2023 seçimlerine sayılı bir zaman kaldı. Cumhur İttifakı'nın adayı Başkan Recep Tayyip Erdoğan olarak karşımıza çıkarken; CHP, İYİ Parti, DEVA, Saadet, Demokrat ve Gelecek Partilerinin oluşturduğu 6'lı koalisyon Kemal Kılıçdaroğlu'nda mutabık kaldı.
Ancak Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Kılıçdaroğlu, şartlı 'evet' aldığı ittifak ortaklarından her birine Cumhurbaşkanı Yardımcılığı ve partilerine oyları ile orantılı Bakanlık vermekle yükümlü.
Bir de Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş faktörü var...
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener'in uğurlarına masadan kalkıp sonrasında geri döndüğü bu iki isme de Cumhurbaşkanlığı Yardımcılığı verilmesi planlanıyor. Bilindiği üzere Akşener, İmamoğlu ve Yavaş'ın Cumhurbaşkanı adayı olmasını savunmuş, isteği kabul görmeyince masadan kalkmıştı. Takip eden süreçte "Yavaş ve İmamoğlu'na CB Yardımcılığı" formülü geliştirildi, bu vesileyle Akşener tekrar 'kumar ve noter masası' dediği ittifaka geri döndü.
7 CUMHURBAŞKANI YARDIMCILI FORMÜL
Millet İttifakı'nın üzerinde durduğu bu formül ise birçok krize ve sistemsizliğe gebe.
Kılıçdaroğlu, seçilmesi durumunda 7 tane Cumhurbaşkanı Yardımcısı ile hareket edecek bunlardan Parti Genel Başkanı olan 5 cumhurbaşkanı yardımcısının isteklerini ve taleplerini yerine getirmekle mükellef olacak.
Aksi takdirde ne olur? Bu sorunun cevabını masanın küçük ortaklarından Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu'nun ağzından alalım;
"Cumhurbaşkanı, masanın mutabakatına uymazsa kriz çıkar ve o cumhurbaşkanı Meclis desteğini kaybeder. Ülke yeniden seçime gitmek zorunda kalır"
Ahmet Davutoğlu, 6'lı koalisyonun seçtiği adayın, yani Kemal Kılıçdaroğlu'nun söz dinlememesi, mutabakata uymaması durumunda kriz olacağını söylüyor, bu krizin erken seçime yol açabileceğini ifade ediyor.
CHP, İYİ Parti, DEVA, Saadet, Demokrat ve Gelecek Partilerinin oluşturduğu 6'lı masanın vadettiği koalisyon ittifakı daha seçilmeden 'kriz' söylemleri ile çalkalanırken, Türkiye'nin yakın siyasi geçmişi koalisyonların getirdiği sistemsizlik ve belirsizlikten bir hayli muzdarip...
TAKVİM.COM.TR'DEN KOALİSYON DOSYASI
Bu bağlamda Takvim.com.tr Türkiye'nin yakın siyasi tarihinde kargaşanın sembolü olan koalisyon dönemlerinin sembolü gazete manşetlerini sizler için gün yüzüne çıkardı.
İlk olarak yakın geçmişimize ışık tutalım;
20 KASIM 1995: KOALİSYONDA DEPREM
Takvim yaprakları 20 Kasım 1995'i gösteriyor. Dönemin SABAH Gazetesi "KOALİSYONDA DEPREM" manşetiyle okurlarıyla buluşmuş, Doğru Yol Partisi'nin seçim sistemi için Anavatan Partisi (ANAP) ve Refah Partisi (RP) ile anlaşması üzerine mevcuttaki hükümetin bozulma noktasına geldiği ifade edilmişti.
2 EKİM 1995: PARTİ İÇİ KOALİSYON
2 Ekim 1995'te yayınlanan TAKVİM Gazetesi, "PARTİ İÇİ KOALİSYON" manşetiyle okuyucularına duyurdu. "Başbakan Çiller, azınlık hükümet kurmakta kararlı" ifadelerinin yer aldığı haberde DYP içindeki muhalif ve küskün vekillere bakanlık verileceği bildirildi.
14 EKİM 1995: PERDE AÇILIYOR
14 Ekim 1995'te "PERDE AÇILIYOR" başlığının kullanıldığı haberde "Siyaset sahnesinde iktidar oyunları yarın başlıyor" denildi. 4 perdede hükümet kurulması için yapılacak görüşmeler okuyuculara aktarıldı.
15 EKİM 1995: DEMOKRASİ! HEMEN TÜRKİYE GÜVENOYU İSTİYOR
15 Ekim 1995'te "DEMOKRASİ! HEMEN TÜRKİYE GÜVENOYU İSTİYOR" başlığıyla koalisyonda yaşanan kriz gündemdeydi. TAKVİM Gazetesi haberi, "12 Eylül sonrasında, yıllardır birbirinin düşmanı iki partinin koalisyon hükümeti olarak iktidara gelmesiyle umutlandığımız demokratik Türkiye özlemi, çıkarlar uğruna zedeleniyor." okuyucularına duyurdu.
17 EKİM 1995: TANSU BİTMEDİ
17 Ekim 1995'te "TANSU BİTMEDİ" başlığıyla koalisyon kurma görüşmelerinde 24 saatte yaşananları TAKVİM Gazetesi manşetine taşıdı. Haberde, "Ankara'da son 24 saat içinde tarihi olaylar yaşandı. Güvenoyu alamamasına rağmen yılmayan Çiller, hükümet kurma görevini Yılmaz veya Cindoruk'a kaptırmadı" ifadeleri kullanıldı.
