Yunanistan’da hayal kırıklığı! Mısır’ın Doğu Akdeniz hamlesi dengeleri değiştirebilir!

Mısır', Doğu Akdeniz'de Türkiye'nin Birleşmiş Milletler'e (BM) bildirdiği kıta sahanlığı sınırlarını dikkate alarak hidrokarbon arama ihalesine çıktığını duyurdu. Atina'da yayımlanan Yunan Kathimerini gazetesi ise ihale duyurusunu 'Kahire'den Ankara'ya açık kapı' başlığıyla haberleştirdi. ANKARA'YA AÇIK KAPI İLİŞKİLER İYİLEŞİYOR MU? MISIR'IN HAMLESİ DOĞU AKDENİZ'DE DENGELERİ DEĞİŞTİREBİLİR Özellikle bünyesinde enerji kaynaklarının bulunduğunun belirlenmesinin ardından sürekli gündemde olan ve jeopolitik önemi hızla artan Doğu Akdeniz'de yaşanan bu son gelişme, bilhassa Türkiye ve Mısır açısından ve genel olarak da bölge jeopolitiği için önemli sonuçlar doğurabilir. Türkiye için bu gelişmenin kendi tezlerinin doğruluğunu ortaya koyması açısından önemli olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Bunun yanı sıra Doğu Akdeniz'de Türkiye'nin yok sayılarak bir girişimde bulunmanın mümkün olmadığı da bir kez daha anlaşılmış oldu. Bir başka deyişle, Mısır'ın ihale kararı alırken belirlediği alan incelendiğinde, bölgede her ne kadar East-Med gibi maliyetli, gerçekçi olmayan ve siyasi motivasyonlu çeşitli hamleler yapılsa da; ya da Yunanistan uluslararası hukuka aykırı şekilde belirlediği sözde egemenlik alanlarıyla yayılmacı politika uygulamaya çalışsa da; veyahut Türkiye'yi dahil etmeden Doğu Akdeniz Gaz Forumu adı altında birlikler oluşturulmaya çalışılsa da Türkiye, Doğu Akdeniz'de en uzun sahil şeridine sahip kıyıdaş ülke olarak ve uluslararası hukuk zemininde belirlediği meşru politikasıyla bölgedeki en önemli belirleyicilerden biri olduğunu göstermiştir. MISIR'IN MENFAATİ TÜRKİYE İLE ANLAŞMAKTA Mısır'ın hidrokarbon ihalesi sırasında Türkiye'nin kıta sahanlığı sınırlarını dikkate alarak hareket etmesinin ardından, Mısır'ın Türkiye ile bir deniz yetki alanları sınırlandırma anlaşması imzalamaya istekli olduğu ve bunun kendi bölgesel çıkarlarına uygun olduğu şeklinde yorumlanması mümkün. Böyle bir anlaşma sonucu ortaya çıkacak güven ortamı ile gelişecek ilişkiler sadece Doğu Akdeniz ile sınırlı kalmayacağı gibi, iki ülkeye de fayda sağlayacak birçok işbirliği ihtimalinin de yolunu açacaktır. Ancak Türkiye ile Mısır arasında Doğu Akdeniz'de imzalanabilecek olası bir anlaşmanın getireceği faydalardan en önemlisi Mısır'ın, Yunanistan ve GKRY ile imzaladığı sözde sınırlandırma anlaşmalarıyla kaybettiği yetki alanlarını geri alabileceği ve böylece Doğu Akdeniz'de uluslararası hukuktan kaynaklanan meşru ve gerçek yetki alanına sahip olabileceğidir. Türkiye ile Mısır arasında imzalanacak bir yetki anlaşmasının oluşturacağı pozitif ortamla şu ana kadar bölgede enerji kaynağını gerçek manada bulmuş olan iki ülkeden biri olan Mısır, hem mevcut enerji kaynaklarını hem de yeni bulabileceği olası kaynakları Batı'ya taşımak için Türkiye ile anlaşma imkanı bulabilecektir. YUNANİSTAN TARAFINDA HAYAL KIRIKLIĞI 27 Kasım 2019 tarihinde Türkiye ile Libya arasında imzalanan deniz yetki alanları sınırlandırmasına dair mutabakat muhtırası zaten Yunanistan'ın bölge politikasına ve Kıbrıs adasına doğru uzanan Yunan iddialarına ciddi darbe vurmuştu. Şimdi ise Mısır'ın hem Meis'e ilişkin tutumu hem de bu son ihale kararı Yunanistan'ın bölgede kontrolü daha fazla kaybedebileceğini