SSK, BAĞKUR, 4C, EYT'li herkesin merak ettiği soruların yanıtı cevaplandı. Çalışma hayatında olan veya emeklilik durumunu öğrenmek isteyen vatandaşlar bazı detayları merak edip araştırıyor. Bu kapsamda uzmanlara soru soruluyor. Arama motorlarında, "Askerlik borçlanması memuru EYT'li yapar mı? Emekli Sandığı'ndan emekli olabilmek için hangi yolu izlemeliyim? Ne zaman emekli olurum?" gibi sorulara yanıt aranıyor. Haberimizde tüm soruların cevabına yer verdik. İşte detaylar...
Soru: 1976 doğumluyum. 14 Ağustos 2000 tarihinde polis oldum. 1996-1998 tarihleri arasında askerlik yaptım. Askerliğimi borçlanarak hizmetime saydırdım. E-Devlet'te 25 yıl sigortalılık süremin dolmasına 10 ay 27 gün kaldığı görünüyor. Ayrıca e-Devlet'te yaş sütunum kaldırılmış. EYT kapsamına giriyor muyum?
Cevap: 8 Eylül 1999 tarihinden sonra göreve başlayan memurlar, askerlik borçlanmasıyla memuriyet başlangıcını bu tarihten geriye çekerek EYT'den yararlanamıyorlar. 8 Eylül 1999 tarihinden önce hiçbir statüde çalışmanız olmadığından, askerlik borçlanması ile sigorta başlangıcınızı geriye çekerek EYT kapsamına girmeniz mümkün bulunmuyor.
ENGELLİ MEMURUN EMEKLİLİĞİ
Soru: 25 Eylül 1997'de SSK'lı olarak ilk işe başladım. 2003 yılında yüzde 40 engelli raporum ve vergi muafiyetim var. SSK'lı olarak 4490 gün prim ödedim. 10 Ekim 2012'de ÖSMM ile kamuya engelli kadrosunda atandım. Halen kamuda devam ediyorum. Emekli Sandığı'nda ise 3370 günüm var. Rapor oranım yeni aldığım heyet raporuna göre yüzde 54 oldu ama emekli olamıyorum.
Nedeni ise; Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığı'nın bana gönderilen red yazısında, "Ek1 hastalık listesinin A/16, C1, N:5 maddelerinde belirtilen seviyelerde hastalık bulunmadığından, sigortalının çalışma gücünü belirtilen düzeylerde kaybetmediği şeklinde karar verildiğinden, adı geçene 5510 sayılı kanunun 28'inci maddesi uyarınca aylık bağlanmasına imkân bulunmamaktadır" deniyor. Acaba yeni aldığım yüzde 54 raporum için de vergi muafiyeti alıp tekrar emeklilik dilekçesi mi vereceğim? Ayrıca emekli olabilmek için nasıl bir dilekçe yazmam gerekiyor?
Cevap: Sosyal Güvenlik Kurumu sağlık kurullarının kararlarına karşı en yakın Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü/ Merkez Müdürlüğü'ne verilecek bir dilekçeyle itiraz edilebiliyor. Sigortalının itirazı, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu'nca değerlendiriliyor ve kesin karar burada veriliyor.
Bu nedenle öncelikle Sosyal Güvenlik Kurumu Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığı'nın yazısına istinaden kurum sağlık kurulunca verilen karara yine bulunduğunuz yer il müdürlüğü/merkez müdürlüğüne vereceğiniz dilekçe ile Sosyal Güvenlik Kurumu Yüksek Sağlık Kurulu'na iletilmek üzere itiraz edebilirsiniz.
Yüksek Sağlık Kurulu'nda tekrar değerlendirme yapılacaktır. Yüksek Sağlık Kurulu itirazınızı kabul ederse, emeklilik işlemleriniz mevcut durumunuza göre devam edecektir. Reddedilirse, daha önce sağlık kurulunca reddedilen raporunuz sonrasında aldığınız veya alacağınız güncel durumunuzu gösterir sağlık kurulu raporu ile tekrar engelli emekliliği için SGK'ya başvuru yapmanız halinde, emeklilik süreciniz yeniden başlar.