1 KASIM 1995: İPTAL KARMAŞASI!
1 Kasım 1995'te TAKVİM gazetesi siyasette yaşanan krizle ilgili "İPTAL KARMAŞASI!" manşetini attı. Haberde, "Erken Genel seçim 24 Aralık'ta yapılacak mı, yapılamayacak mı? Yüksek Seçim Kurulu gönülsüz. Seçilme kuşkusu taşıyanlar isteksiz. İptalciler ise 90 imza atıyor" ifadeleri kullanıldı.
3 KASIM 1995: MASKELER DÜŞTÜ
3 Kasım 1995'te "MASKELER DÜŞTÜ" manşetiyle erken seçim tartışmalarının kimin hangi partiyi desteklediğini ortaya çıkardığını belirten TAKVİM Gazetesi'nin haberinde, "Erken seçim, memurlara değil siyaset yapmayı, sendika bile kurmayı yasaklayan Türkiye'de kimin hangi partinin yanında olduğunu ortaya çıkardı" denildi.
5 ARALIK 1995: SEÇİME İPTAL YOK
5 Aralık 1995'te TAKVİM Gazetesi "SEÇİME İPTAL YOK" başlığıyla siyasette yaşanan krizi bir kez daha manşetlerine taşıdı. "Küskün milletvekillerinin, seçimi iptal ettirme girişimi başarısız oldu" ifadeleri kullanılan haberde, "118 imzayla Meclis'i toplantıya çağıran küskünler, dün yapılan iki oylamada da Meclis'in toplanabilmesi için yeterli 150 milletvekili sayısını bulamadılar" denildi.
25 ARALIK 1995: İLK BASKI MERHABA KOALİSYON
25 Aralık 1995'te "İLK BASKI MERHABA KOALİSYON" başlığıyla okuyucularına seçim sonuçlarını duyuran TAKVİM Gazetesi haberinde, "DYP, RP ve ANAP arasında benzeri görülmemiş bir yarış yaşanıyor. Birinci parti hala belli değil" ifadeleri kullanıldı.
26 Aralık 1995: DİYALOG BAŞLADI
26 Aralık 1995'te koalisyon kurma çalışmalarını manşet yapan TAKVİM Gazetesi, "Çiller Yılmaz'ı arayarak ANAYOL için ilk adımı attı. Yılmaz'ın tutumu iktidarı belirleyecek" ifadeleriyle yaşananları okuyucularına duyurdu.
27 Aralık 1995: KARANLIK LOBİ
27 Aralık 1995'te koalisyon için yeni tezgahı "KARANLIK LOBİ!" başlığıyla duyuran TAKVİM Gazetesi haberinde, "Türkiye'yi Gümrük Birliği'nden koparamayanlar, Avrupa'ya karşı olduğu bilinen Ecevit'i Başbakanlığa getirmek istiyor" ifadelerini kullandı.
29 ARALIK 1995: ÇİLLER: ECEVİT'LE OLMAZ!
29 Aralık 1995'te koalisyon kurma çalışmalarında yaşanan krizi yazan TAKVİM Gazetesi, "ÇİLLER: ECEVİT'LE OLMAZ!" manşetiyle okuyucularına duyurdu.
1 OCAK 1996: YENİ YILDA, YENİ SEÇİM
1 Ocak 1996 günü çıkan TAKVİM Gazetesi "YENİ YILDA YENİ SEÇİM" başlığıyla yeni bir seçim olacağını yazdı. Haberde, "Bu parlamentodan sağlık bir icraat hükümeti çıkmayacağını gören liderler, bütün stratejilerini yaz başında yapılacak yeni bir seçime göre düzenliyorlar" denildi.
2 OCAK 1996: ŞANTAJ VE TEHDİT! KANLI-KANSIZ SENARYODA YENİ PERDE
"Erbakan, Tansu Çiller'i tehdit etti: Koalisyon ortağı bulabilmek için her sözünden dönen RP Lideri Erbakan, şimdi de tehditlere başladı.
18 OCAK 1996: TÜRKİYE'Yİ BAŞKANLIK SİSTEMİ KURTARIR
TAKVİM Gazetesi'nin 18 Ocak 1996 tarihli manşetinde Tansu Çiller'in itirafı dikkat çekti. Haberde, "Türkiye'nin her şeyden çok istikrara ihtiyacı olduğunu ifade eden Başbakan Tansu Çiller, çare olarak başkanlık sistemini gösterdi" denildi.
27 OCAK 1996: YILMAZ'IN SEÇMENE İHANETİ
Mesut Yılmaz'ın seçimden önceki açıklamalarına yer veren TAKVİM Gazetesi Yılmaz'ın seçmene ihanet ettiğini yazdı.
28 OCAK 1996: BABA SAHAYA İN
TAKVİM Gazetesi'nin 28 Ocak 1996 tarihli haberinde, "Siyaset kilitlenince gözler Çankaya'ya çevrildi… Umutlar Demirel'de…
3 ŞUBAT 1996: TÜRKİYE "ADAM" ARIYOR
Tıpkı bugün olduğunu gibi 1996 yılında yaşanan koltuk hırsını haber yapan TAKVİM Gazetesi haberinde, "Parti lideri denilen kişilerin koltuk hırsı ülkenin önüne geçti" ifadelerini kullandı.
11 ŞUBAT 1996: SON UYARI!
Koalisyon krizinin konu edildiği 11 Şubat 1996 tarihli TAKVİM Gazetesi'nin haberinde, "Koalisyon turunu yarın Erbakan ile görüşerek tamamlayacak olan ANAP Lideri Yılmaz'a parti tabanından ve laik kesimden uyarı yağıyor" denildi.
20 ŞUBAT 1996: VATANDAŞ TİKSİNDİ
Vatandaşın o dönem isyanını yansıtan TAKVİM Gazetesi haberinde, "Oyumuz bu kadar ucuz mu?" denildi.
