil edilir. Ancak kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar ile devlet memuru olan sigortalılardan bir meslek veya sanat okulunu bitirerek, Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre mahkemece ergin kılınmak suretiyle, öğrenimleriyle ilgili görevlerde çalışanlar için 18 yaşın bitirilmiş olması şartı aranmaz ve 18 yaşın altında kazai rüşt kararı tarihinden itibaren başlayan sigortalılık başlangıç tarihleri, aynı zamanda sigortalılık süresinin başlangıç tarihi olarak esas alınır.
Bu açıklamalara göre; ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başladığınız tarih olan 15.01.2006 tarihi sigortalılık başlangıç tarihiniz olarak kabul edilmez. Sigortalılık süresinin başlangıcı, 18 yaşını doldurduğunuz 08.01.2008 tarihi olarak esas alınır ve emeklilik koşullarınızda aranan sigortalılık süresi 08.01.2008 tarihinden aylık talep tarihinize kadar olan süre olarak hesaplanır.
Ancak 15.01.2006 tarihinden 18 yaşını doldurduğunuz tarihe kadar geçen sürede adınıza ödenmiş olan primler yanmaz, bu primler toplam prim ödeme gün sayınıza dahil edilir.
Soru: İlk SSK kaydım 1992 yılının Eylül ayında, ikincisi 1 Eylül 1994'te, üçüncüsü ise 2 Temmuz 2001'de yapıldı. 2001'den bu yana polis memuruyum. Normalde 5 Mart 2025 emeklilik yaşına tabi iken, yapılacak düzenleme ile EYT kapsamında emekli olabilir miyim?
Cevap: Her ne kadar memuriyet başlangıç tarihiniz 2 Temmuz 2001 olsa da 8 Eylül 1999'dan önce sigorta başlangıcınız olduğundan EYT kapsamındasınız.
Dün EYT yasa tasarısı Meclis'e sunuldu. Yapılan açıklamadan, EYT'lilerden yaş aranmayacağı, ancak sigortalılık süresi ve bugünkü mevzuata göre aranan prim gün sayısının aranacağı anlaşılıyor.
EYT kapsamında olan erkek memurlardan 25 tam yıl fiili hizmet süresini dolduranlar yaş aranmadan emekli edilecek. EYT kapsamında olup 25 yıldan fazla hizmet süreniz olduğundan EYT yasası yürürlüğe girdiğinde emekli olabilirsiniz
YASA ÇIKTIĞINDA EMEKLİSİNİZ
SORU: 1978 doğumluyum. 1998 yılı Haziran ile Eylül ayları arasında (120 gün) ve 25 Ekim 2002 ile 15 Eylül 2005 tarihleri arasında kesintisiz olarak SSK'lı olarak çalıştım. 15 Eylül 2005'ten beri Emekli Sandığı'na tabi olarak görev yapıyorum. EYT'den faydalanabilir miyim?
CEVAP: Sigorta başlangıcınız itibarıyla EYT kapsamındasınız. Emeklilik için 20 tam yıl fiili hizmet süresi ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. EYT kapsamında olan (8 Eylül 1999'dan sigortası olanlar) erkek memurlardan 25 tam yıl fiili hizmet süresini dolduranlar yaş aranmadan emekli edilecek. EYT yasası yürürlüğe girdiğinde emeklisiniz.
57 YAŞ SINIRINA TABİSİNİZ
SORU: 15 Haziran 1977 doğumluyum. 27 Şubat 1997-1998 arası 18 ay askerlik yaptım. Sigorta başlangıç tarihim 27 Ekim 1998 olup 6450 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?
CEVAP: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. EYT kapsamındasınız. EYT yasa tasarısına göre EYT'lilerden yaş aranmayacak ancak kademeli geçişteki prim ve sigortalılık süresi aranacak.
