Milyonların geliri Temmuz'da artıyor. Bu kapsamda 7 milyonu aşkın çalışanı direkt olarak ilgilendiren asgari ücrette de artış gündemde.
Asgari ücrete geçen yıl da yaklaşık yüzde 30'luk bir ara zam yapılmıştı.
Yeni oran merakla beklenirken, çalışmalarda en önemli kriter enflasyon olacak.
Bu yılın ilk yarısına ilişkin enflasyon verisi bu açıdan önem taşırken, bir refah payı da eklenecek. İşçiler için hesaplanacak asgari geçim tutarı da dikkate alınacak.
EN AZ 10 BİN LİRA
Halen net 8 bin 506 lira 80 kuruş olan net asgari ücretin ara zam ile 10 bin lirayı aşması bekleniyor. Bu durumda brüt asgari ücret de 11 bin 765 lirayı aşacak. İlk 4 aylık enflasyon yüzde 15.21 çıkmıştı.
Piyasa Katılımcıları Anketi'ndeki TÜFE tahminlerine göre ilk 6 aylık enflasyon yüzde 20.92 olarak bekleniyor. Bu tahmin yansıtılırsa asgari ücret net 10 bin 286, brüt 12 bin 101 lira olacak.
Net asgari ücret eğer yüzde 25 artış yapılırsa 10 bin 633 liraya çıkarken, artış yüzde 30 olursa 11 bin 58, yüzde 35 olarak belirlenirse 11 bin 484, yüzde 40'ı bulursa 11 bin 909 liraya ulaşacak.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirlenecek yeni tutar sadece bu ücretle çalışanları değil, çok geniş bir kesimi etkileyecek.
TÜM ÇALIŞANLARA YANSIYACAK
Yeni asgari ücret tüm çalışanlara yansıyacak. Asgari ücretten yüksek kazananların maaşları şirketleri tarafından yeniden belirlenecek. Ayrıca asgari ücret kadar tutarın vergi dışı olması nedeniyle brüt ücretle çalışanlara avantaj oluşacak.
Ücret, maaş geliri elde eden çalışanların vergi dışı bırakılacak kazanç tutarı artacak.
İŞSİZLİK MAAŞI
Asgari ücret ile işsizlik maaşında en düşük ve en yüksek tutarlar yükselecek. Son 4 aylık ücret ortalaması üzerinden hesaplanan işsizlik ödeneği, brüt maaşın yüzde 40'ı oranında oluyor ancak brüt asgari ücretin 80'ini geçemiyor.
Bu ücretten sadece damga vergisi kesiliyor. İşsizlik maaşı mevcut asgari ücrete göre damga vergisi kesilmiş olarak en az 3 bin 972, en 7 bin 945 lira.
Örneğin; asgari ücret net 10 bin lira olursa işsizlik maaşı en az 4 bin 706, en çok 9 bin 412 liraya çıkacak. Damga vergisi kesilmiş olarak işsizin eline en az 4 bin 670 lira, en çok 9 bin 340 lira geçecek.
TAZMİNATLAR
En düşük ihbar ve kıdem tazminatı da asgari ücretle artacak. Halen işten çıkartılan asgari ücretlinin kıdem tazminatı çalıştığı her yıl için 10 bin 8 liradan hesaplanıyor. Bu tutardan sadece damga vergisi kesiliyor. Her yıl için 9 bin 932 lira veriliyor.
Eğer asgari ücret net 10 bin lira olursa çalışılan her yıl için 11 bin 765 lira ödeme yapılacak. Damga vergisi kesilmiş olarak ödenecek yıllık tutar 11 bin 676 lira olacak.
İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ
Asgari ücretliler doğum izninde 24 bin 908 lira rapor parası yani iş göremezlik ödeneği alıyor. Hastalananların rapor paraları da günlük yatarak tedavide 166,80, ayakta tedavide 222,40 lira. Bu tutarlar da yükselecek.
Eğer asgari ücret net 10 bin lira olursa annelere doğum iznindeyken devletin verdiği en düşük ödenek 29 bin 282 liraya çıkacak. En düşük günlük rapor parası da yatarak tedavide 196,09, ayakta tedavide 261,45 lirayı bulacak.
YARI ZAMANLI ÇALIŞMA ÖDENEĞİ
Doğum izni sonrası isteyen anneler birinci çocukta 60, ikinci çocukta 120 ve üçüncü çocukta 180 gün süreyle yarım çalışma yapabiliyor.
Anneler işverenden yarım maaş alırken; İŞKUR da çalışılmayan sürenin ücretini brüt asgari ücret üzerinden ödüyor. Bu ödemeden damga vergisi kesiliyor.
İŞKUR, birinci doğumda 9 bin 932, ikinci doğumda 19 bin 864, üçüncü doğumda 29 bin 796 lira yarı zamanlı çalışma ödeneği veriyor. İŞKUR'un ödeyeceği bu tutarlar da değişecek.
Eğer net asgari ücret 10 bin lira olursa İŞKUR'un ödeyeceği tutar ilk doğumda 11 bin 676, ikincide 23 bin 352, üçüncüde 35 bin 28 liraya çıkacak.
STAJYER ÜCRETİ
Staj yapan gençlere ödenen en düşük ücret 20'den az personeli olan yerlerde bin 276, daha çok personeli olan yerlerde 2 bin 552 lira. Kalfalık yeterliğini kazanan mesleki eğitim merkezi 12'nci sınıf öğrencilerine de en az 4 bin 253 lira ödeniyor. Kamu kurumlarında staj yapan gençler ise net asgari ücret, yani 8 bin 506 lira alıyor.
Eğer net asgari ücret 10 bin lira olursa, özel sektörde stajyerlere verilecek en düşük ücret çalışan sayısına göre bin 500 ya da 3 bin lira olacak. Kalfalık yeterliliğini kazananlar 5 bin lira alırken, kamuda staj yapanlara 10 bin lira verilecek.
İŞ ARAYANLAR
Sosyal yardım programlarından yararlanıp çalışabilir durumda olanlardan iş görüşmesine yönlendirilenlere 1 yıl içinde azami 3 defa olmak üzere aylık net asgari ücretin en fazla yüzde 10'una kadar yardım veriliyor.
Bu kişilere işe yerleşmesi durumunda, 1 yılda 1 defaya mahsus olmak üzere brüt asgari ücretin 3'te 1'i kadar ödeme yapılıyor. Halen iş arama yardımı 850,68, işe yerleşme desteği 3 bin 336 lira.
Eğer asgari ücret 10 bin lira olursa iş arama yardımı bin, işe yerleştirme desteği de 3 bin 921 liraya ulaşacak.
