Son günlerde asgari ücretin uygulanması ve özellikle de Asgari Geçim İndirimi konusu çok tartışılıyor. Bana da çok sayıda soru geliyor.
Özellikle asgari ücretin üzerinde maaş alanların vergi istisnası ve tüm çalışanlara daha önce ödenen Asgari Geçim İndirimi (AGİ) konusu çok soruluyor. Baktığınızda aslında yeni bir durum ile karşı karşıyayız.
Şirketler bordroları hazırlarken artık gelir ve damga vergisi istisnalarını göz önüne alacaklar. Yine daha önce uygulanmakta olan AGİ ödemeleri de ortadan kalkacak.
DAHA ÖNCE VARDI
Vergisiz asgari ücret aslında daha önce uygulanıyordu. Apartman görevlilerinin maaşları vergisiz olarak hesaplanıyor sadece primler indirilip kalan tutar net ücret olarak ödeniyordu.
Dolayısıyla apartman görevlilerinin asgari ücreti daha fazla olurken AGİ de almıyorlardı. Fakat şimdi yeni durumda tüm çalışanların ve memurların maaşlarındaki asgari ücret kadar kısım vergiden istisna edildi.
Bu durumda tüm çalışanlar için vergi iadesi ortadan kalkarken asgari ücret üzerindeki maaş için vergi hesaplanması gerekiyor.
TEBLİĞDE ÖRNEKLENDİRİLDİ
Bu arada konuyla ilgili Hazine ve Maliye Bakanlığı bir tebliğ taslağı yayınladı. 319 numaralı tebliğ taslağı revize de edildi. Ancak bu taslakta henüz net ücretle anlaşıp çalışanların maaşları ile ilgili hesaplar bulunmuyor.
O yüzden bu taslakta yeni eklemeler olacağını da düşünüyoruz. Zaten tebliğin duyurulduğu internet sayfasında şu ibarelerin olduğu bir ön yazı da yer aldı:
"22/12/2021 tarihli ve 7349 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasına eklenen (18) numaralı bent ile düzenlenen hizmet erbabının, ödemenin yapıldığı ayda geçerli olan asgari ücretin aylık brüt tutarından işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra kalan tutarına isabet eden ücretlerinin istisna edilmesine ilişkin açıklamalar ile aynı Kanunla yürürlükten kaldırılan Gelir Vergisi Kanununun 64 üncü maddesi kapsamında bulunan diğer ücretlilerin durumuna yönelik hazırlanan Tebliğ Taslağı gelen görüş ve öneriler kapsamında güncellenmiştir. Söz konusu Tebliğ Taslağının geliştirilmesine yönelik ilave görüş ve önerilerinizi mimren@gelirler.gov.tr e-posta adresine iletebilirsiniz."
NASIL HESAPLANACAK
Tebliğdeki örneklerden yola çıkarak bazı maaşların hesapları da şöyle yapılacak:
VERGİ KESİNTİSİ YOK
Örneğin asgari ücretle çalışan bir isçinin herhangi bir mesai, sosyal ödeme, prim gibi geliri yoksa ücreti şu şekilde hesaplanacak:
ASGARİ ÜCRETLİ OCAK AYI HESABI
Brüt ücret 5004 TL
SGK toplam primi 700,60 TL
Gelir vergisi 0 TL
Damga vergisi 0 TL
Net ücret: 4253,40 TL
İşte tablo...
Böylece bu işçinin maaşından sadece primler kesilecek ve net ücret kendisine ödenecek.
EK ÖDEME VARSA DURUM DEĞİŞİR
Örneğin bir işçinin asgari ücret dışında 996 lira da sosyal yardım olarak ödeneği bulunsun. Bu durumda bu işçinin brüt ücreti 6000 TL'ye çıkacak ve Ocak maaşı şu şekilde hesaplanacak:
Brüt ücret 6000 TL
Sigorta primi 900 TL
Matrah 5.100 TL
Gelir vergisi 765 TL
Asgari ücret matrahı 4.253,40 TL
Asgari ücretin vergisi 638,01 TL
İstisna matrahı 4.253,40 TL
Kesilecek gelir vergisi 126,99 TL
Damga vergisi 7.56 TL
Net ücret 4.965,45 TL
YÜKSEK MAAŞ ALAN İÇİN ÜCRET HESABI
Örneğin bir işçinin brüt maaşı 8.000 TL olsun. Bu işçi asgari ücret üzerinde maaş almaktadır. Ancak ücretinde asgari ücret kadar kısım vergiden istisna tutulacaktır. Bu işçinin Ocak maaşı şöyle hesaplanacaktır:
Brüt ücret 8.000 TL
Sigorta primi 1.200 TL
Matrah 6.800 TL
Gelir vergisi 1.020 TL
Asgari ücret matrahı 4.253,40 TL
Asgari ücretin vergisi 638,01 TL
İstisna matrah 4.253,40 TL
Kesilecek gelir vergisi 381,99 TL
Damga vergisi 22,74 TL
Net ücret: 6.395,27 TL
EMEKLİ ÇALIŞANDA DURUM
Bir işçi emekli olduktan sonra, asgari ücretle çalışmaya başlamıştır. İşçinin ücretinden %7,5 oranında sosyal güvenlik destek primi kesilmektedir. Bu işçinin Ocak ayı maaş hesabı şöyle olacaktır:
Brüt ücret 5004 TL
Sosyal güvenlik Destek Primi 375,30 TL
Matrah 4.628,70TL
Gelir vergisi 694,31 TL
Asgari ücret matrahı 4.253,40 TL
Asgari ücretin vergisi 638,01 TL
İstisna matrahı 4.253,40 TL
Kesilecek gelir vergisi 56,30 TL
Damga vergisi 0 TL
Net ücret 4.572,41 TL
ENGELLİLER İÇİN İNDİRİM DEVAM EDİYOR
Bu arada gelir vergisi indirimi alan ve bu avantaj ile erken emekli olan engellilerin durumu da tebliğ ile açıklığa kavuşturuldu. Tebliğ'de bu durum şöyle ifade ediliyor:
Asgari ücretle çalışan ve istisna uygulaması nedeniyle vergi ödemeyecek olan hizmet erbabı da dahil olmak üzere vergi indiriminden faydalanmak üzere başvuruda bulunanların engellilik indirimine ilişkin işlemleri önceden olduğu gibi Gelir İdaresi Başkanlığınca değerlendirilerek sonuçlandırılacaktır. Asgari ücretli olarak çalışan ve bu nedenle ilgili ayda istisna nedeniyle vergi ödemeyecek olan hizmet erbabı, engellilik indiriminden faydalanamayacak olmakla birlikte onaylanan başvuruları üzerine şartları dahilinde emeklilik başvurularını yapabilecektir. Asgari ücretin üzerinde ücret alan ve vergi indirimine hak kazanan hizmet erbabının, gelir vergisi matrahının yeterli olması halinde hem engellilik indiriminden hem de aynı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (18) numaralı bendinde düzenlenen istisnadan faydalanması mümkün bulunmaktadır.