Cumhuriyet'in 100'üncü yılında Türkiye nükleer enerji sahibi ülkeler ligine katılacak! İşte Akkuyu Nükleer Güç Santrali projesinin tarihçesi

Başkan Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin, 'Akkuyu Nükleer Güç Santrali Üçüncü Ünitesi Temel Atma Töreni'ne video konferans yöntemiyle katıldı. Başkan Erdoğan 'Nükleer santral birçok yan sektöre katkı yapacaktır. Şu anda 16 bin, üretim döneminde ise 4 bin kişilik istihdam sağlayacak. Öğrencilerimizden 186'sı zorunlu eğitimlerini tamamladı ve ülkesine döndü. Nükleer Güç Santralimizin tüm süreçlerinde bu öğrencilerimiz görev alacak' dedi. Putin ise, 2 ülke arasındaki dostluğun pekişeceğini belirtti ve 'Yeni bir dönem başlıyor' dedi. PROJENİN TARİHÇESİ Türkiye'nin kendi topraklarında nükleer güç santrali inşa etme niyeti 1960'larda ortaya çıkmıştır. 1995 yılında Türkiye, Nükleer Enerjinin Barışçıl Amaçlarla Kullanımına Dair Anlaşma'yı imzalayan ilk ülkelerden biri oldu. Hemen ardından ülkenin bilimsel ve teknolojik gelişimin inisiyatifini eline alan ve personel yetiştirmeye başlayan Türkiye Atom Enerjisi Komisyonu kuruldu. 1965'te nükleer santralin kurulmasıyla ilgili ilk araştırma başlatıldı. 1974'te Mersin iline bağlı Gülnar ilçesindeki Akkuyu arazisi ilk nükleer santralin inşaatı için uygun bir arazi olarak kabul edildi. 1976 yılına kadar arazide detaylı zemin araştırmaları yapılmıştır ve bu incelemelerin sonucunda bu arazi, NGS inşaat lisansı almıştır. Finansal ve siyasi nedenlerden kaynaklanan uzun süreli bir duraklamanın ardından Türkiye, nükleer teknolojiler alanında Rusya'nın uzun yıllara dayanan deneyiminden faydalanma kararı aldı. İki ülke, Türkiye'nin Akdeniz kıyısında Mersin iline bağlı Gülnar ilçesinde Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nin inşa edilmesi yönünde ortak karar aldı. Bununla ilgili anlaşma, Rusya Federasyonu Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti arasında 12 Mayıs 2010 tarihinde Ankara'da imzalandı. 13 Aralık 2010'da Türkiye'nin ilk nükleer güç santrali projesini gerçekleştirmek üzere AKKUYU NGS ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. tescil edildi. Aralık 2014'te Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Akkuyu NGS'nin Çevre Etki Değerlendirme Raporu'nu onayladı. Nisan 2015'te Akkuyu NGS'nin deniz yapılarının temel atma töreni düzenlendi. 25 Haziran 2015 tarihinde Türkiye Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), AKKUYU NÜKLEER A.Ş.'ye elektrik üretimi ön lisansını verdi. 29 Haziran 2015 tarihinde Cengiz İnşaat A.Ş. ile nükleer santralin deniz hidroteknik yapılarının tasarım ve inşasına yönelik anlaşma imzalandı. Şubat 2017'de Türk Atom Enerjisi Kurumu (TAEK), Akkuyu NGS sahasının tasarım parametrelerini onayladı. 15 Haziran 2017 tarihinde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), AKKUYU NÜKLEER A.Ş.'ye 15.06.2066 tarihine kadar (49 yıl) geçerli elektrik üretim lisansını verdi. 20 Ekim 2017'de AKKUYU NÜKLEER A.Ş. inşaat lisansının alınmasına giden yolda önemli bir aşamayı geçerek, TAEK'ten Akkuyu NGS inşaatına ilişkin sınırlı inşaat izni aldı. 10 Aralık 2017'de Akkuyu NGS sahasında sınırlı çalışma izni kapsamında resmi inşaata başlama töreni düzenlendi. İnşaat ve montaj işleri; 'nükleer adanın' güvenliği ile ilgili binalar ve yapılar hariç olmak üzere, nükleer güç santralinin tüm tesislerinde sınırlı inşaat izni kapsamında yapılmaktadır. AKKUYU NÜKLEER A.Ş. lisanslama konularında Türk tarafıyla yakın işbirliği içindedir. 2 Nisan 2018'de AKKUYU NÜKLEER A.