Başkan Erdoğan son Kabine toplantısında milyonların merakla beklediği kısıtlama kararlarına ilişkin önemli detaylar paylaştı. Açıklamalar ışığında il bazında normalleşmenin ilk aday illeri ise Sağlık Bakanlığı verilerine göre belli oldu.
Koronavirüs ile mücadelede yol haritasına dair flaş kararları açıkladı. Kafe ve restoranların açılıp açılmayacağını sorusuna açıklık getirdi.
Erdoğan, toplantı sonrası özetle şunları söyledi:
5 MİLYON 700 BİN AŞI:
Şu anda 5,5 milyonun üzerinde bir aşılama kampanyasını tamamladık. Neredeyse bunun dünyada benzeri yok. Bu işi başaran Türkiye oldu. 1. aşı gruplarının kapsamı genişletilirken, ikinci aşı sürecine başlandı. Hali hazırda 5 milyon 700 bin aşılama sayısına ulaşmış durumdayız. İlk etapta ihtiyaç duyacağımız aşılarla ilgili gereken bağlantılarını yaptık, tedariklerini parça parça gerçekleştiriyoruz. Yerli aşıyı yakından takip etmeyi sürdürüyoruz.
4 AYRI GRUP:
Mart aşılamada çok büyük mesafe kat edeceğimiz ve inşallah gerçekten oldukça yüksek rakamları göreceğimiz bir ay olacaktır. İllerimizi Sağlık Bakanlığımızın kriterlerine göre dört gruba ayırarak Mart ayı başı itibariyle kademeli normalleşme sürecini başlatıyoruz.
İLK BU İLLERDE KISITLAMALAR KALKACAK
Başkan Erdoğan, "İllerimizi vaka ve aşı oranları gibi kriterlere göre, düşük, orta, yüksek ve çok yüksek riskli olarak sınıflandıracağız. Normalleşme takvimini de buna göre yürüteceğiz." dedi. Düşük riskli şehirler içerisinde Van ilk 5'te yer alan kentlerden...
BATMAN
Batman'da ortalamanın altında kalan ve risk seviyesi düşük illerden. Kısıtlamaların il bazından kaldırılması durumunda, Batman alınan kararların ilk uygulanacağı şehirlerden.
BİTLİS
Vaka sayısının düşük olduğu bir başka il ise Bitlis. Koronavirüsle mücadelede başarılı bir tablo çizen Bitlis'te, kademeli normalleşmenin pilot kentlerinden biri olabilir.
HAKKARİ
Koronavirüs pandemisi mücadelesinde yine iyi durumda olan Hakkari'de kademeli normalleşme için öncelik tanınacak şehirlerden. Sağlık Bakanlığı'nın açıkladığı verilere göre; Hakkari'de Türkiye ortalamasının bir hayli altında...
ŞIRNAK
İl bazında normalleşmenin en büyük adaylarından biri ise Şırnak. Bakanlığın "covid19.saglik.gov.tr" adresinde Türkiye haritası üzerinden yayımlanan verilere göre; her 100 bin kişide vaka sayısında en düşük sayıda kalan il Şırnak olarak göze çarpıyor.
KADEMELİ OLARAK KALKACAK:
İşine ara vermek zorunda kalan restoran, kafe, kıraathane gibi esnaflarımızı rahatlatacak adımların yol haritası önümüzdeki günlerde açıklanacaktır. Uzaktan eğiteme devam eden öğrencilerimizin durumu da illerimizdeki vaka sayısına göre değerlendirilecektir. Hafta sonu uygulamasından başlayarak, sokağa çıkma kısıtlamasını da illerimizdeki vaka ve aşılama ve diğer kriterlerine göre aşamalı şekilde kaldırıyoruz. Önemli olan vaka sayısının tüm illerimizde sürekli azalmasıdır. Vatandaşlarımız bu konuda ne kadar dikkatli ve hassas davranır, kendi illerindeki görünümü iyileştirirlerse, normalleşme takvimi de o kadar hızlı ilerleyecektir.
