Dünyanın gündemin günlerce Thomas Cook var...
Dünyanın en büyük seyahat şirketlerinden 178 yıllık İngiliz tur operatörü Thomas Cook, kurtarmak için yapılan son dakika görüşmeleri sonuç vermeyince resmen battı. Thomas Cook 16 farklı ülkede her sene yaklaşık 19 milyon kişiye hizmet veriyordu.
178 yıllık şirketin batışı üzerine, dünyanın birçok yerine bu şirketle tatile gitmiş olan 150 bini aşkın İngiliz tatilcinin ülkeye geri getirilmesi için büyük bir geri dönüş operasyonu başlatıldı. Bu ülkeler arasında Türkiye de var.
TÜRKİYE İÇİN BİR İLK GERÇEKLEŞMİŞ OLDU
Thomas Cook tur operatörünün iflas etmesiyle birlikte İngiliz turistleri tahliye etmek için İngiliz Sivil Havacılık Kurumunca görevlendirilen 12 uçak Dalaman Havalimanına geldi.
Thomas Cook yolcularından bazıları dört motorlu Airbus 380 tipi yolcu uçağı ile ülkelerine döndü. Böylece Türkiye'ye ilk kez A380 tipi uçak ticari uçuş gerçekleştirmiş oldu.
BU İFLASTAN EN ÇOK İNGİLİZLER VE ALMANLAR ETKİLENECEK
İlk gelen bilgilere göre iflastan en çok İngiliz ve Alman turistler etkilenecek. Thomas Cook ile tatile çıkan 150 binden fazla İngiliz turist yurtdışında bulunuyor. Almanya'da bu sayı 140 bin. İsveç'te ise 17 bin.
Thomas Cook'un iflası hangi ülkelerin turistlerini nasıl etkiledi?
İngiltere:
İngiliz Sivil Havacılık Otoritesi yurtdışında tatilde bulunan 150 binden fazla İngiliz turisti önümüzdeki iki hafta içinde ülkeye geri getirmek için çalışmalara başladı
Fransa:
10 binden fazla turist Thomas Cook'un iflasından etkilendi.
Norveç:
9 bine yakın Norveçli turist şu an tatilde. Norveçli yetkililer tur operatörleri için sigortanın zorunlu olduğuna dikkat çekerek krizden etkilenen Norveçli turistlerin zararlarının karşılanacağını bildirdi.
Danimarka:
Bin 400 Danimarkalı turist iflastan etkilenirken bu kişilere tatil masrafları iade edilecek.
Finlandiya:
2 bin 884 Finlandiyalı turist şu an tatilde. Finlandiyalı yetkililer vatandaşlarının dönüşlerini ayarlamak için çalışıyor.
İsveç:
17 bin İsveçli şu an tatilini yapıyor. Firmay İsveç'te temsil eden Ving iflastan etkilenen tüm turistlerin en az etkileneceği şekilde dönüşlerinin sağlanacağını açıkladı.
Almanya:
Thomas Cook'un tatil havayolu Condor operasyonlarına devam edeceğini açıkladı. Thomas Cook yaklaşık 140 bin turistin firmanın Alman büroları üzerinden tatile çıktığını kaydetti.
Yunanistan:
Yunanistan Turizm Bakanlığı yetkilileri ülkede tatilde bulunan yaklaşık 50 bin turistin bu krizden etkileneceğini duyurdu. Yunan makamları önceliğin bu turistlerin ülkelerine dönmeyi sağlamak olduğunu açıkladı.
Kıbrıs:
Kıbrıs'ta ise 15 bin Thomas Cook müşterisi tatilini sürdürüyor.
İspanya:
Thomas Cook'un planlanan 46 uçuşu iptal edildi. Yerel medyaya göre sadece Kanarya Adaları'nda tatilde bulunan 25 bin ila 30 bin turist firmanın iflasından etkilendi.
Mısır:
Nisan 2020'ye kadar Mısır'da yapılan 25 bin rezerasyon iflastan etkilenecek. Mısır'da halen bin 600 turist bu firmanın bağlantılarıyla tatilde bulunuyor.
THOMAS COOK NEDEN BATTI?
Peki ne oldu da, 178 yıllık köklü bir kuruluş batma noktasına geldi?
Thomas Cook, batışını önlemek için gereken 200 milyon sterlini bulamamıştı. Ama Guardian'dan Patrick Collinson'a göre, sorunun kaynağı daha eskilere dayanıyor.
2007'de yapılan kötü bir şirket evliliğinin, tırmanan borçların ve internet üzerinden tatil planlama furyasının kurbanı oldu aslında. Yakın zamanda bunlara bir de Brexit belirsizliği eklendi.
SADECE BORÇLARIN FAİZİ İÇİN 2011'DEN BU YANA 1,2 MİLYAR STERLİN ÖDENDİ
Thomas Cook Grubu Üst Yöneticisi (CEO) Peter Frankhauser, daha önce, şirketin 1,1 milyar sterlinlik finansman paketine ihtiyacı olduğunu açıklamıştı.
