Sinovac ve Biontech olmak üzere iki aşı tercihi bulunuyor. 2 milyon 800 bin Alman aşısı Biontech'in ülkemize gelmesi ile birlikte vatandaşlar hangi aşının daha etkili olduğunu merak ediyor.
PFİZER / BİONTECH AŞISI NEDİR?
Almanya'nın Pfizer BioNTech aşısı mRNA tabanlı COVİD-19 aşısıdır. Diğer mRNA aşısı Moderna aşısıdır. BNT162b2 aşısı için BioNTech teknolojisi, SARS-CoV-2 koronavirüsün (COVID 19) yüzeyinde bulunan diken proteininin bir kısmını kodlayan nükleositle modifiye edilmiş mRNA (modRNA) kullanımına dayanmaktadır.
Bu aşıda mRNA tarafından diken proteinin bir parçası vücutta oluşur ve bu da vücutta bağışıklık oluşturur. Bu bağışıklık enfeksiyona karşı koruma sağlar.
CORONAVAC NEDİR?
Çin'in Sinovac firmasının Coronavac aşısı formaldehitle inaktive edilen ve adjuvan olarak alüminyum kullanılan ölü aşıdır. Virüs parçalanıp etkisiz hale getirilerek vücudumuza ara verilmeden bağışıklığımızı uyarmaktadır. Ölü aşı olduğu için daha güvenli olduğu düşünülmektedir.
SINOVAC VE BIONTECH ARASINDAKİ FARKLAR
Türkiye'ye getirilen ve Sağlık Bakanlığı depolarına yerleştirilen 2,8 milyon doz BioNTech aşısı, tasarlanan özel odalarda eksi 80 derecede saklanıyor.
Sevk edilen aşı sayısı nisanda 4,5 milyon doza ulaşacak. Ayrıca 30 milyon doz için firma ile opsiyonlu anlaşma sağlandı. Firmanın üretim kapasitesinin artmasıyla aşının Türkiye'ye getirilme çalışmaları da devam edecek.
Biontech'in Sinovac'tan farkı aşı uygulanmadan önce 10 kere çevriliyor. Öncelikle oda sıcaklığında bekletiliyor aşılar, daha sonra uygulanıyor. Bir şişeden 6 kişiye aşı uygulanıyor. 0,3 mililitre kadar uygulanıyor o yüzden ayrı bir enjektörle uygulanıyor.
AŞILARIN ETKİNLİK ORANLARI
BioNTech aşısı için firma yetkilileri tarafından açıklanan etkinlik oranını % 91.3 olarak bildirilmiştir. Coronavac aşısının etkinlik oranı Türkiye'deki verilere göre % 83 olarak bildirilmiştir. Aşının ciddi ve orta şiddetteki enfeksiyonlara karşı korumada %100 etkili olduğu bildirilmiştir. Her iki aşının da etkinlik oranları birbirlerine yakın görünüyor.
AŞILARIN YAN ETKİLERİ NELERDİR?
Pfizer-Biontech COVID-19 aşısı yan etkileri diğer yetişkin aşılarına benzerdir. Klinik denemeler sırasında, çok yaygın olarak kabul edilen sıklık sırasına göre yan etkiler şunlardır:
-Enjeksiyon yerinde ağrı ve şişlik,
-Yorgunluk,
-Baş ağrısı,
-Kas ağrıları,
-Titreme,
-Eklem ağrısı ve ateş. Ateş, ikinci dozdan sonra daha sık görülmektedir.
CORONAVAC'IN EN SIK GÖRÜLEN YAN ETKİSİ
Coronavac aşısında en sık görülen yan etkisi enjeksiyon bölgesinde ağrıdır ve % 17 oranında görülmüştür. Bu ağrının genelde hafif derecede olup 48 saat içinde düzeldiği görülmüştür.
Bunun dışında görülen yan etkiler; aşı uygulanan bölgede şişlik, kızarıklık olması, yorgunluk, hafif ateş, titreme, baş ağrısı, kas, eklem ağrısı, kusma ve ishaldir.
Bu belirtiler aşı yapıldıktan sonra bir hafta içinde ortaya çıkabilmektedir. Şimdiye kadar ölümcül bir reaksiyon bildirilmemiştir.
