TÜRKİYE'DEN ARZ ŞOKLARI
İHA ihraç eden ülkeler nüfuzlarını genişletmek ve rakiplerini zayıflatmak için silah transferlerini kullandıklarından, İHA'lar jeopolitik bir rol de oynamaktadır. Yeni üreticilerin gelişi ise uluslararası İHA pazarında, ilk olarak 2010'da Çin'de ve son olarak 2018'de Türkiye'de arz şokları yaratmıştır. Tedarikçilerin değiştiği gibi, tedarik edilen askerî İHA türleri de gelişmiştir.
Türkiye, Amerika'nın ihracat kısıtlamalarının yerli İHA gelişimini nasıl yönlendirdiğinin en önemli örneğini sunmaktadır. 2007-2012 yılları arasında Türkiye, General Atomics (GA) MQ-1 Predator adlı Amerikan silahlı İHA'sının satın alınması için çok sayıda talepte bulunmuştur. Uzayan satın alma süreci ve nihai olarak satın almanın reddedilmesi, Türkiye'yi askeri açıdan kendi kendine yeterlilik arayışına itmiştir. 2016 yılında bir Amerikan düşünce kuruluşunda konuşan dönemin Türk Savunma Sanayii Müsteşarı İsmail Demir, esprili bir şekilde ABD'ye "teşekkür etmek istediğini" çünkü 'ABD hükümetinin Türk projelerini onaylamaması nedeniyle "Türkiye'nin kendi sistemlerini geliştirmek zorunda kaldığını'' belirtmişti.
2018 ile Eylül 2023 arasında Türkiye, çok rağbet gören TB2 silahlı İHA'sıyla, askerî İHA transferlerinde Çin'i hızla gölgede bırakmıştır. Sadece dört yıl boyunca askerî İHA ihraç eden Türkiye, 2022 yılında toplam 18 adet satışla Çin'in yıllık satış rekorunu kırmıştır. 2018'den bu yana Çin, Türkiye ve ABD, 40 farklı ülkeye toplam 69 silahlı askerî İHA satışı gerçekleştirmiştir. Satışların yüzde 65'ini Türkiye, yüzde 26'sını Çin, yüzde 8'ini ise ABD sağlamıştır.
ÖNCEKİ RESİMLER İÇİN TIKLAYINIZ