EMEKLİ SANDIĞI'NDAN EMEKLİ OLMAK İÇİN NASIL BİR YOL İZLEYEYİM?
Soru: 1976 doğumluyum. 10 Mayıs 1996'daki sigorta başlangıcımla SSK'ya 206 gün prim ödedim. Kasım 1997-Mayıs 1999 tarihleri arası 18 ay askerliğim var. Borçlandım ve mesleğe saydırdım. 2 Temmuz 2001'de polis olarak mesleğe başladım. 25 Kasım 2016'da KHK ile ihraç oldum. Daha sonra Bağkur ve SSK sigortam yok. E-Devlet'te 206 gün 4a, 7388 gün 4c hizmetim görünmekte. Emekli Sandığı'ndan emekli olabilmek için hangi yolu izlemeliyim?
Cevap: Emekli Sandığı'ndan iki şekilde emekli olabilirsiniz:
1) Öncelikle EYT kapsamında olduğunuzu belirtelim. EYT'li memurlar yaş aranmadan hizmet süresi şartıyla emekli olabiliyor. Toplam hizmet sürenizi 25 tam yıla (9000 güne) tamamlayarak Emekli Sandığı'ndan emekli olabilirsiniz. Primi ödenen son yedi yılda (son ödenen 2520 gün prim içinde) fazla prim ödenen, prim ödemeleri eşitse son olarak tabi olunan sigortalılık statüsünden emekli olunuyor. Dolayısıyla Emekli Sandığı'ndan emekli olabilmeniz için, son 2520 gün prim ödemeniz içinde Emekli Sandığı'na ödediğiniz primin (emekli keseneğinin) diğer sigortalılık statüsünde ödediğiniz primden daha fazla olması gerekir.
Bunu sağlamak için de prim eksiğiniz olan 1406 günün 686 gününü sigortalı bir işte çalışarak SSK'ya, kalan 720 gününü (24 ayını da) isteğe bağlı olarak ödeyerek toplam priminizi 9000 güne tamamlamalısınız. Bu durumda isteğe bağlı prim ödemeleri Bağkur'a sayıldığından son 2520 gün prim ödemeniz şöyle oluşur; 1114 gün Emekli Sandığı, 686 gün SSK ve 720 gün Bağkur. Ve son yedi yıl hesabında Emekli Sandığı'na fazla prim ödemiş olacağınızdan belirttiğimiz gibi toplam priminizi 9000 güne tamamlayacağınız tarihte Emekli Sandığı'ndan emekli olabilirsiniz.
2) 15 tam yıldan (5400 günden) fazla hizmet süreniz olduğundan, bundan sonra herhangi bir statüde prim ödemeseniz de 61 yaşınızı dolduracağınız tarihte Emekli Sandığı'ndan emekli olabilirsiniz.
4 ŞUBAT 2024'TE EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
Soru: Sigorta başlangıç tarihim 4 Ağustos 2000 olup 7228 gün prim ödemem var. 21 Mayıs 1998-21 Kasım 1999 tarihleri arasında askerlik yaptım. Acaba ne zaman emekli olurum?
Cevap: Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde hem EYT kapsamına girer hem de emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olursunuz. EYT'lilerden yaş aranmıyor, priminiz de yeterli olduğundan 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 4 Şubat 2024'te emekli olabilirsiniz.
EYT'li olabilmeniz için başlangıcı 7 Eylül 1999'a çekmeniz gerek
Soru: Sigorta girişim 30 Eylül 2001 olup 6400 gün primim var. Askerliğimi 24 Kasım 1997 ile 12 Haziran 1999 arasında yaptım. Askerlik borçlanmasıyla başlangıcımı geri çekip EYT'li olabilir miyim? Ne zaman emekli olabilirim?
Cevap: İlk sigorta girişi 8 Eylül 1999'dan önce olanlar EYT kapsamındalar. Askerlik borçlanması sigorta başlangıç tarihinizi bu tarihten geriye çekmediği için, askerlik borçlanmasıyla EYT kapsamına giremezsiniz. Emeklilik için; 25 yıl sigorta süresi, 7000 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabisiniz.
600 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 4500 günden fazla prim ödemeniz olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, yine 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün (25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarıyla).
