Askerlik yapan erkek, doğum yapan kadın, yurt dışında bulunanlar için borçlanma hakkı var. Borçlanma yaparken dikkatli olunmalı. Eğer 2000'den önceki bir süreyi borçlanma imkanınız varsa mutlaka bunu değerlendirin. Bütçeniz elveriyorsa tavandan borçlanın. Bu kapsamda borçlanma yapanların maaşlarında yüzde 70'e kadar artış oluyor.
ERKEN MAAŞ HAKKI
SSK, emeklilikte çoğu zaman daha avantajlı. Bu nedenle çoğu kişi Bağkur'dan SSK'ya geçiyor. Özellikle 2000 öncesi kaydı olan Bağkurluların SSK'ya geçmesi halinde emekli aylığı yüzde 15-20 daha yüksek bağlanıyor.
ASGARİ ÜCRETE RAZI OLMAYIN
Aylık kazancınız emekli maaşını belirleyen en büyük etken. Dolayısıyla öncelikle gerçek maaşınızın bordroda olmasına özen gösterin. Asgari ücretten gösterilmesine razı olmayın.
Ayrıca düzenli nakit ödemeleriniz varsa (ikramiye, prim, kira yardımı...), bunların da brüt kazanca eklenmesini sağlayın.
SGK'ya bildirilen matrah artıyor ve emekli aylığı yükseliyor.
YÜZDE 50 KATKI YAPAR
2000 TL brüt ücretle çalışan kişi, ek iş olarak da aylık brüt 1000 TL'lik bir iş yapıyorsa, bu, kişinin alacağı emekli aylığını yüzde 50 oranında artıracak anlamına gelir.
500 TL kazançla ek iş yapıyorsa, aynı kişinin aylığı yüzde 25 artacak anlamına gelir. Bu artışlar, ek işin de SGK'ya bildirilmesi halinde mümkün.
YÜKSEK EMEKLİ MAAŞI İÇİN YAŞA DİKKAT
Aylık hesaplanırken önce 2000 öncesi çalışmalara bakılıyor. Bu döneme ait çalışmalar değerlendirilirken sadece prim ve kazanç değil, yaş da aylığı etkiliyor. Kadınlar için 50, erkekler için 55 yaştan sonra çalışmaya devam edilen 'her bir yıl', emekli aylığını yüzde 1 artıyor.
Kadınlar 55 yaşında emekli olursa, aylığı yüzde 5 daha yüksek bağlanır. 60 yaşını doldurursa artış yüzde 10'a çıkar.
MAAŞTA TAVAN AYARI
İster SSK'lı olun ister Bağkurlu, son 3.5 yılda SGK'ya tavandan (15 bin 221 liradan) kazanç bildirilirse, (geçmişi hep asgari ücret yatsa da) tavandan bildirilen her ay için ileride alınacak emekli aylığı yaklaşık 15-20 lira artar.
3.5 yılda tavandan kazanç bildirenlerin maaşında 800 liraya yakın artış görülebilir.
EK İŞİNİ DE DAHİL ET
Ek işte çalışan çok ve bunların neredeyse tamamının ikinci iş için sigortası yok. İkinci sigortanın yararsız olduğu düşünülür. Ama yapılan ek iş için sigorta primi ödendiğinde
FORMU DOLDURURKEN ÖNEMLİ DETAY
Emeklilik başvurusu yaparken 'Tahsis Formu'ndaki 'bakmakla yükümlü kişi' hanesine 'eş', 'çocuk' gibi yakınlarınızı mutlaka ekleyin. Maaş hesaplarken aylık bağlama oranını yükseltici etki yapacaktır.
MUTLAKA TESPİT ETTİR
Çalıştığınız işyerinde sigortanız yapılmadıysa, geç yapıldıysa veya kazancınız gerçek üzerinden SGK'ya bildirilmediyse 'hizmet tespit davası' açma hakkınız var. Bu yönde haksızlığa uğrayan çalışanlara daha düşük aylık bağlanıyor.