AŞILARIN ALERJİ RİSKLERİ NEDİR?
Aşılara karşı gelişen alerjik reaksiyonlar genellikle aktif bileşenin kendisinden ziyade katkı maddelerine ve aşıdaki koruyucular ve antibiyotikler gibi bileşenlere bağlıdır. Aşılar ayrıca üretim sürecine bağlı olarak az miktarda protein içerebilir.
"15 DAKİKA İÇİNDE GELİŞİYOR"
BioNTech aşısı için milyon doz aşı başına yaklaşık on bir vakada şiddetli alerjik reaksiyon gözlenmiştir. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerinin bir raporuna göre, bu alerjik reaksiyonların % 71'i aşılamadan sonraki 15 dakika içinde gelişmiş ve çoğunlukla (% 81) bir alerji veya alerjik reaksiyon öyküsü olan kişilerde meydana geldiği bildirilmiştir.
"MRNA'NIN KENDİSİ DE ALERJİ YAPABİLİR"
Aşıya karşı gelişen alerjik reaksiyonların nedeninin, BioNTech aşısındaki mRNA'nın bozulmasını engellemek, suda çözünmesini sağlamak için kullanılan polietilen glikol (PEG) maddesine bağlı olabileceği düşünülmektedir. Ayrıca mRNA'nın kendisinin de alerji yapabileceği düşünülmektedir.
Alerjinin nedeni PEG maddesi veya mRNA maddesine bağlı düşünülse de bilimsel yayınlarda bu durum net olarak gösterilmemiştir. Yeni yayımlanan bir makalede alerjik şok olarak bildirilen 4 vakanın izleminde bu durumun alerjik şok olmadığı alerjik şoku taklit eden durumlar olduğu bildirilmiştir.
CORONAVAC İÇİN ALERJİK REAKSİYON BİLDİRİLMEDİ
Coronavac aşısı için genelde önemli bir alerjik reaksiyon bildirilmemiştir. Alerjik döküntü ve alerjik şok riski her aşıda olduğu gibi nadir de olsa vardır. Almanya'nın aşısı gibi ilaç alerjilerinde riskli bir aşı olmamakla birlikte yine de alerji riski yok denilemez.
Aşı yapılan sağlık kuruluşlarında alerji riskine karşı adrenalin ilacı hazır bulundurulmaktadır. Neticede elde edilen veriler az sayıda aşı uygulamalarının raporudur. BioNTech firmasının aşısında bulunan polietilen glikol maddesi bu aşıda olmadığı için alerji gelişme riski daha azdır denilebilir.
Çin aşısının İçeriğinde koruyucu madde bulunmamaktadır. Aşı içeriğinde disodyum hidrojen fosfat, alüminyum hidroksit, sodyum dihidrojen fosfat, sodyum klorür yardımcı madde olarak bulunmaktadır. Bu maddelere karşı alerji öyküsü olanlara aşı yapılmaması gerekir.
ALERJİK HASTALIĞI OLANLAR HANGİ AŞIYI OLSUNLAR?
Alerjik astım, egzama, alerjik nezle ve diğer alerjik hastalığı olan kişilerin gerek BioNTech gerekse Çin aşısı Coronavac aşısı olmasında sakınca yoktur. Sadece alerjik hastalığı olanların aşılarını hastane ortamında yaptırmaları ve aşı sonrası 30 dakika gözetim altında beklemeleri faydalı olacaktır.
İlaç alerjisi ve besin katkı maddelerine alerjisi olanlar için BioNTech aşısının alerji riski daha yüksektir. Bu nedenle özellikle ilaçların tablet formuna alerjik reaksiyon geçirmiş olanlar, ilaç alerjisinin nedeni tespit edilmemiş olanlar, besin katkı maddesine alerjisi olanların BioNTech aşısı yerine Çin aşısı Coronavac aşısı olması alerji riski açısından daha emniyetli olabilir.
Aşılara alerji gelişme potansiyeli açısından düşük, orta ve yüksek olarak sınıflamak aşı seçimine karar vermede faydalı olabilir.