ASKERLİK BORÇLANMASI İÇİN BAŞVURU SÜRESİ VAR MI?
SORU: 3 Nisan 1975 doğumluyum. İlk uzun vade sigorta başlangıç tarihim 1 Ekim 1999. 20 Mayıs 1997 ile 20 Kasım 1998 arasında 18 ay askerlik yaptım. Askerlik borçlanması yaparak EYT kapsamına girebiliyor muyum? Askerlik borçlanması yapmak için bir son başvuru tarihi var mı?
CEVAP:
1) SSK'lı veya Bağkurlu olarak çalışıyorsanız askerlik borçlanması sigorta başlangıcınızı borçlanma gün sayısı kadar geri çekip 8 Eylül 1999'dan geriye götüreceğinden, EYT kapsamına girersiniz. Ancak memur olarak çalışıyorsanız askerlik borçlanması ile EYT kapsamına giremezsiniz.
2) Askerlik borçlanması yapmak için herhangi bir son başvuru tarihi yok. Emekli olmadan önce her zaman askerlik borçlanması yapılabilir.
BULUNAMAYAN BAĞKUR KAYDI İÇİN NE YAPILABİLİR?
Soru: Ağabeyimin 1989'dan 1997'ye kadar kendi işletmesi vardı ve Bağkur'luydu. 1997'de iş yerini kapattı. 2000'de sigortalı işe başladı. Kurum Bağkur kaydını bulamadı. Döneme ait vergi borcu dahi görünmesine rağmen, şu an kayıt yok diyerek geri gönderdiler. Ne yapabiliriz?
Cevap: Kurumda kayıt bulunamaması gibi bir durum söz konusu olamaz. Abinizin Bağkur'a kayıt ve tescili varsa, kurumda çıkardı. Kurum kaydı yok diyorsa, elinizdeki belge ve bilgilerle abinizin kaydını ispatlamanız lazım. Oda kaydı, dernek kaydı, vergi kaydı olmasına karşın Bağkur kaydı yaptırmayan yüzbinlerce insan var. Vergi kaydının ve vergi borcunun olması, Bağkur kaydı olduğu anlamına gelmiyor. Abiniz, Bağkur kaydına ilişkin elindeki bilgi ve belgelerle yazılı olarak bulunduğu yerdeki SGK il veya merkez müdürlüğüne başvurursa gerekli araştırma yapılır ve sonucundan abinize bilgi verilir.
MAHKUMİYET SÜRESİ BORÇLANILIR MI?
SORU: 4 Haziran 1969 doğumluyum. Sigorta girişim Aralık 1988 olup 2800 gün primim var. Askerlik borçlanması emekliliğime yeter mi? Mahkumiyet ve tutukluluk süresini borçlanabilir miyim?
CEVAP: Mahkumiyet süreleri borçlanılamıyor. Ancak beraatla sonuçlanan gözaltı ve tutuklulukta geçen süreler borçlanılabiliyor. Priminizi 5450 güne tamamlayacak kadar borçlanabileceğiniz süreniz varsa borçlanıp priminizi 5450 güne tamamlayıp, EYT kapsamında yaş aranmadan emekli olabilirsiniz. Muhtemelen bu kadar borçlanma süreniz yoktur.
Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Muhtemelen 18 ay (540 gün) askerlik yaptınız. Askerlik sürenizi borçlanıp ayrıca 260 gün de prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
YEŞİL PASAPORT HAKKIM VAR MI?
Soru: 1997'de Jandarma Genel Komutanlığı'ndan meslekten çıkarılma cezası aldım. Emekli Sandığı üzerinden 1'inci derece 4'üncü kademeden emekli oldum. Yeşil pasaport için müracaat ettiğimde Jandarma Genel Komutanlığı tarafından meslekten çıkarma cezası alan personel yeşil pasaport alamaz denildi. SGK kayıtlarında emekli bilgilerinde J.Kad.Kd. Bcvs. olarak yazıyor. Yeşil pasaport alamaz mıyım?