gösteriyor. Mısır'ın hidrokarbon ihalesine çıkarken Türkiye'nin kıta sahanlığı sınırlarını dikkate alarak davranmasından hayal kırıklığı yaşayan ve bölgedeki politikalarının olumsuz etkilendiğini düşünen diğer bir ülke de Fransa olacaktır. Özellikle bu oluşan olumlu atmosfer sonrası Türkiye ile Mısır arasında imzalanabilecek olası bir deniz yetki alanları sınırlandırma anlaşması Fransa'nın Yunanistan ile uygulamaya çalıştığı Türkiye karşıtı politika için büyük bir engel teşkil edecektir. Çünkü AB'deki bazı kesimler tarafından sürekli uluslararası hukuku ihlal etmekle suçlanan Türkiye'nin tezlerinin haklılığı ortaya çıkacak ve Fransa'nın bölgede kurmaya çalıştığı etki alanı zayıflayacaktır. Bu konu Avrupa Birliği (AB) dahilinde Almanya karşısında sürekli itibar kaybeden Fransa için sadece Doğu Akdeniz'de etki alanı kaybına neden olmayacak aynı zamanda da Kuzey Afrika'daki nüfuzunun da biraz daha azalması manasına gelecektir. Sonuç olarak, Türkiye-Mısır arasındaki olası bir deniz yetki alanları sınırlandırma anlaşması, bölgenin kaderinin yalnızca bölge ülkelerinin tasarrufuyla çizilebileceğini göstermesi açısından da önemli olacaktır. Bu gelişme, bölge ülkeleri arasındaki güven ortamının artmasına bir katkı sağlayıp daha başka işbirliği imkanlarına da yol açabilir. Bu minvalde, Türkiye'nin defaatle belirttiği gibi Doğu Akdeniz'deki ihtilafların, kıyıdaş ülkelerin bir araya gelmesiyle hakkaniyet ilkesi doğrultusunda uluslararası hukuk ilkeleri çerçevesinde çözülmesi gerekiyor. Mısır'ın Türkiye'nin meşru kıta sahanlığı sınırlarını dikkate alarak gerçekleştirdiği hidrokarbon ihalesi de bölgede çözüm için katkı sağlayacak minvalde bir gelişme olmuştur. ABD DOĞU AKDENİZ'DE SAFINI BELLİ ETTİ Yunanistan ve ABD ordusunun tatbikatlarını savaş uçağına binerek takip eden Yunan sevdalısı Atina Büyükelçisi Geoffrey Pyatt, Washington'ın kararını Perşembe sabahı gazetecilerle paylaştı. Geoffrey Pyatt, ABD'nin Yunanistan'a F-35 savaş uçağı satmaya hazır olduğunu ve Atina yönetiminin istediği zaman söz konusu adımın atılabileceğini açıkladı. Atina Büyükelçisi'nin verdiği bilgiye göre, masada ayrıca iki ülke arasında derin bir askeri işbirliği de var. Büyükelçi Pyatt ABD'nin Yunan deniz kuvvetlerinin yenilenmesi için hazır olduğunu ve Atina'nın kararını beklediğini söyledi. Pyatt'a göre, Washington Yunanistan'a sunacağı teklif rakipsiz olacak. Gazeteciler tarafından yöneltilen Türkiye-Yunanistan ilişkileri sorusuna da yanıt veren Pyatt, 'Top Ankara'nın sahasında' dedi, Washington'ın Atina yönetimini desteklediğini savundu. ABD Büyükelçisi'nin açıklamalarını Kathimerini 'Yunanistan'la fırkateynler ve F-35 masada', New Post 'Pyatt Yunanistan'a F-35'in zeminini hazırlıyor' başlıklarıyla verdi. To Vima gazetesi, geçen ay ABD Başkanı Joe Biden ve Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis'i askeri üniformalarla gösteren bir çizimin yer aldığı 'ABD ile üs, silah ve fon pazarlığı' başlığını taşıyan özel bir habere yer vermişti. To Vima'nın haberine göre, Washington Atina'dan 'Ortak Savunma ve İşbirliği Anlaşması'nın bir yıl yerine beş yıl boyunca yenilenmesini istiyor. Bunun için de Yunanistan'ı Türkiye'nin jeopolitik ağırlığına denk olduğu yönünde ikna etmeye çabalıyor.

Yunanistan'da hayal kırıklığı! Mısır'ın Doğu Akdeniz hamlesi dengeleri değiştirebilir!