Kahramanmaraş'ta yaşanan 7.7 ve 7.6'lık büyük depremler sonrası devlet ilk andan itibaren bölgede arama kurtarma ve her türlü ihtiyaç için harekete geçti. Buna karşın sosyal medyada siyasi yağmacılığa soyunanlar yalanlarla hükümeti hedef aldı. İşte ilk günden itibaren ortaya atılan yalanlar ve gerçekler.
Kılıçdaroğlu: "Hükümet depremzedelere çadır, konteyner, ve mobil duş-tuvalet götüremedi."
21 Şubat İDDİA
Kemal Kılıçdaroğlu, Kahramanmaraş depremleri sonrası hükümetin depremzedelere çadır, konteyner ve mobil duş-tuvalet götüremediğini iddia etti.
GERÇEK
İddianın aksine an itibariyle deprem bölgesinde 800 bine yakın afetzede hükümet tarafından ulaştırılan konteyner ve çadırlarda kalmaktadır.
CHP'li Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş'ın "Fotoğraftaki kişinin Hatay'a yardım eden 'Afrika Prensi' olduğu" iddiası
16 Şubat İDDİA
CHP'li Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş'ın sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada Afrika Prensi Freedom Jacob Ceasar'ın bölge halkına yardım ettiğini duyurarak kendisine teşekkür etti. Açıklamada, "Dünyanın her yerinden desteği yanımızda görmek bizleri umutlandırıyor. Afrika Prensi Freedom Jacob Ceasar'a, yaşadığımız deprem felaketi sonrası şehrimize katkılarından dolayı teşekkür ediyorum." ifadeleri kullandı.
GERÇEK
Yardımı yapan kişinin "Afrika Prensi" lakaplı Gana'lı bir girişimci olan Nana Kwame Bediako olduğu görülüyor. Bediako'nun aynı lakapla kullandığı sosyal medya hesabında paylaşım yaptığı görülüyor.
Ekşi Sözlük: "Askerler yardım aracındaki kolileri yağmalıyor."
21 Şubat İDDİA
Ekşi Sözlük'te ve buradan yayılarak bazı sosyal medya hesaplarında "askerlerin yardım aracındaki kolileri yağmaladığı" iddia edilerek görüntüler paylaşıldı.
GERÇEK
İletişim Başkanlığının yaptığı incelemeler sonucunda görüntülerdeki askerlerin, Gaziantep Valiliğinden gerekli izinleri alarak komutanlarının da müsaadesiyle acil yardım bekleyen vatandaşlara kendi araçlarını kullanarak yardım kolilerini ulaştırdığı tespit edildi.
Haluk Levent: "Ahbap gönüllüleri enkaz altında kaldı."
20 Şubat İDDİA
Haluk Levent tarafından 20 Şubat Hatay Depreminin ardından Ahbap Gönüllülerinin enkaz altında kaldığını iddia etti.
GERÇEK
İddianın asılsız olduğu sahada çalışmakta olan ekiplerce teyit edildi.
İsmail Saymaz: "Hatay depremi sırasında, Hatay Adliyesi'nde duruşmalar devam ediyordu."
21 Şubat İDDİA
İsmail Saymaz, 20 Şubat'ta yaşanan Hatay depremi sırasında Hatay Adliyesi'nde duruşmaların devam etmekte olduğunu iddia etti.
GERÇEK
Hâkimler ve Savcılar Kurulunun 6 Şubat 2023 tarihli yazısı uyarınca Hatay Adalet Sarayı binasında duruşmalar yapılmamaktadır. Ancak depremler nedeniyle yıkılan ya da yapısal değişiklik yapılan binalarla ilgili yürütülen soruşturmalar kapsamında sadece tutuklamaya sevk ve sorgu işlemleri yapılmaktadır. Kahramanmaraş merkezli iki depremden sonra yapılan teknik incelemeler sonucunda Hatay Adalet Sarayı Binasının sağlamlığı konusunda olumlu rapor verilmiştir
"Bodrum Belediyesi'nin kurduğu konteynerler Hatay Valiliği tarafından kaldırılmaya çalışıldı."
21 Şubat İDDİA
Bazı sosyal medya hesaplarında Bodrum Belediyesi'nin kurduğu konteynırların Hatay Valiliği tarafından kaldırılmaya çalışıldığı iddia edildi.
GERÇEK
Sosyal medyada yayılan yalan, medya organlarında haber bile oldu lakin yalanı, bizzat iddiada belirtilen Bodrum Belediyesi bozdu.
Bodrum Belediye Başkanı Ahmet Aras, söz konusu paylaşımı alıntılayarak iddiayı yalanladı.
"İDDİA TAMAMEN GERÇEK DIŞIDIR"
Aras şu ifadeleri kullandı:
Değerli Bodrumlular, iyi akşamlar.. Bu akşam sosyal medyada yayınlanan bu iddia tamamen gerçek dışıdır.
İddia edilenin aksine, Hatay Valiliği ile ilk günden itibaren devam eden iş birliğimiz, sorunsuz olarak sürmektedir. Malatya'dan sevgiler, selamlar.
