takvim.com.tr
Ramazan ayında yolculuğa çıkmak zorunda kalan vatandaşlar "Seferi iken oruç tutulur mu?" sorusuna yanıt arıyor. Dini hükümlere göre seferilik, belirli bir mesafe kat eden kişiye bazı ibadetlerde kolaylık sağlayan bir durumdur. Peki yolculuk sırasında oruç tutulabilir mi? Diyanet İşleri Başkanlığı'nın konuya dair açıklamaları ve fıkhi görüşler haberimizde.
Seferilik Nedir? Kaç Kilometre ile Seferi Olunur?
Dini hükümlere göre seferilik, bulunduğu yerden en az 90 kilometre uzağa gitmek amacıyla yola çıkan kişinin yolculuk süresince belirli ibadetlerde ruhsat sahibi olmasıdır. Bu kapsamda, orucun tutulması ya da ertelenmesi hususu da seferi olan kişinin inisiyatifine bırakılmıştır.
Diyanet İşleri Başkanlığı'nın açıklamalarına göre, bir kişi yolculuğa çıkmadan önce oruca niyet etmişse, bu niyetini sürdürerek orucunu tamamlamalıdır. Ancak geceden oruca niyet etmeden yolculuğa çıkan bir kişi, orucunu tutmayabilir ve sonrasında kazasını gerçekleştirebilir.
Yolculukta Oruç Tutulabilir mi?
Sefer mesafesine çıkan bir kişinin oruç tutup tutmama konusunda serbest bırakılması, İslam dininin kolaylaştırıcı yapısının bir parçasıdır. Hz. Peygamber (s.a.s.) de Mekke'nin fethi için sefere çıktığında, oruçlu iken Kadîd mevkiine vardığında orucunu bozmuştur. (Buhârî, Savm, 34; Müslim, Sıyâm, 88). Bu olay, seferilik halinde orucun ertelenebileceğini gösteren en önemli delillerden biridir.
Ancak oruca niyet ettikten sonra gündüz vakti yola çıkan bir kimsenin, özel bir mazereti olmadan orucunu bozmaması gerektiği de belirtilmektedir. Çünkü başlanmış bir ibadetin mazeret olmaksızın tamamlanması esastır. Seferilik mazeret kabul edildiği için, eğer kişi yolculuğa çıktıktan sonra orucunu bozarsa, sadece kaza gerekir, kefaret gerekmez (İbn Âbidîn, Reddü'l-muhtâr, III, 402-405).
Oruç Tutmayan Seferi Kişi Ne Yapmalı?
Seferi olan kişi, orucunu tutmayıp sonraya bırakırsa, Ramazan'dan sonra uygun bir zamanda tutamadığı orucu kaza etmelidir. Bu durumda fidye vermesi gerekmez, çünkü bu durum bir ruhsattır ve zorunluluk değildir.
Ancak seferde zorluk çekmeyeceğini düşünen ve oruç tutabilecek durumda olan kişilerin, oruçlarını tutmaları daha faziletli olarak kabul edilir. Bu konuda Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyrulmaktadır:
"Oruç, sayılı günlerdedir. İçinizden kim hasta olur ya da yolcu olursa, tutamadığı günler kadar başka günlerde tutar. Oruç tutmanız sizin için daha hayırlıdır, eğer bilirseniz." (Bakara Suresi, 184)