Priminiz yeterli olduğundan, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız, 27 Ekim 2023'te emekli olabilirsiniz. Yasanın şubat ayı içerisinde çıkarılacağı açıklandı. Askerlik sürenizin 8 ayını borçlanmanız halinde, yasa yürürlüğe girdiğinde hemen emekli olmanız da mümkün.
BORÇLANMA BAŞLANGICI ÖNE ÇEKER Mİ?
Soru: Sigorta girişim 15 Eylül 1997 (çırak sigortası olarak). Sonrasında 15 Mart 2000'de de gerçek başlangıcım var. Bunu doğum borçlanması ile geriye çekebilir miyim?
Cevap: Sigorta başlangıç tarihinden sonraki doğumlar borçlanılabildiğinden, doğum borçlanması sigorta başlangıç tarihini geri çekmiyor. Bu kuralın tek istisnasını, çırak veya staj sigortasından sonra, normal sigorta başlangıç tarihinden önce yapılan doğumların borçlanılması oluşturuyor.
Stajdan sonra sigorta başlangıç tarihinden önceki doğum veya doğumların borçlanılması, sigorta başlangıç tarihini borçlanma gün sayısı kadar geri çekiyor. Doğumunuzun tarihini bildirmemişsiniz. Şayet doğumunuz çıraklık sigortanızdan sonra normal sigortanızdan önceyse borçlanarak başlangıç tarihinizi geri çekebilirsiniz.
EYT YASASI KADEMELİ GEÇİŞTEKİ PRİMİ ARIYOR
SORU: 30 Kasım 1981 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 15 Temmuz 1998 olup 6031 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?
CEVAP: Emekli olmak için 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Yasa tasarısına göre 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olan ve 25 yıl sigortalılık süresi ve kademeli geçişteki prim gün sayısını tamamlayan erkek sigortalılar yaş aranmadan emekli olabilecek.
Aranan 25 yıllık sigortalılık süresi ve kademli geçişteki 5975 gün prim şartını sağladığınızdan EYT yasası yürürlüğe girdiğinde emekli olabilirsiniz.
BORÇLANMAYLA KAZANILAN GÜNLER YEDİ YIL HESABINA DAHİL EDİLİR Mİ?
SORU: 1 Ekim 1971 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim 1 Nisan 1996 olup SSK'ya 1150 gün prim ödemem var. 2 Eylül 1999'da Bağkur'lu oldum. Bağkur'a da 3389 gün prim ödedim. 6 Ekim 2012 tarihinde tekrar SSK'lı oldum ve 748 gün prim ödedim. 529 gün askerlik borçlanması yaparsam, SSK'dan emekli olabilir miyim?
CEVAP: Primi ödenen son yedi yılda (son 2520 gün prim ödemesi içinde) prim ödemeleri eşitse son olarak tabi olunan sigortalılık statüsü şartlarıyla emekli olunuyor. Askerlik borçlanmasıyla kazanılan süre, askerlik yapılan tarihe mal edilir. Askerlik borçlanmasıyla kazanılan günlerin son yedi yıla mal edilebilmesi için, askerliğin son yedi yılda yapılması lazım. Bu nedenle askerliğinizi borçlanarak SSK'dan emekli olamazsınız.
SSK şartlarıyla emekli olmak için, sigortalı bir işte çalışarak 512 gün daha prim ödeyerek Bağkur'dan sonra SSK'ya ödediğiniz 748 gün primi 1260 güne tamamlamanız lazım. EYT kapsamındasınız. Bunda yaş aranmayacağından, Bağkur'dan sonra SSK'ya ödediğiniz primi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte EYT kapsamında emekli olabilirsiniz.
BABAM NE ZAMAN EMEKLİ OLUR?
SORU: 1 Ağustos 1963 doğumlu babamın Bağkur giriş tarihi 2003 olup 5500 gün prim ödemesi var. Kaç yaşında emekli olabilir?
CEVAP: Babanız yaş haddinden emekli olmak için 5400 gün prim ödeme ve 62 yaş şartlarına tabi. Primi yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemese de, 62 yaşını dolduracağı 1 Ağustos 2025'te emekli olabilir.