Cevap: Memurun görevde işlediği fiil veya suçtan dolayı yapılan soruşturma emeklilik, istifa gibi nedenlerle görevden ayrılma halinde de sürüyor. Doğal olarak soruşturma sonucu kişinin ilerideki yaşamını da etkiliyor. Emeklilik tarihinden sonra, disiplin soruşturması sonucunda, meslekten çıkarma cezası ile görevinizden ayrıldığınız kabul edilip yeşil pasaport hakkınız iptal ediliyor. Bu pasaport kanunu gereğince yapılıyor. Maalesef yeşil pasaport alamazsınız.
Ablama yüzde kaç aylık bağlanır?
Soru: Ablam yakında boşanacak. Babamın vefatından sonra annem maaşa bağlandı. 4 sene maaş aldı. Ablam şimdi babamdan dul aylığı almak isterse yüzde kaç aylık bağlanır? Ablamdan başka kız çocuğu yok. Babam SSK emeklisiydi.
Cevap: Öncelikle ablanıza babanızdan aylık bağlanması için, sigortalı çalışmıyor olması veya emekli aylığı almıyor olması gerekir. Sorunuzdan babanızdan dolayı sadece ablanızın yetim aylığı alacağı anlaşılıyor. Şayet anneniz babanızdan aylık almıyor ve babanızdan sadece ablanız aylık alacaksa, yüzde 50 oranında yetim aylığı bağlanır. Ancak şu anda sadece anneniz aylık alıyorsa, anneniz sigortalı çalışmıyor ve emekli de değilse aylık bağlama oranı yüzde 75. Ablanız aylık bağlattığında annenizin aylık bağlama oranı yüzde 50'ye düşer. Ablanıza da yüzde 25 aylık bağlanır.
2 YIL 4 AY YURTDIŞI ÇALIŞMANIZ VARSA EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
SORU: 29 Kasım 1971 doğumluyum. 6 Mayıs 1996'dan 30 Nisan 1999'a kadar Bağkur'luydum. 7 Ekim 1999'da rehber öğretmen olarak devlet memuru görevine başladım. 31 Temmuz 2003-1 Şubat 2004 arasında askerlik izni kullandım. 15 Ağustos 2019'da ücretsiz izne ayrıldım. O tarihten itibaren de yurtdışındayım. 14 Ağustos 2020'de aylıksız izinde iken istifamı verdim. Bu durumda EYT'den yararlanabilir miyim?
CEVAP: Öncelikle 8 Eylül 1999'den önce çalışmanız (Bağkur'a tabi sigortalı hizmetiniz) olduğundan EYT kapsamındasınız. EYT'li memurlardan yaş aranmıyor. Ancak hizmet süresi aranıyor. EYT kapsamında Emekli Sandığı'ndan emekli olabilmek için hizmet sürenizi 25 tam yıla (9000 güne) tamamlamanız gerekiyor. Sorunuzda verdiğiniz bilgilere göre 22 yıl 3 ay hizmet süreniz var. Dolayısıyla 2 yıl 9 ay eksik süreniz gözüküyor. Askerlik sürenizin 5 ayını ve yurtdışında geçen 2 yıl 4 ay çalışma süreniz varsa bu süreyi borçlanırsanız hizmetinizi 25 yıla tamamlayıp Emekli Sandığı'ndan emekli olabilirsiniz.
Yurtdışında çalışma süreniz yoksa 164 olan askerlik sürenizi borçlanıp, Türkiye'de sigortalı bir işte çalışmaya başlayıp, 360 gün aylıksız izin sürenizi borçlanıp, sigortalı çalışmanızla da 466 gün de SSK'ya prim ödeyerek toplam priminizi 9000 güne tamamlayarak Emekli Sandığı'ndan emekli olabilirsiniz. Ayrıca 15 tam yıldan (5400 günden) fazla Emekli Sandığı hizmetiniz olduğundan bundan sonra herhangi bir statüde prim ödemeseniz de 61 yaşınızı dolduracağınız tarihte Emekli Sandığı'ndan emekli olabilirsiniz.
EKSİĞİMİ ASKERLİK VE İSTEĞE BAĞLI PRİMLE TAMAMLAYABİLİR MİYİM?
Soru: 1965 doğumluyum. Sigorta girişim askerden önce Ocak 1985'te yapıldı. Şimdiye kadar 2005 gün primim var. İsteğe bağlı sigorta ve askerlik borçlanmasıyla 3600 günü tamamlayabiliyor muyum?