Ş.'ye Türkiye Cumhuriyeti'nde stratejik yatırımcı statüsü verildi. 27 Mart 2018'de yürürlüğe giren Stratejik Yatırım Statüsü Kanunu uyarınca yenilenen stratejik yatırım belgesi verildi. 2 Nisan 2018 tarihinde Türk Atom Enerjisi Kurumu (TAEK), AKKUYU NÜKLEER A.Ş.'ye 1. güç ünitesi için inşaat lisansı verdi. 3 Nisan 2018 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin'in katılımıyla Akkuyu NGS'nin 1. güç ünitesinin temel atma töreni düzenlendi. Törenle birlikte, santraldeki 1. güç ünitesinin inşasına ilişkin tam kapsamlı inşaat çalışmaları resmen başladı. 30 Kasım 2018'de TAEK, AKKUYU NÜKLEER A.Ş.'ye Akkuyu NGS'nin 2. güç ünitesi için sınırlı çalışma iznini verdi. Alınan sınırlı çalışma izni kapsamında, Ocak 2019'da 2. güç ünitesinin tesisleri için temel kazı çalışmalarına başlandı. 8 Mart 2019 tarihinde 1. güç ünitesinin reaktör binası temelinin beton dökme çalışmaları tamamlandı. 29 Mart 2019'da Akkuyu NGS'nin 3. güç ünitesinin inşaat lisansının alınması için gerekli belgeler TAEK'e sunuldu. Doğu Kargo Terminali'nin inşaatı tamamlandı ve Mayıs 2019'da Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'ndan işletme izni alındı. Terminal, inşaat aşamalarında ve gelecekte işletme sürecinde reaktörlerin bileşenleri de dahil olmak üzere büyük boyutlu yüklerin, inşaat malzemelerinin ve ekipmanının alınması için tasarlanmıştır. 26 Ağustos 2019'da Nükleer Düzenleme Kurumu (NDK) Yönetim Kurulu'nun aldığı kararla Akkuyu NGS 2. güç ünitesi için ana inşaat lisansı verildi. Lisans, güç ünitesinin tüm yapılarında tam kapsamlı inşaat çalışmalarına başlama izni vermektedir. Gerekli izin belgeleri açısından bakıldığında, proje gelişiminin bir sonraki aşaması, 3. güç ünitesi için inşaat lisansının alınması olacaktır. Buna ilişkin başvuru, NDK tarafından değerlendirilmektedir. Güç santrali inşaat sahasında yapılan çalışmalar, AKKUYU NÜKLEER A.Ş. ile Fransız şirketi Assystem, Bureau Veritas, Türk Standartlar Enstitüsü (TSE) ve Nükleer Düzenleme Kurumu gibi bağımsız teftiş kuruluşlarının sürekli gözetimi altında, tüm Türk, Rus ve uluslararası kalite ve güvenlik gerekliliklerine uygun olarak yürütülmektedir. Türkiye'nin ilk nükleer güç santrali projesi, Rus tasarımı VVER-1200 tipi en modern reaktörlere sahip, toplam 4800 MW kurulu güç kapasiteli dört güç ünitesi içermektedir. İnşaat çalışmaları tamamlandıktan sonra Akkuyu NGS'nin yılda 35 milyar kWh elektrik üretmesi ve Türkiye'nin elektrik ihtiyacının yaklaşık %10'unu karşılaması beklenmektedir. Akkuyu NGS, Novovoronezh NGS-2 (Rusya, Voronej Bölgesi) projesi esas alınarak geliştirilen seri nükleer güç santrali projesidir. Akkuyu NGS'nin tahmini hizmet ömrü 60 yıl olup, bu süre 20 yıl daha uzatılabilecektir. Bu ise bölgenin uzun vadeli bir süreçte gelişeceği, istihdam alanları oluşacağı ve Türk halkının ve işletmelerinin uzun yıllar boyunca istikrarlı bir çevre dostu enerji kaynağına sahip olacağı anlamına gelmektedir. Akkuyu NGS inşaat projesi, dünyada 'Yap-Sahip Ol-İşlet' modeline gçre gerçekleştirilen ilk nükleer güç santrali projesidir. Bu, AKKUYU NÜKLEER A.Ş.'nin sadece santralin tasarımından ve inşaatından değil, aynı zamanda bakımından, işletilmesinden ve işletmeden çıkarılmasından da sorumlu olacağı anlamına gelmektedir. Bu model, tüm işletme faaliyetleri de bir nükleer sektör şirketi tarafından yürütüleceğinden dolayı inşaat kalitesi için ek güvence sağlamaktadır. Nükleer güç santrali projesi, Rusya ve Türkiye arasındaki en büyük ortak projedir.