EMEKLİ OLMANIZIN GÖREVE İADENİZE ZARARI OLMAZ
Soru: 12 Aralık 1980 doğumluyum. 2 Şubat 1999'da 2 aylık (4a) sigorta başlangıcım var. Sözleşmeli memur olarak 13 yıl (4a) üzerinden ise toplamda 6300 gün prime sahibim. Borçlanmadığım 5 ay da askerliğim bulunuyor. Ancak Eylül 2016'da KHK ile ihraç edildim. Beraat olmama rağmen geri iade etmediler. 1) 25 yılımı doldurursam emekli olup 'ikramiye' de alabilir miyim? 2) Şimdi asgari ücretle çalışıyorum. Böyle çalışmaya devam edersem emekli maaşım düşer mi yoksa memurken yatırılan prim üzerinden mi emekli maaşı bağlanır? 3) Emekli olduktan sonra iade edilirsem, emekli oldum diye geri dönme hakkım kaybolur mu?
Cevap: 1) Memuriyetten ihraç olduğunuz için ve hizmet birleştirmesi ile emekli olacağınızdan, emekli olurken emekli ikramiyesi ödenmez.
2) Yüksek kazanç üstünden prim ödenip daha sonra asgari ücret üstünden prim ödeme, ortalama aylık kazanç tutarını aşağı çekeceğinden az da olsa emekli aylığında düşmeye yol açar. Ancak bu daha ziyade 2000'den önce 8-10 yıl prim ödemesi olanlar için böyle. Sizin 2000'den önceki priminiz 2 ay. Emekli aylığı tüm çalışma hayatınız boyunca üstünden prim hesaplanan kazanç tutarınız dikkate alınarak bağlanır.
3) Emekli olduktan sonra göreve iade edilirseniz, ihraç olduğunuz tarih ile iade olduğunuz tarih arasındaki haklarınız hesaplanır. Sigortalı olarak çalışmış olduğunuz sürelerdeki prim esas kazançlarınızın toplamı, ödenecek farktan düşülür ve kalanı ödenir. Emekli olmanız, iade olursanız memuriyete geri dönmenizi engellemez.
Hamile olmam sebebiyle işten ayrılmam halinde tazminat alabilir miyim? Tazminatını alıp işten ayrılmam mümkün mü?
İş Kanunu'na göre hamilelik nedeniyle iş sözleşmesini fesheden işçiye tazminat ödenmez ancak işveren yine kanuna göre hamile olan işçiyi ağır ve tehlikeli işlerde çalıştıramaz, gece mesaisi yaptıramaz.
Riskli gebelik durumlarında doktor raporunun bulunması halinde istirahat raporu kullandırmak zorundadır.
İşçi bu durumda kendi isteği ile işten ayrılırsa tazminat alamaz ancak işveren iş sözleşmesini haklı bir neden olmadan sona erdirirse tazminat ödemek zorundadır.
Soru: Sigorta başlangıç tarihim 1995. Ancak prim günlerim yetersiz. Acaba borçlanma yoluyla emekli olabilir miyim?
Cevap: Kanunda hangi hallerde borçlanma yapılacağı tek tek sayılmış bulunuyor. Örneğin, askerlik süresi, doğum, yurtdışı çalışma sürelerinin borçlanılması gibi. Kanunda sayılan haller dışında borçlanmak mümkün değil. Maalesef borçlanarak gün kazanıp emekli olmanız mümkün değil.
Hamile olmam sebebiyle işten ayrılmam halinde tazminat alabilir miyim? Tazminatını alıp işten ayrılmam mümkün mü? A.A.
İş Kanunu'na göre hamilelik nedeniyle iş sözleşmesini fesheden işçiye tazminat ödenmez ancak işveren yine kanuna göre hamile olan işçiyi ağır ve tehlikeli işlerde çalıştıramaz, gece mesaisi yaptıramaz.
