Kamuya olan borçlara yapılandırma yolunu açan yasa yürürlüğe girdi, başvurular başladı. Yasayla vergi, prim, ceza gibi borçlar yapılandırma kapsamında kolayca kapatılacak, bazılarının da üzeri tamamen çizilecek. Bugüne kadarki en kapsamlı yapılandırma yasası, Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borcu olanlara ise farklı kolaylıklar sağlayacak.
DİĞERLERİNDEN FARKLI
Yasaya göre, 31 Aralık 2022 ve öncesine ait GSS prim borcu olanlar, 31 Ağustos tarihine kadar ödeme yaparsa sadece anaparayı vermesi yeterli olacak. Bu kişilerden gecikme cezası ve faizi alınmayacak. Yapılandırmada diğer borçlar için enflasyon farkı uygulanırken, GSS prim borcunun anaparasını söz konusu tarihe kadar yatıranlardan bu fark da istenmeyecek. Bu kişiler sadece anaparayı yatırarak geçmiş dönem borçlarından kurtulacak.
TEST AVANTAJI
Yine yapılandırma yasası ile sigortalı bir işte çalışmadığı ya da bakmakla yükümlü olunan kişi olmadığı için GSS tescili yapılarak prim borcu çıkartılan kişiler, daha önce gelir testine girmemişse ve 31 Temmuz'a kadar gelir testi yaptırırsa belirlenecek gelir durumlarına göre tescilleri geriye dönük olarak güncellenecek. Bağlı bulunulan ilçedeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına başvurarak gelir testi yaptıranların eğer hanesindeki kişi başına düşen gelir asgari ücretin 3'te 1'inden yani 3 bin 336 liradan az çıkarsa geriye dönük prim borçları silinecek. Bu kişilerin bundan sonraki primlerini de devlet ödeyecek.
TARİHLER DEĞİŞTİ
Meclis'e sunulan yapılandırma teklifinde GSS prim borcu için son başvuru süresi 31 Temmuz, gelir testi için tanınan süre de 30 Haziran idi. Genel Kurul'daki görüşmeler sırasında her iki tarih de 1 ay uzatıldı.
KONTROL ÖNEMLİ
GSS prim borcunuzun olup olmadığından emin değilseniz mutlaka e-Devlet'ten kontrol edin. Çalışıyor ya da öğrenci iseniz ve borç çıkmışsa gidip Sosyal Güvenlik Kurumu'na gerekli belgeleri sunarak durumu düzelttirebilirsiniz. Ancak gecikmiş borçlar bulunuyorsa, gecikme zamlarını silecek bu fırsatın kaçırılmaması önemli.
KİMLERİN PRİM ÖDEMESİ GEREKİYOR?
Sigortalı olarak herhangi bir işte çalışmayan ve hane içinde kişi başına geliri asgari ücretin 3'te 1'inden fazla olanların, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) üzerinden sağlık hizmeti alabilmek için GSS primi ödemesi gerekiyor. Primin tutarı bu yıl için 300,23 lira. Bu ödemeyle aile boyu GSS kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanılıyor.
DEVLETTEN SAĞLIK DESTEĞİ
Ayrıca geçtiğimiz yıllarda uygulanan borcu olanlara ücretsiz sağlık hizmetlerinden yararlanma imkanı bu yıl da devam ediyor. GSS sistemi kapsamında olup prim borcu nedeniyle sağlık hizmeti alamayacak vatandaşlara ve bakmakla yükümlü yakınlarına, Sağlık Bakanlığı'na bağlı sağlık tesisleri ile devlet üniversitelerinin sağlık uygulama ve araştırma merkezlerinde (üniversite hastanelerinde) yıl sonuna kadar sağlık hizmeti verilecek.
YAPILANDIRMA YASASINDAN KİMLER YARARLANACAK?
* Geçmişte GSS primini ödemeyenler.
* e-Devlet'ten GSS borcu görünenler.
* 31 Aralık 2022 öncesinden prim borcu birikenler.
NE YAPILACAK?
* Borcunu 31 Ağustos'a kadar ödeyenin tüm gecikme cezaları silinecek.
* 31 Temmuz'a kadar girdiği gelir testinde geliri düşük çıkanın borcu silinecek, primini devlet ödeyecek.
YILLARA GÖRE AYLIK PRİMLER
2017: 53,33 TL
2018: 60,89 TL
2019: 76,75 TL
2020: 88,29 TL
2021: 107,32 TL
2022 ilk yarı: 150,12 TL
2022 ikinci yarı: 194,13 TL
2023: 300,23 TL
KİMLERİN PRİMİ ÖDENİYOR, KİMLER MUAF?
* Herhangi bir işte sigortalı çalışanlar ve memurlar
* SGK kapsamında emekli maaşı alanlar
* Anne, baba ya da eşinden dolayı sigortalı olanlar
* Kendi işyeri olanlar, isteğe bağlı sigorta ödeyenler
* İşsizlik maaşı alanlar
* Kısa çalışma ödeneği alanlar
* İŞKUR kurslarına katılanlar
* Gelir testinde geliri düşük çıkanlar
* 18 yaş altı tüm çocuklar GSS kapsamında
* Gençlerin mezun olduktan sonra 2 yıl boyunca sağlık primlerini devlet karşılıyor. Burada bir yaş sınırı var, Lise mezunlarında 20, üniversite mezunlarında ise 25.