KISA ÇALIŞMA:
Salgın tedbirlerinden etkilenen hizmet sektörleri başta olmak üzere sıkıntı yaşayan esnaf ve şirketlerimizin bulunduğunu biliyoruz. Toplamı 311 milyar lirayı bulan destek ve teşviklerle bu sıkıntıları bir nebze hafifletmenin gayreti içerisindeyiz. Sosyal destek kısa çalışma ödeneği, nakdi destek, işsizlik ödeneği başlıkları altında milletimize aktardığımız kaynak 53 milyar lirayı buldu. Kısa çalışma ödeneğinin süresini son defa olarak Mart sonuna, asgari ücretteki artış miktarı kadar yükselttiğimiz nakdi desteği 17 Mart'a uzattık.
GÜBRE DESTEĞİ:
Çiftçilerimize gübre desteği ile ilgili iki müjde vermek istiyorum. Gübre desteklerini yüzde 100 artışla iki katına çıkartıyoruz. Buğday, arpa, çavdar yulaf gibi hububat ürünlerinde dekara 8 lira olan desteği 16 liraya yükseltiyoruz Bay Kemal. Organik ve organo mineral gübre kullanan üreticilerimize ilave olarak dekara 10 lira olan destekleme önerisini 20 liraya yükseltiyoruz Bay Kemal. Bu destek ödemeleri çiftçilerimize, ilkbahar döneminde hesaplarına yatırılacaktır.
Milli Uzay Programı'nı geçtiğimiz hafta ilan ettik. Aya ulaşmak ya da uzaya bir Türk vatandaşını göndermek gibi hedefler yalnızca birkaç adım ötemizdedir. Bu milletin derdiyle dertlenemediği gibi heyecanını paylaşamayan, heyecanı ile gururlanamayan nasipsizler bu alanda da hemen kendini gösterdiler. Biz samanyolu galaksisi diyoruz onların gözü hala samanda. Bu vizyoner atılıma 'uzay masalı' diyecek kadar küçüldüler. Geleceğe attığımız her adımı yapamazsınız, başaramazsınız diyerek önemsizleştirmeye çalışanları, kendi masal dünyalarına bırakıp en iyisini yaparız diyerek devam edeceğiz.
Afşin Emre Kayıpmaz kademeli normalleşmenin ne anlama geldiğini CNN TÜRK ekranlarında değerlendirdi. İşte Kayıpmaz'ın açıklamaları:
Bundan sonra yerinde karar dönemi başlıyor. İllerdeki aşılama, vaka sayıları, yeni servis yatışlarına göre artış ve azalmaya göre 4'e ayrılacak. İllerdeki durum riskli bir haldeyse o zaman kapanma ve kısıtlamaların sıkılaştırılması söz konusu olacak. İli ya da ilçeyi temiz tutmak adına giriş çıkışlar kapatılabilir.
Yeri geldiğinde iller bazında değerlendirilip uygulamaya alınabilecek bir önlem. Restoranlar eskisi gibi hizmet vermeyebilir. HES kodu ile misafir kabul edecekler. Örneğin yüzde 25'lik bir kapasite ile açılabilirler. Misafirlere bir süre kısıtlaması uygulanabilir. Havaların ısınması ile beraber dış mekanlar da açılacak. Mesafeler açılınca insanlar daha geniş oturabilecek. Restoren ve kafelerdeki gevşeme de Mart başından itibaren olacak. Misafirlere bir süre kısıtlaması uygulanabilir.
NORMALLEŞME SÜRECİNİ 4 KRİTER BELİRLEYECEK
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamasına göre; İller 4 gruba ayrılacak ve Mart başı itibari ile kademeli normalleşme sürecine geçilecek. Bu kademeler;
Düşük risk
Orta risk
Yüksek risk
Çok yüksek risk
RİSKE GÖRE KISITLAMALAR ESNETİLECEK
Yukarıda sayılan 4 risk kademesine göre illerdeki kısıtlamalar esnetilecek. İllere göre vaka, aşılama ve ilgili kriterlere göre; kafe-restoranlar açılacak, hafta sonu sokağa çıkma yasağı bitecek ve bazı tedbirler kaldırılacak.
BİLİM KURULU ÜYESİ NORMALLEŞME SÜRECİNİ TEK TEK ANLATTI
Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, illerin 4 gruba ayrılarak normalleşme sürecine ilişkin, "İllerin kategorize edilmesinde de en büyük kriter illerde görünen vaka sayısı olacak. Düşük riskli illerde açılmalar daha çok olabilecekken yüksek riskli illerde açılma olmadan devam etmesi söz konusu olacak. Ancak bu kriterin de değişebileceğini bilmemiz gerekiyor" dedi.