"Enkaz altından kurtarılan kedi videosunun Türkiye'de kaydedildiği" iddiası
12 Şubat İDDİA
Yabancı bir sosyal medya kullanıcısı enkaz altından kurtarılan bir kedi videosu paylaşarak, görüntünün Türkiye'de kayda geçtiğini iddia etti.
GERÇEK
Videonun Türkiye'de kayda geçmediğini tespit edildi. Çin merkezli internet haber sitelerinin 23.03.2021 ve 26.04.2021'deki haberlerine göre, Çin'in Urumçi kentindeki bazı çocuklar merdivenlerin basamaklarındaki boşlukta bir kedinin bulunduğunu fark ederek ailelerine haber verdi. Aileler, kediyi kurtarmak için getirdikleri malzemelerle boşluğu büyüttü ve bir değil iki kedinin sıkıştığını fark ederek, her ikisini de kurtardı.
"Görüntünün deprem sonrası Amanos dağlarında çekildiği" iddiası
20 Şubat İDDİA
Sosyal medyada paylaşılan bir videonun Kahramanmaraş depremleri sırasında Amanoslar'da fotokapana yakalanan görüntüyü gösterdiği iddia edildi. Video birçok sosyal medya uygulamasında paylaşıldı.
GERÇEK
Kayda geçen görüntünün Ekim 2018 tarihinde Kanada'nın Quebec şehrinde çekildiği tespit edildi. Aynı videonun Youtube'ta farklı bir kullanıcı tarafından da 18 Ekim 2018'te paylaşıldığı görüldü.
"AFAD'dan tahliye uyarısı"
21 Şubat İDDİA
Bazı haberleşme uygulamalarında, AFAD'ın Adana Aladağ ilçesi Yedigöze Barajı'nın Hatay'da yaşanan 6.4 şiddetindeki depremden dolayı ağır hasar aldığını açıkladığı ve İmamoğlu ilçesi için tahliye duyurusu yaptığı iddia edildi.
GERÇEK
İddianın yayılması maksadıyla AFAD logosu kullanılsa da açıklamanın AFAD ile bir ilgisi bulunmamaktadır. Yedigöze Barajı'nda da depremden dolayı herhangi bir hasar meydana gelmemiştir. Dolayısıyla AFAD'ın İmamoğlu ilçesiyle alakalı herhangi bir ikaz veya tahliye kararı yoktur.
"Karaçay Barajı patladı."
20 Şubat İDDİA
Çeşitli platformlarda Karaçay Barajı'nın patladığı yönünde iddialar ortaya atıldı.
GERÇEK
Bahse konu olan iddiadaki Karaçay Barajı Osmaniye'de değil, Hatay'ın Samandağ ilçesinde yer alıyor. Osmaniye'de bulunan Aslantaş Barajı Hidroelektrik Santrali, Berke Barajı Hidroelektrik Santrali, Kalecik Barajı ve Mehmetali Barajı ile ilgili herhangi bir açıklamanın yapılmadığı tespit edildi. Öte yandan, Hatay'da meydana gelen depremlerin ardından Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay AFAD Genel Merkezi'nden basın açıklamasında bulundu. Oktay, açıklamada, "Karaçay Barajıyla ilgili bir söylenti yayıldı. Karaçay Barajı'nı da kontrol ettik. İlgili bakanlığımız ve ilgili kurumlarımız şu an itibariyle ön kontrol, ön alınan bilgiler çerçevesinde henüz teyit edilen herhangi bir risk olmadığını görmüş bulunuyoruz." dedi.
"Deniz suyu çekilmeleri daha büyük depremlerin habercisi"
21 Şubat İDDİA
Kıyıya yakın bölgelerde yaşanan su çekilmelerinin yeni bir deprem veya tsunami tehdidi oluşturacağı iddia edildi.
GERÇEK
Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, kıyıdaki hareketliliğin daha büyük bir depremin habercisi olmadığını belirtti.
İyi Parti Genel Başkan Yardımcısı Ümit Özlale: "Kamu Bankaları güçlükle ayakta duruyorlar. Bu kadar deprem yardımı yapabilmeleri mümkün değil."
19 Şubat
İDDİA
İyi Parti Genel Başkan Yardımcısı Ümit Özlale, deprem bağışlarıyla gündeme gelen kamu bankalarının bu kadar paralarının olmasının imkansız olduğunu, zira güçlükle ayakta durduklarını iddia etti.
GERÇEK
Bahse konu olan kamu bankalarından Ziraat Bankası 2022 yılında 41,1 milyar lira net kar elde etmiştir. Vakıfbank 24 milyar lira ve Halkbank ise 14,7 milyar lira net kar etmiştir.
Ümit Özlale: "AFAD, Sayıştay denetimine açık değil."
19 Şubat
İDDİA
Ümit Özlale, AFAD'ın Sayıştay denetimine tabi olmadığını iddia etti.
GERÇEK
AFAD, İçişleri Bakanlığına bağlı bir kamu kurumu olup faaliyetleri Sayıştay denetimine açıktır.