Borçlarını yönetmekte giderek zorlanan Thomas Cook, 2011 yılından bu yana sadece borçlarının faizi için 1,2 milyar sterlin ödemek zorunda kaldı.
DEĞİŞEN SEYAHAT EĞİLİMLERİ THOMAS COOK'U VURDU
2007'de MyTravel adlı şirketle birleşip yıllık 75 milyon tasarruf yapmayı planlarken 1,5 milyar sterlin zarar etti.
2018'de İngiltere nüfusunun yüzde 60'ı yurtdışında tatil yaptı. Ancak bu tatillerin içeriği zamanla değişime uğradı. Artık deniz tatili yerine şehir turları daha çok tercih ediliyor.
Bu durum Ryanair, EasyJet ve Airbnb'ye yaradı. Bunların müşterileri ise daha çok internet üzerinden rezervasyon yapıyor. Zararlı çıkan ise maliyetli ofislerde paket tatil satışı yapan şirketler oldu. Thomas Cook'un toplam 560 ofisi vardı.
BREXIT KRİZİ ONLARI DA VURDU
İngiltere'de tatile çıkanların sadece 7'de biri seyahat acentasına giderek tatil satın alıyor. Bunların çoğu 65 yaş üstü, alt sosyo-ekonomik gruplara mensup insanlar.
Bu batışta iklim krizinin de etkili olduğu vurgulanıyor. Mayıs 2108'de Avrupa çapında hissedilen sıcak hava dalgası, insanların tatil planlarını geciktirdi ya da evde kalmalarına neden oldu. 2019'da ise Thomas Cook, Brexit belirsizliği ve bunun sonucu olarak Sterlin'in değerinde düşüş nedeniyle müşterilerinin tatil planlarını ertelediklerini açıklamıştı.
6 BİN OTEL İŞLETMESİ BU BATIŞTAN ZARAR GÖRECEK
Thomas Cook'un en büyük rakibi İngiliz-Alman ortaklığı Tui de bu gelişmelerden etkilendi. Ancak onun borçları çok daha az ve kendi otelleri ve gemileri var. Thomas Cook'un batması hem onun hem de paket tatil girişimlerini artıran EasyJet'in işine yarayacak.
Dünya çapında 6.000 otel işletmesi ise bu batıştan zarar görecekler arasında.
EN ÖNEMLİ KRİTER 'BORÇ SORUNU'
Şirket 2011'de de büyük bir krizin eşiğinden dönmüştü. 1,1 milyar sterlin borcunu erteleyebilmiş, ancak o tarihten bu yana 1,2 milyar dolar faiz ödemek zorunda kalmıştı. Yani yıllık 11 milyon tatil paketi satışının dörtte birinden fazlası borçlara gidiyordu.
ÇİNLİ YATIRIMCI FAKTÖRÜ
Çinli bir milyonerin şirketi Fosun International bir süredir Thomas Cook ile ilgileniyordu. Fransa'da Club Med, Kanada'da Cirque de Soleil'i satın almış olan Fosun, dünyanın en büyük tatil şirketi olma güdüsüyle 2015'te Thomas Cook'tan da ilk hisselerini satın almıştı.
Ağustos'ta Thomas Cook yeniden yapılanma planlarını açıkladı. Buna göre 450 milyon sterlin nakit akışı karşılığında Fosun çoğunluk hissesine sahip olacak, ayrıca bankaların 1,7 milyar sterlin borcu silmesi gerekecek, diğer hissedarlar ise silinip süpürülecekti.
TÜM PLANLAR ÇÖKTÜ
Geçen hafta sonu bu planlar çöktü ve şirket battı. Kimileri Thomas Cook'un bir süre daha ayakta kalması için gereken 200 milyon sterlini hükümetin vermesi gerektiğini söyledi. Ancak hükümet bunun bir şirketi ilgilendiren ticari bir mesele olduğunu ve şirketin batışından etkilenen müşterilerin sivil havacılık sigortası kapsamında koruma altında olduğunu açıkladı.
Thomas Cook İngiltere'nin dokusuna işlemiş bir şirket olarak görülüyordu. İkinci Dünya Savaşı'nın ardından iflasla karşı karşıya kaldığında 1948'de kamulaştırılmış, 1972'ye kadar bu statüsü devam etmişti.
PARASI OLMAYAN ŞİRKETTEN YÖNETİCİLERİ İKRAMİYE
Şirketin karşı karşıya olduğu devasa borca rağmen yöneticilere son beş yılda 20 milyon sterlin ikramiye ödemesi yapıldığı belirtiliyor.
İngiliz Telegraf gazetesine göre, şirketin İsviçreli CEO'su Peter Fankhauser 2014'te göreve geldikten bu yana 8,3 milyon sterlin ikramiye almış.