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, kabine toplantısının ardından, illerin Sağlık Bakanlığı'nın belirlediği kriterlere göre 'düşük', 'orta', 'yüksek', 'çok yüksek riskli' olarak 4 gruba ayrılacağını ve mart ayı başı itibarıyla kademeli normalleşme sürecinin başlatılacağını açıkladı.
Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, illerin hangi kriterler baz alınarak 4 gruba ayrılacağına ilişkin açıklama yaptı. Prof. Dr. İlhan, "Dün Sayın Cumhurbaşkanımızın açıklamasından sonra Türkiye'de salgın yönetiminde 'yerinden yönetim' diye farklı bir yaklaşım geliştiğini artık biliyoruz. Bu süreç içerisinde illerin kategorize edilmesi söz konusu. İllerin kategorize edilmesinde de en büyük kriter illerde görünen vaka sayısı olacak. Buna ek olarak aşılanma sayıları, o ilin yoğun bakım kapasitesi ya da yoğun bakım doluluk oranı da söz konusu olabilir" dedi.
'KRİTERLER DEĞİŞEBİLİR'
Prof. Dr. İlhan, bu kriterlerin bir kez uygulanmayacağını da bilmek gerektiğine dikkat çekerek, "Diyelim ki mart başında bir değerlendirme yapıldı, o kriterlere göre bazı illerimiz yüksek riskli görüldü, bazı illerimiz riskli, bazı illerimiz normal, bazı illerimiz düşük riskli görüldü. Düşük riskli illerde açılmalar daha çok olabilecekken yüksek riskli illerde açılma olmadan devam etmesi söz konusu olacak. Ancak bu kriterin de değişebileceğini bilmemiz gerekiyor. Diyelim ki orta riskli olan bir ilimizde kurallara uyulmadı, sosyal mekanlarda açılma meydana geldi, insanlar daha çok bir araya geldi, sokağa çıkma yasağı kaldırıldı, o illerde tekrar değerlendirme yapılarak yüksek riskli duruma geçebilir.
Burada özellikle il bazında farklılıklardan dolayı insanların Türkiye'nin genelinde olan kısıtlamalara maruz kalmaması amaçlanıyor. İki ilimizi düşünelim. Bu iki il arasında birinin vaka sayısı azsa, 100 binde vaka sayısı belli bir rakamdaysa, aşılama hızı iyiyse burada açılmaya gidilebilir; ama o ilde de vaka sayısı artarsa, yoğun bakım hasta sayısı artarsa tekrar orada kapanma söz konusu olabilir. Salgın çok dinamik bir süreç, bu süreçlere göre yeni stratejiler geliştirmek hızla bunu uygulamaya sokmak, toplumda da olabilecek mağduriyetleri engellemek gerekiyor, o yüzden böyle bir yaklaşım geliştirilmiş durumda" diye konuştu.
'HARİTAYI AYNA OLARAK DÜŞÜNMEK GEREKİYOR'
Prof. Dr. İlhan, her ilin kendi rakamına bakması gerektiğini ifade ederek, "Şu an baktığımızda Karadeniz'de vaka hızı daha yüksek görünüyor. Ama bu ortalama bir rakam, mart başına geldiğimizde daha aşağıya doğru gelebilecektir. Rakamların yayınlanması insanların aynada kendisini görmesi gibi; bu eksiklerin giderilmesi konusunda çalışmalar yapılırsa hızlı bir şekilde tüm iller daha düşük rakamlara doğru gidecektir.
İllerimizin, orada çalışanların, görev yapanları, 'benim ilimde rakamlar yüksek, ben mart ayına kadar neyi çözebilirim' diye düşünmesi gerekiyor, bu tam bir ayna öyle düşünmek gerekiyor. Bir hafta sonra ne değişti, 2 hafta sonra ne değişti, belki şu anda en yüksek rakamlara sahip ilimiz kendi ilindeki sorunları görerek, vatandaşımız, esnafımız o ildeki yöneticilerimiz rakamları aşağıya gitmesi için radikal önlemler alacak.