Cevap: İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağkur'a sayılıyor. 2005 gün priminiz içinde Bağkur primi yoksa önce askerliğinizi (18 ay kabul edilmiştir) borçlanıp, borçlanmadan sonra 1055 gün de isteğe bağlı prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlayabilirsiniz. Burada askerliğinizi isteğe bağlı prim ödemeye başlamadan önce borçlanmanız önemli.
Çünkü isteğe bağlı prim öderken askerliğinizi borçlanmanız halinde, borçlanmayla kazanacağınız günler Bağkur'a sayılır. Bu durumda SSK'dan sonra Bağkur'a 1595 gün ödemiş olursunuz ve 3600 günle emeklilik hakkınızı kaybeder, Bağkur'dan 5400 günle emekli olmak durumunda kalırsınız. Çünkü son yedi yılda (son ödenen 2520 gün prim içinde) fazla prim ödenen sigortalılık statüsünden, prim ödemeleri eşitse son olarak tabi olunan sigortalılık statüsünden emekli olunuyor.
ÇALIŞMA HAYATINDA VERİLEN BİLGİ DOĞRU MU?
SORU: 29 Kasım 1977 doğumluyum. SSK'lı olarak ilk işe giriş tarihim 16 Eylül 1996 olup 256 gün primim var. Askerliğimi 2 Aralık 1999-2 Haziran 2001 arasında yaptım. 2 Haziran 2003'te memur olarak çalışmaya başladım. E-Devlet çalışma hayatında 4A-4C ikisinde de süre 0 gün görünüyor. Bu doğru mu? Memurluğun ilk 4 yılından 1 yıl yıpranmam var. Ne zaman emekli olabilirim?
CEVAP: Çalışma hayatı sigortalı çalışıyormuşsunuz gibi bilgi vermiş. Memur olduğunuzdan verilen bilgi doğru değil. 1996'daki sigorta girişiniz ve prim ödemeniz EYT kapsamına girmenizi sağlıyor. Emekli olmak için; 25 tam yıl (9000 gün) fiili hizmet süresi ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. EYT'li olduğunuzdan emekliliğinizde yaş aranmayacak olup toplam hizmet sürenizi 25 tam yıla (9000 güne) tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerlik sürenizi borçlanıp ara vermeden görevinize devam etmeniz halinde, hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlayacağınız 16 Mart 2025'te emekli olabilirsiniz.
Anneniz 61 yaşı dolduracak
Soru: 1 Ocak 1966 doğumlu annemim sigorta başlangıç tarihi 1 Ekim 2008 olup 5220 gün prim ödemesi var. Ne zaman emekli olur?
Cevap: Anneniz iki şekilde emekli olabilir: 1) 1980 gün daha prim ödeyerek 1 Ocak 2036'dan önce toplam primini 7200 güne tamamlayacağı tarihte (7200 gün prim ve 58 yaş şartlarıyla). 2) 4600 günden fazla primi olduğundan bundan sonra prim ödemese de 61 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir (4600 gün prim ödeme ve 61 yaş şartlarına tabi olarak).
İSTEDİĞİNİZ ZAMAN EMEKLİSİNİZ
SORU: 10 Ocak 1977 doğumluyum. 17 yaşındayken 27 Kasım 1994'te işçi olarak çalışmamdan dolayı SSK'ya 20 gün primim var. Aslında 3 yıla yakın çalıştım fakat 20 gün gösterilmiş. 28 Mart 2001'de memur oldum. İki çocuğum var. 2011 yılında 15 ay ücretsiz doğum izni kullandım. Şu an 7500 gün ile memuriyete devam ediyorum. EYT yasasından yararlanabilir miyim?
CEVAP: 27 Kasım 1994'te başlayan sigortanız ve prim ödemeniz EYT kapsamına girmenizi sağlıyor. Emekli olmak için; 20 tam yıl fiili hizmet süresi ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. EYT kapsamında olduğunuzdan emekliliğinizde yaş aranmayacak. 20 tam yıl (7200 gün) prim şartını da sağladığınızdan istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz.
